Eğer freelance yani herhangi tek bir ofise ya da firmaya bağlı olmadan çalışmak istiyorsanız önünüzde birçok fırsat olduğunu fark etmişsinizdir. Hızla gelişen teknolojik imkanlar sayesinde bilgisayarınızın başından ayrılmadan, odanızdan hiç çıkmadan metin yazarlığı, görsel tasarım, seslendirme ve daha birçok iş alanında freelance iş yapabilirsiniz. Ancak şunu unutmayın, bu işlere adım attığınız andan itibaren hem avantajlarınız hem de dezavantajlarınız olacaktır. Bu listemizde, “Artıları ve eksileriyle freelance çalışma” konusunu en çok sorulan soruların cevapları ve ipuçlarıyla ele alacağız.
1. Freelance iş bağlantıları nasıl elde edilir?
Eğer bir konuda uzmanlaştıysanız ve bu konuda profesyonel iş yapmak için yeterli donanımınız varsa freelance iş yapmak aslında hiç zor değil. Burada ilk ihtiyacınız bağlantılar olacak. Kariyerinizi bir süreliğine tek ofise bağlı olarak sürdürmek, freelance çalışma kararı vermeden önce faydalı olabilir. Tek ofise ve tek firmaya bağlı kalarak çalıştığınız süre boyunca edinebildiğiniz kadar bağlantı edinmeye çalışın. Kendinizi serbest hale getirdiğinizde bu bağlantılara çok ihtiyacınız olacak.
Eğer “ben doğrudan freelance iş yapmaya başlamak istiyorum” diyenlerdenseniz, çalışacağınız alanda gerçekten iyi iş yapmanız gerekiyor. Çünkü işlerinizi ancak kaliteniz ve özeninizle öne çıkarabileceksiniz. Bunun dışında artık internet aleminde birçok web sitesi bulunuyor ve bu siteler iş bağlantıları elde etmenize fayda sağlayabilir. Bu sitelerde CV oluşturup kayıt açarak ve hangi konularda nasıl işler yapabildiğinizi örneklerle göstererek iş bağlantıları kazanabilirsiniz.
2. Freelance dünyasında neler oluyor ve bu şekilde çalışarak geçinebilir miyiz?
Günümüzde hızla yükselen freelance trendi artık gündemin en çok merak uyandıran maddelerinden biri haline geldi. Ofislerin bunaltıcı stresinden uzaklaşmak ya da en azından bu stresi kendi evinde daha katlanabilir hale getirmek isteyenler için freelance işler tam bir kaçış noktası olarak görülüyor. Bu dünyada cennet gibi bir ortam olduğunu düşünürseniz yanılırsınız, çünkü her işin kendine göre bir zorluğu vardır. Ancak şu gerçekle yüzleşmek gerekiyor, trafikte saatlerce yol stresi çekmemek bile çok büyük bir kazanç.
Peki bu şekilde çalışarak geçinebilir miyiz? Bunun cevabı sizin nasıl bir hayat standardına sahip olduğunuza ve işinizde ne kadar iyi olduğunuza göre değişiyor. Eğer işinize hakim, evde dahi olsa çalışma disiplininden ödün vermeyen, insan ilişkileri iyi olan biriyseniz cevabımız kesinlikle evet, freelance çalışarak geçinebilirsiniz. Ancak bunların tam tersinden bahsediyorsak geçinmeniz çok zor.
3. Freelance işçiler neden çoğalıyor ve firmalar neden onları tercih ediyor?
Şehir hayatının stresini biraz olsun hafifletmek isteyen ve uzmanlık alanı serbest çalışmaya müsait olan herkes bu çalışma stiline geçiş yapmaya sıcak bakıyor. Bu doğrultuda dijitalleşen dünyada yoğun bir serbest çalışma isteği oluşmaya başladı. Hızlanan ve hafifleyen dizüstü bilgisayarlar, her an her her yerde bilgilerinize ulaşabilmenizi sağlayan Bulut Bilişim hizmetleri, iş dünyasında yaratıcılığın öne çıkması gibi etkenler serbest çalışmaya meraklı kişilerin çoğalmasını sağladı.
