2021 Yılında Bilim ve Doğa Hakkında Öğrendiğimiz 12 İlginç Gerçek

Şehirlerin ve insanların uzağında büyük ve vahşi bir dünya var. Bu dünya hakkında bazı bilgilere sahip olsak da hala öğreneceğimiz çok şey bulunuyor. Öyle ki, ne kadar çok şey öğrenirsek o kadar çok soru ortaya çıkıyor. Görünüşe göre bilim, doğa ve hayvanlar hakkında her zaman öğrenilmesi gereken ilginç yeni bilgiler olacak ve öğrendiğimiz her yeni bilgi dünyaya farklı bir pencereden bakmamızı sağlayacak. Bu nedenle sizler için 2021 yılında bilim ve doğa hakkında öğrendiğimiz ilginç gerçekleri bir araya getirdik. İşte 2021 yılındaki bilim ve doğaya bakış açınızı değiştirecek ilginç gerçekler.

Ayrıca bu içeriğe bakmak isteyebilirsiniz: “Teknoloji Meraklıları Buraya! Teknoloji Hakkında Merak Edilen 33 Şaşırtıcı Bilgi”

1. Akasya ağaçları, diğer ağaçlara kimyasal bir sinyal gönderebilmektedir

1990’da Pretoria Üniversitesi’nden bir zoolog olan Wouter Van Hoven, Güney Afrika’da 3.000 antiloptan oluşan bir sürünün ölümlerini araştırdı. Hem “kudu” denilen antilopu hem de zürafaları gözlemlerken, zürafaların bir ağaçtan sadece birkaç akasya yaprağı yediklerini ve rüzgara karşı bir şeyden kaçındıklarını fark etti. Fakat kudu gördüğü her şeyi yedi.

Van Hoven sonunda akasya ağaçlarının diğer ağaçlara kimyasal bir sinyal gönderdiğini fark etti. Sinyal etilen idi ve diğer akasya ağaçlarını uyararak 45 metre uzaklığa kadar gidebiliyordu. Beş ila on dakika içinde, “uyarılmış” ağaçlar yapraklarındaki tanen seviyelerini artırdı ve onları zehirli hale getirdi. Bu yaprakları yemeye devam eden kudular öldüler.

2. Mantis karidesi, dünyanın en hızlı yumruğuna sahiptir

İlginç gerçekler listemizde yer verdiğimiz mantis karidesleri pek öyle görünmeseler de dünyanın en güçlü canlılarından biridir. Mantis karidesinin üst ön kolundaki bir mekanizma, enerjiyi depolamasına ve ardından yumruğunun etkileyici bir hızla ileriye doğru fırlayıp 22 kalibrelik bir mermiden daha fazla hızlanma ile dışarı çıkmasına ve 1.500 Newton’un üzerinde güç sağlamasına olanak tanır.

Mantis karidesi, yumruğunu yengeçleri ve akvaryum camını kırmak için kullanılır. Sadece bu da değil, mantis karidesinin yumruğu o kadar hızlı hareket eder ki önündeki suyun basıncını düşürür ve kaynamasına neden olur. Su basıncı normalleştiğinde kabarcıklar serbest kalır ve büyük miktarda enerji açığa çıkar. Bu olaya ise kavitasyon denir.

Ayrıca bu içeriğe bakmak isteyebilirsiniz: “Hayvanlarla İlgili Muhtemelen Bilmediğiniz 16 Şaşırtıcı Bilgi”

3. Carnian Çağı’nda yaklaşık 2 milyon yıl boyunca dünyanın her yerine yağmur yağdı

Yaklaşık 232 milyon yıl önce Carnian Çağı olarak bilinen bir zaman diliminde hemen hemen her yere yağmur yağdı. Milyonlarca yıllık kuru iklimlerden sonra Dünya bu ıslak döneme girdi ve yaklaşık 2 milyon yıl bu çağı yaşadı. Bilim insanları, Carnian olayının meydana gelen büyük jeolojik değişiklikler nedeniyle dinozorların evrimine katkıda bulunduğunu düşünüyor.

