Özellikle pandemide evde kalmamız gereken süre boyunca aileler bu konuda çok zorlandığını ve neler yapmaları gerektiğini bilmedikleri bir süreçten geçiyorlar. Bunları öğrenmeniz gerçekten zor değil. Çocuğunuzla için hem keyifli hem de öğretici vakit geçirerebileceğiniz, onun gelişimi için öğrenmeniz gerekenleri bir rehber olarak hazırladık. Çocuklar için zeka gelişiminde nasıl bir yok izlenmeli? İşte cevabı… Keyifli okumalar!
İlginizi Çekebilir:
İlkokul Çocukları için Hafıza ve Zeka Geliştirici Oyuncaklar
Komşu Çocuklarına Örnek Gösterilecek Çocuklar İçin Zeka Oyunları
Beyni Formda Tutmak İçin; Her Yaşa Hitap Edecek 9 Zeka Oyunu
Zeka kavramı ve ailenin rolü
İnsanların hayattaki öğrenme süreci doğdukları ilk günden itibaren başlar ve durmaksızın devam eder. Zeka, insanın düşünme, akıl yürütme, nesnel gerçekleri algılama, kavrama, yargılama ve sonuç çıkarma yeteneklerinin tümüdür. İnsan, izleyerek öğrenen bir varlıktır, bu yüzden çocuklar da ebevenylerin yansımasıdır. Çocuklar ebevenynlerden gördüklerini öğrenir, ve uygular. Bebeğiniz sizden yalnızca nasıl yemek yeneceğini, nasıl yürüneceğini ya da nasıl konuşacağını öğrenmez… Nasıl düşüneceğini de öğrenir. Çocuklar ailelerinde ne görüyorsa onu uygulayan taklitçilerdir. Taklit mekanizması ile başlayan öğrenme, birey olma yolunda hayatlarını şekillendiren en önemli detaydır. Bu yüzden çocuğunuzun gelişiminde en önemli etken sizsiniz. Zeka çevresel etkenlere göre ilerler, olduğu yerde sayar ya da geriler. Zeka gelişimi bir çok ailenin gün geçtikçe daha çok üzerinde durduğu ve bilinçlenmek istediği bir konu oldu. Peki çocuklarda zeka gelişimi için nasıl bir yol izlenmeli? Telefonları tabletleri televizyonlar derken herkesin kafası çok karışık ve bitmek bilmeyen bir döngü. Her şeyin dozunun önemli olduğu gibi, bunların da önemli. Çocuğunuz ile geçirdiğiniz zamanın kalitesini arttrmalısınız. Özellikle pandemi süresi boyunca aileler bu konuda çok zorlandığını ve neler yapmaları gerektiğini bilmedikleri bir süreçten geçiyorlar. Bunları öğrenmeniz gerçekten zor değil. Çocuğunuzla için hem keyifli hem de öğretici vakit geçirebileceğiniz, onun gelişimi için öğrenmeniz gerekenleri bir rehber olarak hazırladık.
1. Sözlü ve dilsel zekayı geliştirmek için okuyun
Dilbilimsel zeka, bilgileri kelimeleri ve dili kullanarak işleme yeteneğidir. Görselleri veya konuşmayı işlemeye kıyasla, beynimizin bazı kısımları bağlantı kurduğu için okumak daha zordur. Okuduğumuzda, inşa etmemiz ve hayal etmemiz de gerekir. Okumak, sadece iletişim için gerekli olan ve günlük hayatın görevlerini yerine getirebilmek için gerekli olan dili geliştirmeye yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda zihnimizi de keskinleştirir. Erken okumaya başlamak, yalnızca çocuğunuzun okuryazarlığının gelişmesine yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda daha sonraki yaşamlarında çok önemli olan daha geniş bir bilişsel yetenekler yelpazesine de fayda sağlayabilir.
Henüz konuşmaya ve okumaya başlayan küçük çocuklarınız varsa, kelime dağarcığını genişletmek için onlarla birlikte günlük olarak okuyun. Onlarla birlikte okuduğunuzda, açıkça belirli kelimelere dikkat edin. Daha büyük çocuklar için, kelime dağarcığını genişletmek ve hayal gücünü teşvik etmek için konsept hikayeleri tanıtın. Bu onların daha soyut kavramları daha iyi kavramalarına yardımcı olur.
2. Uzamsal zekayı geliştirmek için bloklarla oynayın
Bulmacalar, bloklar, hafıza oyunları, el sanatları, oyuncak figürler – bunlar her çocuğun büyümesi gereken araçlardır. Çocuklarınıza okul öncesi dönemlerinde bu araçlarla oynamaları için bolca zaman ve alan verin. Blok ve inşa oyunu, çocuğunuza çoklu öğrenme fırsatları sağladığı için özellikle önemlidir ve faydalıdır.
Yapılar inşa ederken veya blok oyunlara katılırken, çocuklar mekansal farkındalığı keşfederler ve mekansal zekalarını geliştirirler. Mekansal zeka, zihninizdeki resimleri hayal etme yeteneğidir. Blokların altına, üstüne veya dikine nasıl istifleneceğine karar verirken çocuklar, mekansal zekalarını kullanmakla meşgul olurlar.
