Geçtiğimiz günlerde yayınladığımız ‘Yurtdışında Master Yaparken Hayatınızı Kolaylaştıracak 13 Pratik Bilgi‘ listemizde gurbet ellerdeki dostlara bir kaç kolaylık sunmuştuk.
Üniversiteliler, üniversitede hazırlık okumanın faydalarını, yöneticilik yapanlarsa “mastır off biznız” yani MBA yapmanın iş dünyasında yarattığı avantajları bilir. Kitaplardan öğrenemeyeceğiniz şeyler öğrenir, işletme jargonuna aşina olursunuz. Nereden mi biliyoruz; teyze oğlundan… Bu yazı; “oku oku nereye kadar”cılara, “neden yurtdışında MBA yapayım ki yea”cılara gelsin. Okuyun çocuum, büyük sözü dinleyin!
Yurtdışında MBA yapmak neden faydalıymış bakalım.
“Yeter okuduğum, ben artık PARA kazanmak istiyorum” diyenler!
“Ağır, ağır çıkacaksın bu merdivenlerden,
Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak,
Ve bir zaman bakacaksın semâya ağlayarak…”
…demiş ya Ahmet Haşim, işte o hesap. Merdivenin alt basamaklarından yukarıdaki MBA mezunlarına bakıp ağlamak istemiyorsunuz değil mi? Yurtdışında MBA yapmak bilginizi ve görgünüzü artırarak iş dünyasına bir iki basamak üstten giriş yapmanızı sağlayacak. Rahat iş bulacak, iş dünyasının beklentilerini öğrenecek ve en önemlisi daha dolgun bir maaşla –tamamen duygusal- işbaşı yapacaksınız. Bizim teyze oğlu köşeyi döndü mesela!
“Gavur ellerde ne İŞim var?” diyenler!
Kapitalizmi onlar buldu, MBA’i onlar –ABD- icat etti. Oyunu doğru oynamak için önce kurallarını –illaki yerinde- öğrenmeniz lazım. Eğer babanız Sabancı değilse –ya da sağlam bir bursunuz yoksa- yurtdışında MBA yaparken çalışacak; harçlığınızı çıkarırken tecrübenize tecrübe katacaksınız. Hani o dünyaca ünlü “hayat okulu” var ya, çift anadal misali bir yandan MBA yaparken bir yandan bu okulu bitireceksiniz. Hem çalışırken edindiğiniz çevre ileride çok işinize yarayabilir; MBA biter bitmez, iş aramanıza gerek bile kalmadan işbaşı yapabilirsiniz. Bizim teyze oğlunu hemen kaptılar!
“Benim askerlik durumum var ama” diyenler!
Tamam biliyoruz; ülkemizde askerliğini yapmayana kız da iş de vermiyorlar. Yani veriyorlar da biraz zor. Aranızda bir an önce askere gitmek isteyen güzel (!) arkadaşlar var mı bilmiyoruz ama şunu söyleyelim. MBA yapmak için en uygun zaman “okul biter bitmez”dir. Nitekim bir boşluk vermek bilgilerinizin tazeliğini yitirmesine belki de öğrencilikten soğumanıza neden olabilir. Ayrıca yurtdışında yakalayacağınız iş fırsatları sayesinde askerliğinizin süresini epey bir kısaltma (dövizli askerlik) şansınız var. Kızı da dönünce alırsınız artık. Ne demişler bekliyorsa senindir, beklemiyorsa zaten… Bizim teyze oğluna oldu aynısı.
“Bunlar için yurtdışında MBA yapmama gerek yok” diyenler!
Global şirketin, global İK müdürünün üstten bir tavırla yüzünüze bakıp “Hımm… CV’nizi inceledim, Türkiye’de okumuşsunuz. Yurtdışı deneyiminiz de yok” gibisinden hafif küçümseyici tavırları karşısında Küçük Emrah misali kaş yatırıp boyun bükmek istemiyorsanız istikamet belli! Haydi, global düşünün! Kurumsal şirketlerin MBA sevdalısı olduğunu çocuklar bile biliyor artık… Bizim global teyze oğlu da global bir şirkette…
“Sular seller gibi yabancı dilim var, yurtdışına gerek yok” diyenler!
