19 Adımda Dayakçı Maymun Deneyi ve Sistemi Kabullenişimiz

Çok enteresan bir deneyden bahsedeceğiz bugün size. Esas ismi nedir tam bilmemekle birlikte (muhtemelen Maymun Deneyi) biz bu deneye “Dayakçı Maymun Deneyi” demeyi uygun bulduk.

Adım adım deneyi anlatalım ve bakın bakalım maymunun maymuna yaptığını insan insana yapar mı?

Öncelikle büyük bir kafese ihtiyacımız var (hani hayvanat bahçelerinde olanlardan)

Sürekli başında durup gözlem yapamam derseniz kafesin etrafını ve içini kameralarla donatın.

Kafesin üzerine açtığınız zaman tüm kafesi ıslatacak basınçlı soğuk su püskürten bir fıskiye sistemi kurun

Bu fıskiyelerin kontrolü de istediğiniz zaman bir düğmeyle açılıp kapanacak şekilde elinizde olsun.

Kafesin en üstüne de mis gibi muzlar asın ama bu muzlar zıplayıp ulaşılacak mesafede olmasın

Kafesin ortasına muzlara ulaşmayı sağlayacak şekilde tam muzların altına gelen bir merdiven koyun.

Evet şu an düzeneğimiz hazır, şimdi kafesten içeri 7 adet maymun kardeşimizi koyalım

Kafamız karışmasın diye onları rakamlarla kodlayalım: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7.

Ne zaman bir maymun muzlara ulaşmak üzere merdivene hamle ederse tüm kafese soğuk tazyikli su püskürtün

Yani kafesteki tüm maymunlar sırılsıklam olsun ve hatta üşüsünler.

Bunu maymunlardan herhangi biri merdivene her hamle edişinde tekrarlayın

Evet artık elinizde olayı çözmeye yakın sinirli maymunlarınız var.

Eğer hâlâ akıllanmayıp muza (yani merdivene) hamle eden bir maymun olursa diğer maymunların zor kullanmaktan çekinmeyerek onu durduruşuna şahit olacaksınız

Tamam buraya kadar olan kısım çok da enteresan değil, maymun kardeşlere bir şey öğrettiniz

Esas enteresanlıklar şimdi başlayacak.

Kafesteki su püskürtme sistemini tamamen kaldırın ve kafesten bir maymun çıkartıp yerine olaydan bihaber başka yeni (acemi) bir maymun koyun

Misal 1 numarayı çıkartın ve yerine 8 numaralı bir maymun girsin, içeride olanlar 2’den 8’e kodlanmış maymunlar olsun.

Bu gariban 8 numaralı acemi maymun muzları görünce haliyle onlara ulaşmak için merdivene hamle eder

Ancak içerideki diğer 6 maymun onun merdivene gitmemesi için her şeyi yaparlar

Önüne geçmek, tutup çekmek yetmezse dövmekten de geri durmazlar.

Bir süre sonra tekrar dener ve yine dayak yer, artık o acemi değildir

Muzlara ulaşmanın hatta bunu denemenin bedelini bilir.

Kafesten eski bir maymun daha alıp yerine yeni bir maymun kardeş gönderdiğimizde de oluşan durum şöyledir

Diyelim ki 2 numarayı da çıkarttık ve 9 numara oyuna girdi, artık içeride 3’ten 9’a kodlanmış maymun dostlar var.

Bu yeni maymuncuk da muzlara doğru hamle ettiği an diğer cemaatten dayak yer

Hatta ne acıdır ki kendinden bir önce içeri giren 8 numaralı maymun, bu en yeni arkadaşı daha bir hevesle döver veya engeller.

Kafesten teker teker eski maymunları çıkartıp onların yerine yeni maymunları koyma işlemini tekrarlayalım

3 çıksın 10 girsin, 4 çıksın 11, 5 çıksın 12, 6 çıksın 13 ve 7 çıksın 14 girsin teker teker.

Her seferinde içeri yeni giren gariban maymun muzlara hamle etmeye kalkıştığında dayak yesin ve “burnu sürtsün”

Dersini alsın, ortama ayak uydursun, deneyim kazansın artık hangi kelimeyi tercih ederseniz.

1’den 7’ye kodlanmış, yani soğuk su deneyimi yaşamış hiçbir maymun artık kafeste değil hatta kafasteki soğuk su düzeneği de artık yok ama şu an içerideki maymunlar ne muzları düşünüyor ne de merdivene doğru hamle ediyor

Artık kafese milyonlarca maymun ekleseniz de sistem oturmuştur, içerideki tüm maymunlar açlıktan ölseler dahi yukarıdaki muzlara hamle etmemeyi öğrenmiştir

Kısacası yeni girdiğiniz ortamlardaki absürt kurallara alışmadan ve sizden sonrakileri de sisteme zorla alıştırmadan evvel bir durup düşünmek lazım

Acaba bu kuralların çıkış sebebi hâlâ geçerli mi yoksa biz ve sonrakiler sadece “böyle gelmiş böyle gider” algısıyla boşuna mı çile çekiyoruz diye.