David Dunbar Buick, mucitler söz konusu olduğunda akla ilk gelen isimlerden biri. Hayatı boyunca; tuvalet sifonu düzeneği, dökme demir lavabo ve çim fıskiyesi gibi birçok buluşa imza attı. En büyük icadı, dünyanın sayılı otomobil üreticilerinden biri olan General Motors’un ünlü Buick aracıydı. Geçtiğimiz yüzyılda 50 milyondan fazla araç Buick ismini taşıdı. Başarılı mucit iki kez servet kazanmasına rağmen hayatının son dönemlerinde beş parasız kalacaktı. Onun hüzünlü hikayesi Amerikalı bir iş insanını şu sözleri söylemeye sevk etti: “En büyüklerin bardağından bir yudum aldı ve sonra içindekileri döktü.” Peki Buick iki kez servet kazanmasına rağmen nasıl yoksulluğun içine düştü? David Dunbar Buick’in hikayesi, onun mucit yeteneklerine sahip olduğunu, fakat ticari anlayışının gelişmediğini gösteriyor. Gelin Buick’in hayat hikayesine yakından bakalım.
David Dunbar Buick, 1854 yılında İskoçya’nın Arbroath kasabasında doğdu. İki yaşına geldiğinde ailesiyle birlikte Amerika Birleşik Devletleri’ne taşındı
Buick ilerleyen yıllarda su tesisatçılığı yapmaya başladı. Amacı, yaratıcı fikirlerini kullanarak tanınmış bir isim olmaktı. Ancak çok çalışmasına ve başarılı olmasına rağmen hayattan hiç keyif alamıyordu. 19. yüzyılın sonlarına doğru “içten yanmalı motor” fikrini adeta takıntı haline getirmişti. Bu nedenle su tesisatı işindeki hisselerini 100 bin dolara (günümüzde 3,3 milyon dolar) sattı. Satış işleminin ardından kendi otomobil şirketini kurdu.
Buick, otomobil şirketini kurduktan sonra bugün hâlâ kullanılan üstten subaplı motoru icat etti. Fakat 1902 yılına kadar sadece bir araba üretebilmişti
Mucit, muhteşem fikirler ortaya atsa da bir süre sonra sermayesi tükenmeye başladı. Bu nedenle Detroit merkezli şirketini, William Crapo Durant satmak zorunda kaldı. Durant, geçtiğimiz yüzyılın en büyük otomobil üreticisi olan General Motors’u kurdu. Ne oldu bilinmez, birkaç yıl sonra Buick, 100 bin dolar karşılığında General Motors’tan ayrıldı.
Başarılı mucit bu parayı, Kaliforniya’da petrole yatırım yaparak ve Florida’dan birkaç arazi satın alarak kaybetti. 1924 yılında 69 yaşındayken Detroit’e döndüğünde neredeyse hiç parası kalmamıştı. En sonunda yaşadığı yerdeki bir ticaret okulunda öğretmen olarak iş buldu. Ancak sağlığı her geçen gün daha kötüye gidiyordu.
David Dunbar Buick 1929 yılında kalın bağırsağındaki tümör nedeniyle bir ameliyat geçirdi. Ameliyatın ardından Detroit’teki Harper Hastanesi’nde hayata veda etti
Arbroath’da emekli bir gazeteci olan Ian Lamb, Buick anısına kasabaya bir heykel diktirmek için kampanya düzenliyor. Lamb onu şu sözlerle anlatıyor: “Çelimsizleştikçe, ziyaretçilere ağır gözlüklerle bakan kambur, zayıf ve küçük bir adam oldu.”
Buick hastaneye yatmadan çok kısa bir süre önce röportaj vermişti. Röportajında; “Endişelenmiyorum. Başarısız; düştüğünde sıçrayıp ayağa kalkmak ve bugün ile yarın ne yapacağını düşünmek yerine, yerde kalan, oturup dün olanlar hakkında endişelenen adamdır. Başarı budur. İleriye, yarına bakmak. Kimseyi beni aldatmakla suçlamıyorum. Kurduğum şirkette kaybettiğim hayatın cilvesiydi” ifadelerini kullandı.
1994 yılında David Dunbar Buick’in doğduğu sokakta ayakta kalan tek binaya bir hatıra plaketi asıldı
Plaketin asılma töreninde General Motors’un üst düzey yöneticilerinden biri olan Robert Coletta, Buick’in 20. yüzyıl Amerikan otomobil sektörünün en önemli isimlerinden biri olduğunu söyledi. Ancak Buick ismi artık Amerika’daki modellerde damgalanmıyor. Çin’de ise Buick’in isim levhası çoktan kaldırıldı. Geçtiğimiz yüzyılın en önemli mucitlerinden biri olan David Dunbar Buick hatırlanmayı hak etse de bugünlerde Buick’in ismi unutulma tehlikesiyle karşı karşıya.
