ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Edebiyat » Hem Açlıktan Hem de Susuzluktan Ölen Buridan’ın Eşeği Paradoksu Hakkında 7 Bilgi

Hem Açlıktan Hem de Susuzluktan Ölen Buridan’ın Eşeği Paradoksu Hakkında 7 Bilgi

Mert BekçiYazar:Mert Bekçi
10 Aralık 2018
Kategori:Edebiyat, Teknoloji - Bilim
Google Haberler'de ListeList'e Abone OlGoogle Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
Hem Açlıktan Hem de Susuzluktan Ölen Buridan’ın Eşeği Paradoksu Hakkında 7 Bilgi
Share on FacebookShare on Twitter

Jean Buridan, Orta Çağ’ın en tanınan filozof ve rahiplerinden biridir. 1300 yılında Fransa’da doğan Buridan, Kopernik Devrimi’nin de öncü isimlerinin başında gelir. Bilindiği gibi ünlü bilim adamı Kopernik, o güne değin inanılan görüşün aksine dünyanın ve diğer gezegenlerin güneşin etrafında döndüğünü savunarak bir kırılma noktasının baş mimarı olur. Buridan’ı bugün en çok bildiğimiz olaysa onun şu meşhur paradoksudur: Bu paradoksa göre hem aç hem de susuz bir eşek, kendine eşit uzaklıktaki su ve saman yığını arasında bir tercih yapamaz. Kararsızlığıysa onun ölümüne neden olur. Gülenler mi var? Her gün iki, hatta daha fazla seçenek arasında kalıp sonunda hiçbirini tercih edemediğimiz günlerimize benziyor bu öykü. Hikâyenin iki saman yığını arasında kalan eşek versiyonu da vardır. Ünlü bilimci Jean Buridan’a göre iki önemli tercih arasında sıkışıp kalmaktan bizi ancak tek bir şey kurtarır. Peki, nedir o?

1. Aç bir eşek


Öykümüz şöyle başlıyor: Aç bir eşeği düşünün. İki saman yığını arasında kaldığında hangisini tercih eder? Tabii ki kendine daha yakın olanı. Ancak Buridan’ın paradoksu ve sorusu da tam burada cereyan ediyor: Aç ve susuz bir eşek, kendine eşit mesafedeki su ve saman arasında kalırsa ne yapar?

2. Kararsızlık


Bir eşek, iki eşit derece uzaklıkta saman ve su arasında hangisine gideceğinin kararını bir türlü veremez. Büyük ve lezzetli saman yığınlarına mı, yoksa kana kana içebileceği suya mı gitmelidir? Bu iki kritik seçenek arasında kalakalan eşek, sonunda hiçbir karar veremeden hem açlıktan hem de susuzluktan ölür.

3. Paradoksun insan versiyonu


İkilemde kalan ve sonucunda ölen eşeğin öyküsü tabii ki insanla alakalı bir konuya açıklık getirme amacı taşıyor: Eşit derecede iyi iki seçenek arasında kaldığımız zaman, birinin diğerinden daha iyi bir alternatif olacağı güne kadar bekleriz. Çünkü iki seçeneği de aynı oranda arzuladığımız için hiçbirini seçemeyiz.

4. Aristoteles


Hikâyenin en eski versiyonu ise Aristoteles’e aittir ve onun öyküsündeki kahraman eşek değil, köpektir. Ayrıca aynı öykünün Gazali tarafından da yorumlandığı ve onun öyküsündeki kahramanın da bir deve olduğu bilinir.

5. Sheena Iyengar ve Mark Lepper


Buridan’dan yaklaşık 600 sene sonra çeşitli araştırmacı ve psikologlar da olaya ışık tutmaya girişir: 2000 yılında Sheena Iyengar ve Mark Lepper adlı iki profesör tabiri caizse bir sosyal deney gerçekleştirirler. Kaliforniya’da bir markette tadımlık stant açan ikili, bir yanda 24 çeşit reçel, diğer yanda ise yalnızca 6 adet reçel sunarlar. Sonuç olarak çoğunluğun 24 çeşit reçelin olduğu standa gittiği gözlemlenir. Ancak iş bununla kalmaz: 24 çeşit reçeli deneyenlerin yalnızca yüzde 3’ü reçel satın alırken, 6 çeşitlik standa gidenlerin yüzde 30’u reçel alışverişi yaparlar. Araştırmacılar benzer bir deneyi çikolata ve ev ödevleri ile de tekrar edince şu kanıya varırlar: Daha fazla seçenek insan motivasyonunu olumsuz etkiler.