3. Akıcı zekayı geliştirmek için matematiksel ve fiziksel egzersiz yapın
Soyut düşünmek, akıl yürütmek ve kalıpları belirlemek, sorunları çözmek ve önceki bilginizi kullanmadan ilişkileri anlamak – buna akışkan zeka denir. Genel olarak, yeni bir durumla karşılaştığımızda akıcı zekamızı kullanırız. Akıcı zeka öğretilebilir mi? Küçük çocuklar için, nesneler arasındaki ilişkiyi göstermek için somut örnekler kullanarak başlayabilirsiniz. Çocuğunuza kare ile dikdörtgen arasındaki farkı öğretiyorsanız, ona evin etrafındaki gerçek kare ve dikdörtgen nesneleri gösterin. Farkı hissetmeleri için nesneleri görmelerini ve onlara dokunmalarını sağlayın. Bir çocuğa basitçe yazmak veya ‘2’ sayısını göstermek yerine, onlara bloklar veya oyuncaklar kullanarak gerçek nesneler gösterin.
Araştırmalar, matematiğe erken maruz kalmanın yanı sıra, fiziksel aktivitenin de akıcı zekayı geliştirebileceğini öne sürüyor. Fiziksel aktivite sırasında bazı hormonların salındığı ve bu hormonların beynin öğrenme ve hafıza ile bağlantılı bir bölgesi olan hipokampus için faydalı olduğu bulundu.
4. Video oyunları
Günümüzde en önemli sorunlardan biri de budur. Çocuğunuzun internette geçirdiği zamanı kaliteli gerçirmesini sağlamak sizin elinizde. İnternette artık çocuğunuzun öğrenme becerilerini geliştirmek için tasarlanmış birçok oyun var. Stratejik düşünceyi, yaratıcılığı ve ekip çalışmasını teşvik ederler. Pek çok video oyununun tabii ki dezavantajları vardır, ancak bazıları motor becerileri ve hafızayı geliştirmek için de harika olabilir.
5. Büyüme zihniyetini geliştirme çabalarını övün
Övgü, nihai sonuca değil, sürece ve bağlılığa odaklandığında en etkilidir. Çocuğunuzun öğrenme süreci ve çabası, övgülerinizin ana vurgusu olmalıdır. Çocukların öğrenmelerini teşvik etmek için iyi bir teşvik dozuna ihtiyaçları vardır. Gerçek öğrenme etkindir. Gerçek öğrenme duygusaldır. Bir ebeveyn olarak çocuğunuzun öğrenimi üzerinde büyük bir etkiye sahipsiniz.
6. Müzik
Müzik ruhun gıdasıdır! Toronto Üniversitesi’nden yapılan araştırmalar, müzik okuyan çocukların yetişkin olarak daha yüksek IQ’lara sahip olduğunu gösterdi. Müzik ruhu besler ve hayal gücünü aydınlatır. Müzik, çocuğunuzun zihnini birçok gelişime açmak için muazzam bir araçtır.
7. Uyku
Çocukların uygun miktarda dinlenmeleri çok önemlidir. Uyku düzeni yaş fark etmeksizin insanların öğrenme yeteneklerini daha da aktif hale getiren bir detaydır. Çocuğunuz için bir uyku vakti ayarlayın ve buna bağlı kalın.
8. Yalnızca okula bağlı kalmalarına izin vermeyin
İnsanlar çocukları okula başlayınca sadece okuldaki öğrenmenin yeterli olduğunu ve çok ders çalışırlarsa çocuklarının başarılı olacağına inanır. Ancak sınavlardan alınan yüksek puanlar zeka ile değil, düzenli çalışma ile ilgilidir. Çocuğunuzun okula olan ilgisini diri tutmak istiyorsanız ona çeşitli okul dışı aktiviteler ile okulda öğrendiklerinin ileride gerçekten işine yarayacağını benimsemesine yardımcı olmalısınız. Çocuğunuzun okul dışı aktiviteleri sadece özel dersler ve ders kursları olmamalı. Unutmayın gelişim insanın ömrü boyunca devam eder.
Unutmayın, çocuğunuza model olmalısınız. Ailede ne görürse onu öğrenecek ve gördüklerini uygulayacaktır. Anne baba olarak elinizde kitap görürse kitaplara olan ilgisi artacak ama devamlı telefon görürse de telefonlara olan merakı körüklenecektir. Çocuklar ayna gibidir, ne gösterirseniz onu yansıtacaktır. En iyi öğrenme aktif katılım yoluyla gerçekleşir ve çocuğunuzun ne kadar aktif olmasını, bireysel hareket etmesine izin vermesini sağlarsanız kişiliği de zekası ile doğru orantılı bir şekilde gelişecektir. Ona her zaman bakmanız değil, onun da yaşamasına izin vermeniz önemlidir. Çocuklarınıza birey olduğunu hissettirmelisiniz. Ona oyun ve etkinlikler dışında verdiğiniz ev içi sorumluluklar hayata dahil olmasını sağlayacaktır. Diğer yandan erken yaşta gelişen sorumluluk bilinci zeka gelişimi için de önemi olan etkenlerden biridir. Unutmayın burada aile eğitimi derken sizlere üniversite okumaktan bahsetmiyoruz, ilgili bir aile olmaktan bahsediyoruz. Okullarda alınan eğitimler ilgili aile olmayı öğreten şeyler değildir. Kendiniz ve çocuğunuz için okuyarak bu alanda geliştirebilirsiniz. Eğer bu yazıyı gerçekten sonuna kadar okuduysanız sizi tebrik ediyorum. Çocuğunun susması için eline tablet veren anne babalar gibi olmak istemediğiniz, ya da bunu düzeltmek için çabanıza da teşekkür ediyorum. Aile, çocuğun eğitiminin başladığı ilk basamaktır ve hiçbir başarı gerçekten tesadüf değildir.