4. Botfly sineği, larvalarını insan derisinin altında bırakabilir

İlginç gerçekler listemizde yer alan botfly sinekleri muhtemelen gezegendeki en rahatsız edici yaratıklardan biridir. Çünkü onların larvaları konakçının bağırsağında veya etinde büyüyen parazitlerdir. Güney ve Orta Amerika’ya giden turistler genellikle hediyelik eşyalarla birlikte kaçak bir yolcuyu da evlerine getirirler. Ancak larva bir enfeksiyona ve acıya neden olana kadar konak olan insan hiçbir şeyi fark etmez.

Yetişkin botfly sinekleri, yaban arısı büyüklüğündedir ve onlardan kaçınmak çok zordur. Çünkü oldukça şeytani bir taktikleri vardır. Bazı botfly sinekleri, yumurtalarını sivrisineklerin üzerlerine yapıştırırlar ve bu sivrisinekler yumurtaları hayvan veya insan gibi şanssız kurbanlara taşırlar. Sivrisinek, şansız kurbanın kanını içmek için derisine delik açtığında, kurbanın derisinin sıcaklığı larvaların düşmesine ve derinin altına girmesine neden olur. Yani hiç botfly sineği ile karşılaşmamış olsanız bile yumurtaları derinizin altına girebilir.

5. Mavi balinanın boğazı bir insanın kafasından küçüktür

İlginç gerçekler listemizde yer alan bilgilerden biri de mavi balinalar hakkında. Eğer bir mavi balinanın sizi yemesinden korkuyorsanız, artık endişelenmenize gerek yok. Çünkü bir mavi balinanın boğazı insan kafasından daha küçüktür. Mavi balinalar, dünyada bilinen en büyük canlı olmalarına ve bir araba kadar büyük kalplere sahip olmalarına rağmen boğazları yaklaşık olarak sadece 10 ila 20 cm çapındadır.

Küçük bir karşılaştırma yapacak olursak bir insan boğazı yaklaşık olarak 2,5 cm çapındadır. Mavi balinalar genellikle kril adı verilen karides görünümlü küçük canlılar ile beslenirler ve insanları yemekten kaçınma eğilimindedirler.

6. ABD’deki bazı eyaletlerde beyin yiyen bir amip bulunmaktadır

Beyin yiyen amipler kulağa bilim kurgu filmlerinden fırlamış gibi geliyor ama aslında gerçekten varlar ve birçok ABD eyaletinde bulunuyorlar. Naegleria fowleri, ılık tatlı suda yaşar ve yazın su ısındığında hızlı bir şekilde çoğalır. Çamurlu sularda, göl, yüzme havuzu ve durgun sularda yıkanan insanlarda çoğunlukla nasal bazen oral yol ile bulaşır ve buralarda amip haline dönüşür. Koku alma kanalına giren amipler, burun içi mukozayı geçerek koku alma siniri yolu ile beyin-omurilik sıvısı ve beyine yerleşirler. Bu gibi durumlarda beyin maddesini yutarlar ve ölümcül bir hastalık olan bir menenjit türüne sebep olurlar. ABD’deki bu amip vakalarının çoğu Teksas ve Florida’da meydana gelir.

7. Evrendeki en düşük sıcaklık dünyada kaydedilmiştir

Evrendeki en düşük sıcaklığın nerede olduğunu tahmin etmeniz gerekseydi, Neptün veya benzeri bir gezegeni ya da uzay boşluğunun derinliklerini düşünürdünüz. Ancak evrende şimdiye kadar kaydedilen en düşük sıcaklıklar aslında Dünya’daki bir bilim laboratuvarlarında kaydedilmiştir.

Kanada’da bir karanlık madde deneyi üzerinde çalışan bilim adamları, 5.3 millikelvin’e ulaşan bir seyreltme buzdolabı kurdular. Bunun ne kadar soğuk olduğunu anlamanız için küçük bir bilgi verelim: Dünyanın en soğuk yeri olan Antarktika’da şimdiye kadar kaydedilen en düşük sıcaklık 184 kelvin idi, bu da yaklaşık -89 santigrat dereceye denk geliyor.