Bedri Rahmi’nin dediği gibi:
“…
En azından üç dil bileceksin
En azından üç dilde
Ana avrat dümdüz gideceksin”
MBA zaten yabancı dil için yapılmıyor ki; adı üzerinde işletme mastırı. Global düşünmeye başladığımıza göre (bkz. bir önceki madde) global firmaların çokuluslu olduklarını da göz önünde bulundurmakta fayda var. Yurtdışında MBA yaparken yabancıların davranış ve düşünce şekillerini öğrenmek, çalışma kültürlerine aşina olmak hiç de azımsanacak bir deneyim değil. Ayrıca yabancı diliniz çok iyi olabilir ama günlük dili, sokakta kullanılan kalıpları bilmek, sizi diğerlerinden bir-iki tık yukarı taşıyacak emin olun. Teyze oğlunun da İngilizcesi vardı ama yine de gitti.
“MBA yapmadan da yönetici olabilirim” diyenler!
Evet olabilirsiniz; nerede ve kime ama? Rakamlar yalan söylemez! Bugün çokuluslu şirketlerin yönetici koltuklarında -oran %21- MBA eğitimi almış olanlar oturuyor ve bu oran gün geçtikçe artıyor. MBA Birliği’nin yaptığı araştırmalar, şirketlerin orta düzey yönetici pozisyonlarında çalışanların bile daha üst pozisyonlara tırmanmak için MBA yapmaya başladıklarını gösteriyor. E bizden söylemesi. Bizim teyze oğlu işini biliyor canııım!
“Şu yurtdışı MBA olayını biraz ertelesem” diyenler!
Dikkat! Maça 1-0 yenik başlamak üzeresiniz. Atı alan Londra’yı geçer, siz de nal toplarsınız arkada. Zaman hız zamanı, rekabet zamanı. Gençsiniz, enerji dolusunuz, aileniz henüz size maaş (!) vermekten bıkmamış. Bu durumun avantajını kullanabilir, acemiliğinizi de yurtdışında MBA eğitimi alırken üzerinizden atabilirsiniz. Teyze oğlu öngörülü çocuk valla…
“Yurtdışında MBA avantajı kalmadı” diyenler!
Emin misiniz, son kararınız mı? Türkiye’deki üniversite öğrencileri arasında yurtdışında MBA yapanların sayısı gün geçtikçe artıyor. Bunda olanakların artmasının da büyük payı var tabii. Hadi global şirketleri bir kenara bırakalım. Yurtdışına açılmayı hedefleyen o kadar çok Türk firması var ki! Ve onlar fellik fellik yurtdışında MBA yapmış adam arıyor. MBA mezunu sayısı artıyor; buna karşın talebe göre arz halen yetersiz. (Farkındaysanız işletme dili kullanıyoruz ufaktan ufaktan…) Teyze oğlu iş bulmak için ilanlara bakmadı bile yaw!
“Bizdeki MBA’in suyu mu çıktı, ben ona gidicem” diyenler!
E özgür bir dünyada yaşıyorsunuz, elbette “yerli malı yurdun malı” diyerek burada MBA yapabilirsiniz. Ama Türkiye’de MBA yapanların çoğu yurtdışındaki programlara yatay geçiş yapıyor; bizden söylemesi. Yurtdışında MBA yapmayı tercih ederek, ilgilendiğiniz alanla ilgili eğitimi başka bir dilde ve kültürde alabilir; dünyanın 7 kıtasından gelen zehir gibi beyinlerin düşünme şeklini, mantığını ve iş stratejilerini öğrenebilirsiniz. Çok okuyan mı bilir, çok gezen mi demişler ya; işte yurtdışında MBA size ikisini birden sağlar. Hem de tek biletle. Teyze oğlu da “tek bilet” dedi, dönmedi…
“Yurtdışında MBA ha! Bende o para ne gezer” diyenler!
