Ari Aster, sinema dünyasında kısa bir sürede önemli bir iz bırakan modern korku sineması yönetmenlerinden biridir. Yönetmenlik tarzı, yaratıcılık, atmosferik öğeler, karakter geliştirme ve anlatı teknikleri ile tanınır. 15 Temmuz 1986’da New York’ta doğan Ari Aster’in babası bir müzikal tiyatro yazarı, annesi sanat tarihçisiydi. Aster, çocukluğundan itibaren sinemaya büyük ilgi duydu. New York Üniversitesi’nde sinemacılık üzerine okuyan Aster, bu süreçte birçok kısa film ve müzik videoları çekti. Okuldan mezun olduktan sonra, Los Angeles’a taşınarak kariyerine devam etti.
Ari Aster yönetmenlik kariyerine ilk olarak 2011 yılında “The Strange Thing About the Johnsons” adlı kısa filmiyle başladı. Film, kendine özgü üslubu ve seyircileri şok eden konusuyla dikkat çekti. Ardından 2018’de “Hereditary” ve 2019’da “Midsommar” filmleriyle sinema dünyasında büyük bir çıkış yakaladı. Bu filmler, korku sinemasının sınırlarını zorlayan ve izleyiciler tarafından büyük ilgi gören yapımlar olarak büyük beğeni topladı.
Bu yazımızda Ari Aster’in sinemacı yönünü ve filmlerinin karakteristik özelliklerini konuşacak, ardından ise Ari Aster’in 3’ü uzun metrajlı toplam 8 filmini kısa paragraflar eşliğinde tanıtacağız.
Aster’ın sinemacılık tarzı, filmlerinde yoğun bir duygusal yük taşıması, ayrıca bolca psikolojik gerilim ve korku ögeleri taşıması ile özdeşleşmiştir. İlk uzun metrajlı filmi olan “Hereditary”de, ailenin geçmişindeki karanlık sırların ortaya çıkması ve karakterlerin iç dünyasındaki karanlık unsurların incelenmesi yoluyla yarattığı korku atmosferini, ikinci filmi “Midsommar”da ise, ölüm, kayıp ve ayrılık gibi yoğun duygulara odaklanarak yaratmıştır.
Aster’ın yönetmenlik tarzında atmosferik öğeler büyük bir rol oynar. Aster’ın filmlerinde renk paletleri, müzik, ses efektleri ve kamera hareketleri ile karakterlerin duygusal durumları yansıtılmaya çalışılmıştır. Özellikle “Hereditary”de ses ve efektlerle desteklenen karanlık ve ürkütücü hava “Midsommar”da ise güneşli ve rengarenk bir ortama yerini bırakmıştır.
Ancak her iki film de yavaş yavaş gergin bir atmosfer oluşturmakta ortaklaşmaktadır. Sinematografisiyle de dikkat çeken yönetmen; “Midsommar”da, doğa ve çevreyle ilgili geniş açılar kullanılırken, “Hereditary”de ise karanlık sahnelerde doğru kamera hareketleri ve ışıklandırmadan destek alarak izleyiciyi filmin içine çeken bir etki yaratmıştır.
Aster’ın yönetmenlik tarzı aynı zamanda karakter gelişimine de büyük önem verir. “Hereditary”de, karakterlerin psikolojik durumları, geçmişte yaşadıkları travmatik olaylarla açıklanırken, “Midsommar”da ise, Dani’nin karakteri; yaşadığı acı ve kayıp sonucu karakterinin gelişiminde önemli bir yer tutar. Yönetmen, karakterlerin duygusal durumları ve hareketlerinin üzerinde durarak; seyircinin karakterlere bağlanmasını ve onların yaşadığı duyguları hissetmesini sağlar.
Aster’ın yönetmenlik tarzında anlatı teknikleri de dikkat çeker. Özellikle “Hereditary”de, filmin sonuna kadar olayların gerçek nedenleri açıklanmadan ilerlenmesi, seyirciyi sürekli merak içinde tutar. Aynı zamanda, filmin finalinde beklenmedik bir dönüş yaşanarak, seyirci şaşırtılır. “Midsommar”da ise, anlatı tekniği daha doğrusal ilerler ancak karakterlerin davranışları ve yaşadıkları olaylar, filmin sonunda bambaşka bir boyuta taşınarak, kademe kademe gerilim dozu artırılır.
Aster’ın yönetmenlik tarzında göze çarpan bir diğer özellik ise, filmdeki detaylara ve sembolizme verilen önemdir. Örneğin “Midsommar”da, filmin temel teması olan yeniden doğuş ve yenilenme üzerine birçok sembol kullanılır. Aynı zamanda, filmin atmosferi ve hikayesi, İskandinav folkloründen ilham alınarak oluşturulmuştur. “Hereditary”de ise, aile ilişkileri ve ruhsal hastalıklar üzerine yapılan detaylı araştırmalar sonucu, filmin detaylarına ve sembollerine bu araştırmalardan edinilen kimi bilgiler yansıtılmıştır.
Sonuç olarak, Ari Aster’ın yönetmenlik tarzı, korku filmleriyle özdeşleşen atmosferik öğelerle, karakter geliştirme ve anlatı teknikleri ile birleşen bir yaklaşımı yansıtır. Filmlerindeki detaylar ve sembolizm, seyirciyi filmin dünyasına daha fazla dahil etmek için kullanılır. Aster’ın yönetmenlik tarzı, seyirciye unutulmaz bir deneyim sunarken, korku filmlerine yeni bir boyut katmaktadır.
Ari Aster filmleri
Ari Aster’in şu anlık sadece 3 uzun metrajlı filmi bulunuyor olsa da, geniş seyirci kitleleri tarafından yeni yeni keşfedilmeye başlanan pek çok kısa filmi var. Yazının bu kısmında, Aster’ın kısa ve uzun metrajlı filmlerini sizler için bir arada derleyip her bir filmin kısaca tanıtımını yaptık. Hazırsanız işte karşınızda birbirinden muhteşem Ari Aster filmleri…
1. Beau (2011) – IMDB: 6.2
Ari Aster’in ilk yönetmenlik deneyimi olan “Beau” filmi, 2011 yılında çekilmiştir. Film, kısa film türünde yer almaktadır ve 17 dakika süresindedir. Başrollerini Brady Corbet, Billy Mayo ve John Waters gibi isimlerin paylaştığı film, birçok festivalde gösterilmiş ve övgüyle karşılanmıştır.
Nevrotik ve orta yaşlı bir adamın annesini ziyarete gitmek üzere yola çıkmaya hazırlandığı gezisi, anahtarları gizemli bir şekilde kaybolduğunda bilinmeyen bir geleceğe ertelenir. Daha sonra, giderek daha uğursuz olaylar başına gelmeye başlar ve yaşadığı şeyi geçmişinde anlamlandırmaya başlar.
“Beau”, Ari Aster’in yönetmenlik kariyerinde önemli bir yere sahiptir. Film, yönetmenin şimdiki filmlerinde de sıkça kullanılan karakter geliştirme tekniklerini ve atmosferik öğelerini içermesi bakımından önemlidir. “Beau”, oldukça kısa bir eser olmasına rağmen, Aster’ın sinemadaki potansiyelini göstermesi açısından önemlidir.
2. Basically (2014) – IMDB: 6.3
Ari Aster’in ikinci yönetmenlik deneyimi olan “Basically”, 2014 yılında çekilmiştir. Başrollerini Alex Wolff, Julie Reiber ve Zoë Worth gibi isimlerin paylaştığı film, birçok festivalde gösterilmiş ancak herhangi bir ödül kazanamamıştır.
Filmdeki ana tema, aile ilişkileri ve bağlarıdır. Aster, karakterler arasındaki ilişkiyi derinlemesine ele almakta ve izleyicileri duygusal olarak etkilemektedir. Filmde, aynı zamanda, karanlık ve atmosferik bir ton da bulunmaktadır. “Basically”, Ari Aster’in sinema dünyasında kendine özgü bir stil yaratmaya başladığının da bir işaretidir.
“Basically”, kısa süreli bir ilişkinin sonucu olan bir bebek ile annesi arasındaki ilişkiyi anlatır. Bebek, doğumundan hemen sonra hastalanır ve hastanede kalır. Annesi, kızının yanında sürekli beklemekte ve ona şarkılar söylemektedir. Ancak, bebek giderek kötüleşmektedir ve annesi bu durum karşısında çaresiz kalmaktadır.
3. C’est La Vie (2016) – IMDB: 6.7
Ari Aster’in 2016 yılında yönettiği dram türündeki kısa filmi “C’est La Vie”, Aster’in önceki filmlerindeki gibi karanlık bir atmosfere sahiptir. Filmin oyuncu kadrosunda, Oona Laurence, Angela Pierce ve Henry Dittman gibi isimler yer alır. “C’est La Vie”, 2017 Rhode Island Uluslararası Film Festivali’nde “En İyi Dram Filmi” ödülüne layık görülmüştür.
“C’est La Vie”, insan psikolojisini derinlemesine ele alan bir yapım olarak dikkat çeker. Ari Aster, karakterler arasındaki ilişkiyi bir kez daha etkileyici bir şekilde kurar. Filmin, aynı zamanda dikkat çeken bir sonu bulunmaktadır.. “C’est La Vie”, Aster’in kısa filmografi listesindeki başarılı filmlerden biridir.
“C’est La Vie”, babası tarafından terk edilmiş olan genç bir kızın hikayesini anlatır. Annesi tarafından yalnız bırakılan kız, evlerinin bahçesinde tek başına kalmıştır. Ancak, bir gün bir adam gelir ve ona ilgi göstermeye başlar. Kız, adamın ilgisini kazanmaya çalışır ancak adamın gerçek niyetleri farklıdır.
4. Munchausen (2013) – IMDB: 6.9
Ari Aster’in 2013 yapımı kısa filmi “Munchausen”, kara mizah ve absürdizm unsurlarını içeren bir yapım olarak öne çıkmaktadır. Aster’in yazıp yönettiği eser, yaklaşık 30 dakika süresindedir. Filmin oyuncu kadrosunda ise Annina Walt, Zachary Kamen ve Robert Verlaque gibi isimler yer almaktadır.
“Munchausen”, birkaç film festivalinde gösterilmiş ve birkaç ödül kazanmıştır. Bunlardan birisi de 2013 Rhode Island Uluslararası Film Festivali’nde En İyi Kısa Film ödülüdür.
“Munchausen”, bir adamın kendisini öldürmek için yaptığı kurnazca bir planı anlatıyor. Film, izleyicilere birçok absürd ve gülünç anlar sunarken, aynı zamanda sorgulayıcı bir yaklaşım sergiler ve insan doğasının karanlık yönlerine işaret eder. Aster’in imzasını taşıyan sürpriz dolu bir sonu bulunan “Munchausen”, yaratıcılığı, kurgusal derinliği ve sıra dışı anlatımıyla dikkat çekiyor.
5. Midsommar – Ritüel (2019) – IMDB: 7.1
Ari Aster’in yönetmenliğini üstlendiği 2019 yapımı korku ve drama filmi Midsommar, korku türünün alışılmış kalıplarından sıyrılarak; doğaüstü unsurlar yerine folklorik inanışlar ve ritüelleri öne çıkaran bir senaryoya sahiptir. Başrollerinde Florence Pugh, Jack Reynor ve William Jackson Harper’ın yer aldığı film, Cannes Film Festivali’nde gösterime girmiştir.
Film, eleştirmenler tarafından beğeni toplamış ve birçok ödül kazanmıştır. Midsommar, sadece 9 milyon dolarlık bir bütçeye sahip olmasına rağmen dünya genelinde 48 milyon dolarlık bir gişe hasılatı elde etmiştir.
Midsommar, Dani’nin; ailesinin başına gelen trajik bir olay sonrası hayatta kalma mücadelesini anlatmaktadır. Dani, sevgilisi Christian ve arkadaş grubuyla birlikte İsveç’teki bir Midsummer festivaline katılır. Ancak, buradaki sıra dışı ritüeller ve gelenekler, Dani ve arkadaşlarının hayatını tamamen değiştirir. Film, psikolojik gerilim ve doğaüstü unsurların yanı sıra, insanların doğal dünyayla olan ilişkisini de sorgulamaktadır.
6. The Strange Thing About the Johnsons (2011) – IMDB: 7.2
Yönetmenliğini ve senaristliğini Ari Aster’in üstlendiği 2011 yapımı “The Strange Thing About the Johnsons”, kısa film türünde yer alan sıra dışı bir yapımdır.
Filmin başrollerinde Billy Mayo, Brandon Greenhouse ve Angela Bullock yer alıyor. “The Strange Thing About the Johnsons”, aldığı ödüllerle de dikkatleri üzerine çekmiştir. Film, Flickerfest Uluslararası Kısa Film Festivali’nde “En İyi Yabancı Film” ödülünün yanı sıra, New Hampshire Film Festivali’nde “Jüri Özel Ödülü”nü kazandı.
Film, Johnson ailesinin babasıyla oğlu arasındaki ilişkiye odaklanıyor. Bu ilişki, sırlar ve yalanlarla dolu bir hikayeye dönüşüyor. İzleyicilerini şaşırtan bir yapım olan The Strange Thing About the Johnsons, döneminde konusu ve olay örgüsüyle kısa sürede ses getirmişti.
7. Beau is Afraid – Korkuyorum (2023) – IMDB: 7.3
“Beau is Afraid”, Ari Aster’in yönettiği ve 2023 yılında vizyona girmiş olan olan bir psikolojik korku ve komedi filmidir. Yapımın başrolünde Joaquin Phoenix yer almaktadır. Beau is Afraid; “Hereditary” ve “Midsommar” gibi önceki filmlerinde de başarılı olan Aster’in 2023 yılı itibarıyla son uzun metrajlı filmidir.
Hikaye, küçük bir çocuk olan Beau’un ailesiyle olan zorlu ilişkisini ve korkularını konu almaktadır. Beau, ailesinin ona duyduğu sevgiyi sorgulamaya başlar ve evlerindeki gizli şeyleri keşfeder. Bu keşif, Beau’un korkularını artırır ve ailenin sırlarını açığa çıkarır.
8. Hereditary – Ayin (2018) – IMDB: 7.3
Ari Aster’in ilk uzun metrajlı filmi olan 2018 yapımı Hereditary, etkileyici bir korku ve gerilim filmidir. Yönetmenliğini ve senaristliğini Aster’ın üstlendiği yapımın oyuncu kadrosunda Toni Collette, Alex Wolff, Milly Shapiro ve Gabriel Byrne yer almaktadır. Film, Sundance Film Festivali’nde En İyi Yönetmen ödülünü kazanmıştır.
Graham ailesinin reisi Ellen öldüğünde, kızı Annie; ailesiyle ilgili şifreli ve giderek daha korkunç hale gelen sırları çözmeye başlar. Keşfettiği her yeni şey, ailelerinden miras kalan uğursuz bir şeyler olduğu fikrine giderek daha fazla kapılmalarına neden olur. Bu lanetten kaçmanın herhangi bir yolu yok mudur?
