Siyasi gerginliklerimizle ilişkimizi farklı boyutlarda deneyimlediğimiz komşumuzda dün açıklanan bilimsel bir detay dalga dalga yayıldı. Heyecan yaratan bu tarihi keşif, Yunanistan’da, bir mağarada bulunan kafatası. Önemli bir tarihi keşif çünkü kafatası, Neandertallerin Avrupa’yı iskan ettiği 210.000 yıl öncesiyle ilişkilendirildi.
Heyecan yaratan keşif, günümüzde yaşayan insanların DNA’sında hiçbir iz bırakmayan, Afrika’dan gelen atalarımızın bilinenden daha önce göç ettiklerini kanıtlamak için yol gösterecek gibi duruyor.
Yarım asırlık bir macera
Araştırmacıların, son keşfin yaşandığı bölgede Yunanistan’daki Apidima Mağarası’nda 1978’de iki önemli fosil buldukları biliniyor. Ancak bulunan bu fosillerden biri oldukça bozuk, diğeri de eksik fosillerdi. Dolayısıyla konuya dair incelemeleri kısıtlıyordu. Bu kısıtlamalardan kurtulmak isteyen araştırmacılar fosillerin sırrını aydınlatmak için bilgisayarlı tomografi taraması ve uranyum serileri kullanmaya karar verdi.
Muhtemelen biri Neandertal, diğeri modern insan kafatası
Bozulanın yanındaki kafatası bir Neandertal’e ait gibi görünüyor. Fakat diğeri, kafatasının arkası yuvarlak olması gibi modern insanların özelliklerine daha çok benziyor.
Afrika dışındaki en eski modern kafatası
Tüm bunlardan daha da ilginç olanı ise Neandertal kafatası, diğerinden daha genç. Evet burası oldukça ilginç çünkü Neandertal (Apidima 2), önceki tahminden biraz daha eskiydi ve yaklaşık 170.000 yaşında olduğu belirtiliyordu. Fakat, Homo sapiens kafatası olan Apidima 1, en az 210.000 yaşında. Bir başka deyişle Apidima 1, Neandertal bireyden 40.000 yıl daha önce bu bölgede yaşamış.
Kısacası bu tarih, kafatası parçasını sadece Avrupa’nın değil, Afrika dışındaki her yerdeki en eski modern insan fosili haline getiriyor. Bilim insanlarının şimdi karşılaştığı zorluk Apidima 1’i insanlık tarihinin neresine uyduğunu bulmak.
Araştırmanın yetkililerinden açıklamalar geldi
Araştırmanın yazarlarından Almanya’daki Tübingen Üniversitesinden Paleoantropolog Dr. Katerina Harvati, son bulgulara ilişkin olarak; “Bu çok iyi bir soru olmasına karşın hiçbir fikrim yok… Demek istediğim, onları ilk kez bulma deneyimi yaşıyoruz.”
Araştırmanın sorumlularından Prof Chris Stringer ise “Şimdi bizim senaryomuz, Yunanistan’da 210.000 yıl öncesine kadar, belki de Levant’taki karşılaştırılabilir nüfuslarla ilişkili olarak erken bir modern grubun olmasıydı. Fakat daha sonra, 160.000-170.000 yıl önce, Neandertal nüfusu onların yerini almış.” diyor.
Bugün Afrika dışında yaşayan insanların ataları, 60.000 yıl önce Afrika’yı terk eden bir göçe kadar gidiyor. Bu modern insanlar Avrasya’da yayıldıkça, Neandertaller ve Denisovalılar gibi karşılaştıkları diğer türlerin yerini aldı.
Modern insanların (Homo sapiens) Afrika’dan çıktığı ilk göç daha eski tarihlere dayanıyor
İsrail’deki Skhul ve Qafzeh’de bulunan Homo sapiens fosilleri, 1990’lı yıllarda 90.000 ila 125.000 yıl arasına tarihlendi. Ancak bu örnekler istisna olarak görülüyor. En azından son keşiflere kadar böyleydi.
Odak noktamıza dönersek, “bunlar sadece Afrika kökenli vatanımızın çok az da olsa dışına çıkan küçük bir grup olmalı” düşüncesi hakimiyet kazandı.
Ancak son yıllarda, türlerimizin Afrika’nın dışında daha önce inanılandan çok daha erken çıktığını ve hatta uzaklaştığı gerçeği göz önünde ulundurulmalı.
Son birkaç yılda paleontologlar, Çin’deki Daoxian ve Zhirendong’da 80.000 ila 120.000 yıl öncesine ait modern insan fosillerini keşfettiler.
Son tahlilde çiftleşme belirtileri netleşti
DNA çalışmaları Afrika insanı ve Neandertaller arasında erken bir çiftleşme belirtileri ortaya koydu. Almanya’daki Neandertallerden elde edilen kanıtlar, Homo sapiens’in veya başka bir Afrika grubunun dahil olup olmadığı açık olmasa da, çiftleşmenin 219.000 ila 460.000 yıl önce gerçekleştiğini gösterdi.