Firmalar da bu gidişata son derece sıcak bakıyorlar, çünkü bir kişinin freelance iş yapması demek firmanın işçi masraflarından kurtulması anlamına geliyor. Bugün bir işçi çalıştırmanın çok çeşitli giderleri var. Bu giderler hiçbir zaman sadece maaş ile sınırlı kalmıyor. Firmaların büyüklüğüne göre değişecek olsa da her işçinin yol, yemek, sigorta ve ikramiye gibi ekstra giderleri bulunuyor. Serbest çalışanlara iş yaptırırken firmalar, tüm bu gider kalemlerini ortadan kaldırıp sadece yapılan işe para veriyor.
4. Freelance çalışmanın avantajları nelerdir?
Bu çalışma tarzının ilk ve en önemli avantajı özgürlüktür. İşiniz artık sabah 8 akşam 6 değildir ve bir ofise hapsolmak zorunda değilsinizdir. Bir işiniz çıktığında ya da belli saatlerde iş yapmak istemediğinizde kimseden izin istemek zorunda kalmazsınız. Bu da doğal olarak iş stresinizi belirgin miktarda düşürür.
Freelance çalışırken patronunuz olmaz, müşteriniz olur. Bir bakıma kendi işinizin patronu olursunuz. Trafikte ya da mesaide kaybettiğiniz vakitleri hayatınıza geri kazandırarak bu vakitleri kendinizi geliştirmek için kullanabilirsiniz. Tüm bunların dışında freelance iş yaparken başarılı olursanız alacağınız keyif çok daha yüksek olacaktır. Üstelik serbest çalışırken kimseyle zorunlu olarak çalışmazsınız, yapacağınız işi ve iletişim kuracağınız kişileri kendiniz seçebilirsiniz.
5. Freelance çalışmak isteyen birinin hangi kişisel özelliklere sahip olması gerekir?
Burada sıralanacak çok madde var ama biz olabildiğince özet geçelim. Serbest çalışmaya başlamak istiyorsanız öncelikle disiplin sahibi biri olmalısınız. Eğer kendinize çeşitli görevler atayıp bu görevleri yerine getirecek iradeye sahip değilseniz bu işlere hiç bulaşmamanız gerekiyor. Tembellik ve irade zayıflığı freelance çalışmanın baş düşmanıdır. Serbest çalışmayı düşündüğünüz andan itibaren vaktinizi çalan tüm gereksiz aktivitelere veda etmeniz gerekiyor.
İkinci sıraya iletişim yeteneğini koyabiliriz. Eğer insanlarla iletişim kurmakta zorlanıyorsanız, serbest çalışırken iş bağlamanız neredeyse imkansız olacaktır. Kendinizi özgüvenli bir şekilde tanıtıp karşı tarafı ikna etme konusunda yetenekli olmanız gerekir.
Serbest çalışırken ihtiyacınız olacak diğer kişisel özellikleri de organizasyon yeteneği, zaman planlama kabiliyeti ve aynı anda birçok işi düşünebilme yetisi olarak sıralayabiliriz. Eğer zamanı iyi kullanmayı bilmiyorsanız, işlerinizi organize edemiyorsanız ve birden fazla projeyi eş zamanlı olarak yürütemiyorsanız serbest çalışırken epey zorlanabilirsiniz.
6. Freelance çalışmanın dezavantajları ve riskleri nelerdir?
Şu ana kadar hep serbest çalışmanın tatlı yönlerinden bahsettik. Şimdi gelelim işin sinir bozucu noktalarına. Öncelikle freelance işlerde her ayın sonunda banka hesabınıza maaş yatmayacak, buna hazırlıklı olun. Bu tarz çalışanlar işlerin hızlı yapıldığını, ödemelerin ise gecikmeli olarak alınabileceğini bilirler. Piyasada yıllardır serbest çalışan insanların olduğunu, bazı gerçekleri değiştiremeyeceğinizi kabullenin. Gelir gider dengenizi çok iyi kontrol etmeye çalışın.
Freelance çalışırken kimse sizi iş yapmaya zorlamayacak demiştik ama bir projenin bitiş tarihi yaklaştığında kendinizle baş başa kalacaksınız. Asla bir patrondan izin isteme, doktordan rapor alıp yatakta dinlenme ya da işi bir başka arkadaşınıza emanet edip projeye ara verme şansınız olmayacak. Burada hem çalışan hem de patron siz olacaksınız.
Şu noktaya kadar moraliniz bozulduysa sizi biraz daha karamsarlığa sevk edelim. Freelance çalışırken sigorta primlerinizi kendiniz ödeyecek, yemek için ekstra bütçe alamayacak ve vergilerinizi kendiniz karşılayacaksınız. Freelance işleri büyük firmalarla yapmak isterseniz firmalara fatura kesmeniz gerekecek. Yani bir şahıs firması kurmanız ve bu firmanın vergilerinden mükellef olmanız kaçınılmaz hâle gelecek.
7. Freelance çalışmak için en uygun iş alanları nelerdir?
Günümüzde pek çok iş alanında serbest çalışmak mümkün. Yapılan araştırmalar, bu noktada en üst sırada “Sosyal Medya Yönetimi”nin bulunduğunu gösteriyor. Bir firmanın sosyal medya hesaplarını yönetecek kabiliyete ve tecrübeye sahipseniz serbest çalışma konusunda epey şanslısınız demektir.
İkinci sırada yazılım geliştirme ve programlama gibi üst düzey uzmanlık gerektiren alanlar bulunuyor. Eğer bir bilgisayar kurduysanız, ben yazılımların içinden girip dışından çıkarım diyorsanız bu dünya size kollarını kocaman açmış durumda. Hele ki bu konuda iş yapabilecek bağlantılara sahipseniz birçok kişinin tam zamanlı işlerle kazanamadığı paraları kazanabilirsiniz.
Üçüncü sırada SEO uzmanlığı, içerik üreticiliği ve metin yazarlığı gibi içerik odaklı çalışma alanları geliyor. İster basılı yayınlar ister dijital yayınlar olsun her mecranın kayda değer bir içerik ihtiyacı var. İçerik üretiminde birçok yayın tam zamanlı çalışanları bünyesinde barındırıyor olsalar da, çeşitli uzmanlık alanlarında serbest çalışanlara ihtiyaç duyabiliyorlar.
Freelance çalışmaya müsait diğer iş alanları ise grafik tasarım, arayüz tasarımı, iş danışmanlığı, fotoğraf-video düzenleme ve bilgi güvenliği şeklinde sıralanıyor. Kısaca özetlemek gerekirse ofise gitmeden dijital ortamda halledilebilecek her iş alanında serbest çalışanlar için fırsatlar oluşması kaçınılmaz görünüyor.
8. Freelance çalışırken nelere dikkat edilmeli?
Uzmanların araştırmaları, serbest çalışanların tecrübeleri ve günümüzün çalışma trendleri göz önünde bulundurulduğunda, serbest çalışırken kesinlikle düşülmemesi gereken tuzaklar bulunuyor. Öncelikle serbest çalışmayı kafaya koyduysanız ve işinize hakim olduğunuza eminseniz her projeyi kabul etmemeye çalışın. Bir işi kabul ederken zaman-fiyat oranına dikkat edin ve eğer sizi zora sokacak bir iş ile karşı karşıyaysanız teklifi kibarca reddedin. Unutmayın, hiçbir kapı daha sonra çalınamayacak kadar sert kapatılmamalıdır.
Fiyatlandırma konusunda çok dikkatli olun. Piyasayı takip edin ve ne çok düşük ne de çok yüksek fiyatlar belirleyin. Bu konuda, verebileceğiniz hizmetleri fiyatlarıyla birlikte sıralayacağınız bir tablo işinize yarayabilir. Sizden bir iş istendiğinde “Fiyatlarımız bu şekildedir” diyerek hizmet listesi paylaşmanız hem sizi profesyonel gösterecek hem de para işini konuşmada kolaylık sağlayacaktır.
Revizelere ve iş sonrası takibe açık olun. Yaptığınız iş ne kadar profesyonel olursa olsun, sizinle iş bağı olan firmalar sizden revize ricalarında bulunacaktır. Eğer agresif çıkışlar yapıp işinizi yaptıktan sonra gelen maillere cevap vermeyen biriyseniz bu alanda başarılı olmanız çok zor. Unutmayın, müşteri velinimetinizdir.
Son olarak kendinize rutinler oluşturmayı, zamanı iyi yönetmeyi ve pes etmeden kendinizi geliştirmeniz gerektiğini unutmayın. Siz kendinizi ne kadar iyi yönetirseniz işlerinizin de o kadar iyi gittiğini göreceksiniz. Serbest çalışmak bir kişisel mücadeledir ve bu mücadeleyi her zaman disiplinli olanlar kazanır.
Kaynak: 1