6. Özgür irade


Buridan’ın eşeği, bir felsefî kavram ve özgür irade var mıdır yok mudur sorununa eğilir. Yem ile su arasında kalan ve ikisini de aynı oranda arzulayan eşek tercih yapamaz, çünkü seçim yapacak baskın bir nedene sahip değildir. Buridan’a göre tercih yapabilmemiz için yalnızca istememiz yetmez, geçerli bir nedenimiz de olmalıdır.

7. Zihni Allak Bullak Eden 33 Felsefi Bilmece (Peter Cave)


Söz konusu kitapta da bu olayın anlatıldığı bir kısım var. O da oldukça manidar: “Yığınlardan birini getirip önüne koyacaktım, böylece birini yemesi için bir sebep olacaktı, diğer yığın da ondan biraz ötede kalacaktı ve hiç yürümeden kendine yakın olanı yiyecekti. Gözlerim sağdan sola fır döndü ve birdenbire, hangi yığını alıp onun önüne koyacağıma karar veremediğimi fark ettim.”

Paylaş155TweetleGönder
Mert Bekçi

Mert Bekçi

Artvin'den Kocaeli'ye, İzmir'den Eskişehir'e dört yıllık, çok şehirli edebiyat eğitimi. Edebiyat, dergicilik, yazarlık ve türevleriyle uğraşır.

İleri
Feci Yangından Sonra Sabırla Sahibinin Gelmesini Bekleyen Köpeğin Hikâyesi

Feci Yangından Sonra Sabırla Sahibinin Gelmesini Bekleyen Köpeğin Hikâyesi

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

Lütfen tartışmaya katılmak için giriş yapın

İlgili İçerikler

Haftalık Burç Yorumları: 4-10 Aralık Haftasında Sizi Neler Bekliyor?
Astroloji

Haftalık Burç Yorumları: 4-10 Aralık Haftasında Sizi Neler Bekliyor?

Yeni Yılda Yeni Keşifler: Yılbaşı Tatilinde Ziyaret Edebileceğiniz 12 Güzel Yer
Seyahat

Yeni Yılda Yeni Keşifler: Yılbaşı Tatilinde Ziyaret Edebileceğiniz 12 Güzel Yer

Gün Boyu Kusursuz Bir Görünüm: Makyajın Kalıcılığını Artırmak İçin Yapabileceğiniz 7 Şey
Yaşam

Gün Boyu Kusursuz Bir Görünüm: Makyajın Kalıcılığını Artırmak İçin Yapabileceğiniz 7 Şey

Çıkış Tarihi, Sistem Gereksinimleri Ve Daha Fazlası: Tekken 8 Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Oyun

Çıkış Tarihi, Sistem Gereksinimleri Ve Daha Fazlası: Tekken 8 Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Farklı Bir Manifest Tekniği: Şanslı Kız Sendromu Nedir?
Yaşam

Farklı Bir Manifest Tekniği: Şanslı Kız Sendromu Nedir?

Kilo Vermeyi Destekliyor! Vitamin Deposu Ananasın Bilmeniz Gereken 8 Faydası
Sağlıklı Yaşam

Kilo Vermeyi Destekliyor! Vitamin Deposu Ananasın Bilmeniz Gereken 8 Faydası

Culpa Mia benzeri filmler
Film

Culpa Mia Filmini Beğenenlerin İzleme Listesinde Olması Gereken 12 Film

2023 Yılının Son Merkür Retrosu Kapıda: Gerilemenin Etkileri Ne Olacak?
Astroloji

2023 Yılının Son Merkür Retrosu Kapıda: Gerilemenin Etkileri Ne Olacak?

Okuyan Herkesin Kendinden Bir Şeyler Bulacağı Birbirinden Güzel Kitap Alıntıları
Edebiyat

Okuyan Herkesin Kendinden Bir Şeyler Bulacağı Birbirinden Güzel Kitap Alıntıları

Saatlerce Uğraşmanıza Gerek Yok! Evinizi Derli Toplu Tutmanın 11 Kolay Yolu
Yaşam

Saatlerce Uğraşmanıza Gerek Yok! Evinizi Derli Toplu Tutmanın 11 Kolay Yolu

Asi Ve Alaycı: Yapay Zeka Sohbet Botu Grok Nedir, Nasıl Kullanılır?
Teknoloji - Bilim

Asi Ve Alaycı: Yapay Zeka Sohbet Botu Grok Nedir, Nasıl Kullanılır?