MBA ücretleri bazı ülkelerde dudak uçuklatacak meblağlarda olsa da Avrupa Birliği üyesi ülkelerin bir kısmında oldukça cazip. Örneğin Almanya yüksek lisans için ücret almıyor. Avusturya yıllık 750-1000 avro arasında bir ücret talep ediyor. İtalya’da prestijli okullar dahi, neredeyse eğitim ücreti kadar burs veriyor. İngilizcenin yanı sıra İtalyanca eğitimini de yanında promosyon olarak sunuyor. Teyze oğlu mu; onun parası vardı tamam mı!
“MBA’linin iş garantisi var mı ki” diyenler!
Pek çok ülke, MBA için kendisini seçen gençlere staj imkanı da sunuyor. Staj olanağı sayesinde alanınızda uzmanlaşmış, referansınızı da artırmış olacaksınız; hem de yurtdışında! Bu CV’nizde sizi öne çıkartacak önemli bir ayrıntı; özellikle de ülkemizde. Hatta bazı ülkeler, eğitiminizi sürdürürken staj yapma imkanı da veriyor. Teyze oğlu staj yaptığı şirkette kaldı mesela…
“Lisans bana yeter, ben her şeyden anlıyorum zaten” diyenler!
Günümüz iş dünyasında, her şeyden biraz anlayan değil, tek bir konuda her şeyi bilen makbul. Uluslararası şirketler de artık konusunda uzman çalışanlar arıyor. Yurtdışında göreceğiniz MBA programı size bu imkanı sunuyor. Branşınıza, ilgi alanıza uygun derslerle ve uygulamalarla alanınızda uzmanlaşabilir; imza attığınız projeler sayesinde şirketlerin dikkatini çekebilir; iş arayan değil, iş için aranan kişi olabilirsiniz. Teyze oğlu da öyle diyo; proje çok önemliymiş…
“Ben çok iyi bir üniversiteden mezunum, beni havada karada kaparlar” diyenler!
“Böbürlenme padişahım, senden büyük Allah var” demişler. O “y” ve “z” kuşağının içinde görkemli CV’siyle tribünleri ayağa kaldıracak ne insan evlatları var biliyor musunuz? Onu da geçtik; yurtdışı eğitim deneyimi sizi olgunlaştırır, özgüveninizi artırır. Yurtdışında ailenizden, arkadaşlarınızdan uzakta, kendi başınıza bir yaşam kurup bunu sorunsuz sürdürmeyi öğrenirsiniz. Zorlukları yok mu; elbette var. Ama kazandıracağı şeyler, zorluklarından çok ama çok daha fazla. Teyze oğlu adama döndü resmen.
“Pratikte bana ne faydası olacak ki” diyenler!
MBA’i sadece yeni mezunlar veya çalıştığı şirkette çıta yükseltmek isteyenler yapmıyor. Çalıştığı sektörü değiştirmek isteyenler için de iyi bir yöntem MBA. Yurtdışında MBA yaparken daha ilk haftadan kariyer eğitimi ve şirket tanıtımları başlıyor. İlk sene temel bilgileri edinmek/tazelemekle geçiyor. Bir yandan eğitiminize devam ediyor, bir yandan da kariyer hedefinizle uyuşan, iyi bir firmada staj imkanı yakalamaya çalışıyorsunuz. Okulların sırf size iş/staj imkanı bulmakla görevli kariyer merkezleri var. Eğer staj yaptığınız firma sizi beğenirse MBA bitiminde iş teklifinde bulunuyor; ikinci yıl okul ücretini ödeyenler bile var. Bizim teyze oğlu da sizin gibi pragmatik…