8. Erkek koalaların mahrem yerleri çift başlıdır

İlginç gerçekler listemizde yer verdiğimiz erkek koalaların mahrem yerleri, en nihayetinde çatallanarak çift başlı olur. Bilim adamları hala bunun nedenini bilmiyorlar. Bu sıra dışı anatomi, dişi koalaların üç vajinaya sahip olmasından kaynaklanıyor olabilir. Dişi koalalar üç vajinasından ikisini döllenme, birini ise doğum için kullanılır. Kangurular, vombatlar ve Tasmanya canavarları da bu yapıya sahiptir

9. En yüksek dağın zirvesinden en derin okyanus çukuruna kadar dünyanın yüzeyi toplam 12,3 mil dikey mesafeyi kapsar

Dünyanın yüzeyi, en yüksek dağ zirvesinden en derin okyanus çukuruna kadar toplam 12,3 mil dikey mesafeyi kapsar. Dünyanın en yüksek noktası olan Everest Dağı, deniz seviyesinden 29.020 fit yükseklikteyken, batı Pasifik Okyanusu’ndaki Mariana Çukuru deniz seviyesinden 35.814 fit aşağıdadır. Everest Dağı’na çıkan dağcılar, 26.000 fitin üzerinde oksijen yetersiz olduğu için yanlarında oksijen getirirler.

10. Kuzey Amerika’nın kuş nüfusu son 50 yılda 3 milyar azaldı

1970’den beri araştırmacılar, 529 kuş türü hakkında çeşitli bilgiler topluyorlar. Son 50 yılda Kuzey Amerika’nın kuş popülasyonunun yaklaşık 3 milyar kuş azaldığını buldular. Bu araştırmayı yürütmek için gönüllü kuş gözlemcilerinden uzun süredir devam eden anketlerden veriler toplandı. Bu bilgiler daha sonra 143 hava radarı kurulumu tarafından tespit edilen göçmen kuş sürülerine ilişkin onlarca yıllık verilerle birleştirildi.

Sonuçlar, kayıpların %90’ından fazlasının serçeler, ötleğenler, karatavuklar, ispinozlar, tarla kuşları, kara gözlü junkolar, kulaklı toygarlar ve kırmızı kanatlı kara tavukları içeren yaklaşık 12 kuş ailesinden geldiğini gösteriyor. Araştırmacılar, habitat bozulması, kentleşme ve toksik pestisit kullanımı da dahil olmak üzere kuş nüfusunun kaybı için çeşitli potansiyel nedenler belirtiyorlar.

11. 1822’de bulunan ve boynunda bir mızrak olan bir leylek, kuşların göç etmesi hakkındaki gerçeği öğrenmemizi sağladı

Yüzlerce yıl boyunca insanlar kışın kuşlara ne olduğunu merak ettiler. Bazıları başka bir yere uçtuklarını varsaydılar, ancak nereye uçtuklarına dair hiçbir fikirleri yoktu. Bir Harvard profesörü, daha sıcak havalar dönene kadar aya uçabileceklerini öne sürdü. Aristoteles, bazılarının kış uykusuna yattığını veya bahar gelene kadar kışa daha uygun farklı kuşlara veya hayvanlara dönüştükleri fikrini ortaya attı.

Binlerce yıllık meraktan sonra bilim adamları ve sıradan insanlar, nihayet 19. yüzyılda doğru düzgün bir cevaba dair bir kanıt buldular. Almanya’da boynunda Afrika tasarımı bir mızrak olan beyaz bir leylek bulundu. Bu kuşun kuzeye doğru yolculuğuna devam etmeden önce yaklaşık 2.000 mil yol aldığı inkar edilemezdi. Leylek daha sonra öldürüldü ve göç kanıtı olarak gösterilmek üzere dolduruldu. İlginç gerçekler listemizde yer alan bu bilgi oldukça şaşırtıcı değil mi?

12. Satürn’ün halkalarından önce köpek balıkları vardı

İlginç gerçekler listemizde yer alan son bilgi Satürn’ün halkaları ve köpek balıkları ile ilgili. Satürn yaklaşık 4,5 milyar yaşında ama halkaları çok daha genç. Bilim adamları, bu halkaların nasıl oluştuklarını kesin olarak bilmeseler de, yaklaşık 10 ila 100 milyon yıl önce oluştuklarını tahmin ediyorlar. Köpek balıklarının evrimi 400 milyon yıldan daha uzun bir süre önce başladı. Bu da tarih öncesi köpek balıklarının, Satürn’ün halkalarından daha yaşlı olduğu anlamına geliyor.

Kaynak: 1