Hafta Sonu Ne İzlesek Diye Düşünenlere 8 Muhteşem Film Önerisi
Film

Hafta Sonu Ne İzlesek Diye Düşünenlere 8 Muhteşem Film Önerisi

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Güzel Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Güzel Tweetleri

Devasa Ayakkabılardan Beyazlatılmış Kaşlara: 2023’ün En Absürt 10 Moda Trendi
Tasarım

Devasa Ayakkabılardan Beyazlatılmış Kaşlara: 2023’ün En Absürt 10 Moda Trendi

Japonya’nın Hüzünlü Ve Sıra Dışı Yas Tutma Yöntemi: Rüzgâr Telefonu
Seyahat

Japonya’nın Hüzünlü Ve Sıra Dışı Yas Tutma Yöntemi: Rüzgâr Telefonu

Sizin İçin Seçtik! Yeni Yıl Ruhunu Yansıtan Birbirinden Güzel Kupa Çeşitleri
Alışveriş

Sizin İçin Seçtik! Yeni Yıl Ruhunu Yansıtan Birbirinden Güzel Kupa Çeşitleri

Kailaş: Zirvesinde Gizemli Dünyalara Açılan Bir Geçit Olduğuna İnanılan Kutsal Dağ
Seyahat

Kailaş: Zirvesinde Gizemli Dünyalara Açılan Bir Geçit Olduğuna İnanılan Kutsal Dağ

Konforundan Ve Şıklığından Ödün Vermek İstemeyenler İçin Salomon Erkek Ayakkabı Modelleri
Alışveriş

Konforundan Ve Şıklığından Ödün Vermek İstemeyenler İçin Salomon Erkek Ayakkabı Modelleri

Kakao Çekirdeğinden Yunus Dişine: Tarih Boyunca Para Yerine Kullanılan 12 İlginç Nesne
Tarih

Kakao Çekirdeğinden Yunus Dişine: Tarih Boyunca Para Yerine Kullanılan 12 İlginç Nesne

Tüm Zamanların En Çok Nefret Edilen Dizi Karakterleri Belli Oldu: Zirvede Game of Thrones’tan Joffrey Baratheon Var
Yabancı Diziler

Tüm Zamanların En Çok Nefret Edilen Dizi Karakterleri Belli Oldu: Zirvede Game of Thrones’tan Joffrey Baratheon Var

Goygoycular İşbaşındaydı: Spotify Wrapped Sonuçlarına Gelen Eğlenceli Sosyal Medya Tepkileri
Gündem

Goygoycular İşbaşındaydı: Spotify Wrapped Sonuçlarına Gelen Eğlenceli Sosyal Medya Tepkileri

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları
Teknoloji - Bilim

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları

6 Haziran 2023
Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi
Teknoloji - Bilim

Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi

4 Haziran 2023
İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller
Sponsorlu İçerik

İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller

6 Mart 2021
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Haftalık Burç Yorumları: 4-10 Aralık Haftasında Sizi Neler Bekliyor?
Astroloji

Haftalık Burç Yorumları: 4-10 Aralık Haftasında Sizi Neler Bekliyor?

3 Aralık 2023
Yeni Yılda Yeni Keşifler: Yılbaşı Tatilinde Ziyaret Edebileceğiniz 12 Güzel Yer
Seyahat

Yeni Yılda Yeni Keşifler: Yılbaşı Tatilinde Ziyaret Edebileceğiniz 12 Güzel Yer

3 Aralık 2023
Gün Boyu Kusursuz Bir Görünüm: Makyajın Kalıcılığını Artırmak İçin Yapabileceğiniz 7 Şey
Yaşam

Gün Boyu Kusursuz Bir Görünüm: Makyajın Kalıcılığını Artırmak İçin Yapabileceğiniz 7 Şey

3 Aralık 2023
Çıkış Tarihi, Sistem Gereksinimleri Ve Daha Fazlası: Tekken 8 Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Oyun

Çıkış Tarihi, Sistem Gereksinimleri Ve Daha Fazlası: Tekken 8 Hakkında Bilmeniz Gerekenler

3 Aralık 2023
Farklı Bir Manifest Tekniği: Şanslı Kız Sendromu Nedir?
Yaşam

Farklı Bir Manifest Tekniği: Şanslı Kız Sendromu Nedir?

3 Aralık 2023
Kilo Vermeyi Destekliyor! Vitamin Deposu Ananasın Bilmeniz Gereken 8 Faydası
Sağlıklı Yaşam

Kilo Vermeyi Destekliyor! Vitamin Deposu Ananasın Bilmeniz Gereken 8 Faydası

3 Aralık 2023
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 15 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 15 Erkek Parfümü Önerisi

9 Ağustos 2021
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu
ListeList Özel

Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu

16 Mart 2020
  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist