12 Eylül 1980’de yaşananlar Türkiye’nin bugünkü siyasetine, insanına, toplumuna, düzenine ışık tutar. Tarihi bilmeden bugünü ve yarını anlamak olmaz derler hani…
O yüzden az da olsa bilmek gerekiyor. Biraz canınız sıkılacak, biraz keyfiniz kaçacak, biraz da anlam veremeyeceksiniz.
Daha fazlasını okumak ve araştırmak ise sizin elinizde. Biz her zamanki gibi sizin için özet geçiyoruz.
Darbenin nedeni olarak o yıllarda yaşanan siyasi iktidarsızlık, ekonomik sebepler ve…
Sağ-sol çatışmaları ile oluşan kaos ortamı gösterildi
1 milyon 683 bin kişi fişlendi
Ancak askerin aldığı darbe kararı Türk siyasi tarihi için…
Etkileri halen hissedilen çok büyük ve acı bir karar oldu
210 bin davada 230 bin kişi yargılandı
Darbenin kod adı “Bayrak Harekatı”ydı
7 bin kişi için idam cezası istendi
12 Eylül 1980 günü sabaha karşı saat 3’te tanklar hareket etmeye başladı, asker hayata el koydu
517 kişiye idam cezası verildi, 50’si asıldı
Ülkenin tek kanallı televizyonundan marşlar duyuluyordu
30 bin kişi sakıncalı olduğu için işten atıldı
Darbeyle beraber ülkedeki bütün siyasi partiler ve sivil toplum örgütleri yasaklandı, TBMM lağvedildi
14 bin kişi yurttaşlıktan çıkarıldı
Generallerin yönetimindeki Milli Güvenlik Konseyi yasama, yürütme ve yargıyı tek elde topladı ve…
Kenan Evren Cumhurbaşkanı seçildi
30 bin kişi siyasi mülteci olarak yurtdışına gitti
Bülent Ecevit ve Süleyman Demirel gibi dönemin önemli figürlerinin siyasete girmesi yasaklandı
300 kişi kuşkulu bir şekilde öldü
1982’de halkın yüzde 92’sinin kabul ettiği darbe anayasası yürürlüğe girdi
171 kişinin işkenceden öldüğü belgelendi
Yeni anayasa ile sendikalaşma kaldırıldı, grev hakkı yasaklandı
3 bin 854 öğretmenin ve 47 hâkimin görevine son verildi
Zorunlu din dersi getirildi, yönetimin KHK ve OHAL belirleme yetkisi artırıldı
400 gazeteci için toplam 4 bin yıl hapis cezası istendi
“Our boys have done it”
Cezaevlerinde toplam 299 kişi yaşamını yitirdi
14 kişi açlık grevinde öldü, 16 kişi -kaçarken- vuruldu, 95 kişi -çatışmada- öldü
73 kişiye -doğal ölüm raporu- verildi, 43 kişinin -intihar ettiği- bildirildi
12 Eylül 1980’in üzerinden 36 yıl geçti
