Egzotik yemekleri ve kalabalık nüfusuyla aşina olduğumuz Hindistan, hava kirliliği konusunda rekor kırmış bir başkente sahip; Yeni Delhi… 18,9 milyon insanın yaşadığı Yeni Delhi, hava kirliliği konusunda dünya üzerindeki diğer şehirler arasında başı çekiyor. Yeni Delhi’nin havasının bu denli kirli olmasının altında sürekli artan nüfus, fabrikalar tarafından havaya salınan zararlı kimyasallar ve çiftçilerin anız yakması gibi birçok sebep yatıyor. Son zamanlarda yapılan araştırmalara göre dünya üzerindeki havası en kirli şehir olan Yeni Delhi hakkında bilmeniz gereken 8 şeyi bu yazıda derledik.
1. Geçtiğimiz günlerde havai fişeklerle kutlanan Diwali Festivali’nin ardından yapılan araştırmalara göre, Yeni Delhi havasını solumanın günde 20 tane sigara içmek ile eş değer olduğu saptanmış!
“Işık Festivali” anlamına gelen Diwali, Hindu takviminin Ashvin ayının 13. gününe denk gelir. Hindu yeni yılını karşılarken kutlanılan Diwali, 5 gün boyunca çeşitli aktiviteler ve eğlenceler eşliğinde sürer. Işığın Hinduları koruduğuna inanıldığı bu festival boyunca havai fişekler ve mumlu lambalar gecenin karanlığını aydınlattı. Bu güzel görüntülerin maalesef Delhi çapında uzun süreli kötü etkileri oldu. Havaya toz duman katan bunca gösteriden sonra Delhi’nin havası yine rekor kirliliğe gömüldü.
2. Diwali kutlamalarından önce Yargıtay’ın daha az gürültü ve daha az duman çıkaran “yeşil fişekler” dışındaki fişekleri yasaklaması, halk tarafından hoş karşılanmadı.
Bir önceki senenin rekor hava kirliliğinin tekrarlanmaması için devlet tarafından alınan kararlardan biri de çoğu tip fişeğin yasaklanması ve izin verilen yeşil fişeklerin de kısıtlı bir zaman süresince kullanılabileceğiydi. Ancak, halk festivalin havasını yaşatmak için saatlerce ve çeşitli fişekler patlatmaya yine de devam etti.
3. Hava kirliliğini ölçen çeşitli kurumlardan gelen araştırmalara göre, bu ve geçtiğimiz yılın Kasım ayında Yeni Delhi’deki hava kalitesi oranı (Air Quality Index – AQI) 999 ila 1,010 arasında hesaplandı. Bu, insan için tehlikeli kabul edilen 500 limitinin bile oldukça üzerinde!
Hava kirliliğinden ötürü oluşan sis ve dumandan göz gözü görmeyecek hale gelen şehirde, temiz hava neredeyse kalmadı. Yeni Delhi’nin havası şimdilerde insan sağlığı için çok büyük bir tehlike teşkil ediyor. Air Quality Index’e göre insanlar için güvenli sayılabilecek AQI oranı 1-50 arasında. Çin’in nüfus açısından en yoğun kentlerinden biri olan başkent Pekin’in bile AQI oranı 30. Yani, Yeni Delhi bu konuda adeta rekor kırmış durumda.
4. Delhi’yi ele geçirmiş bu yoğun hava kirliliği hakkında en fazla endişe uyandıran şey ise çapları 2.5 mikron büyüklüğünde olan ve akciğerlerde yer edinen küçük partiküller…
Araştırmalara göre bu zararlı küçük partiküller ciğerlerde yer edinerek astım, yüksek tansiyon ve çok uzun süre maruz kalındığı takdirde de kanser gibi çeşitli uzun dönemli sağlık problemlerine yol açabiliyor.
5. Yeni Delhi’nin kirli havasının üçte biri şehrin kendisinden değil, şehrin yakın çevresinde yer alan ve çiftçilik yaparak geçinilen bölgelerden kaynaklanıyor.
Bu bölgelerdeki çiftçiler hasat zamanı sonrasında tarlalarını yeni ekim dönemine hazırlamak için kalan anızı yakarak temizliyorlar. Hal böyle olunca da Delhi civarındaki çiftçiler, yaktıkları anız sebebiyle hava kirliliğinin %33’ünü oluşturmuş oluyor. Şehre ulaşan bu duman ve gazlar; araba egzozları, soğuk havalarda sonuna kadar tüten bacalar ve ısıtıcıların çıkardığı dumanlarla birleşince de Yeni Delhi’nin bu oldukça kirli havası ortaya çıkıyor.
6. World Health Organization (WHO) tarafından yayınlanmış bir araştırmaya göre, dünya üzerinde havası en kirli 12 şehirden 11’i Hindistan’da yer alıyor.
Araştırmaya göre Yeni Delhi’nin yanı sıra, hava kirliliğinde başı çeken Hindistan’ın diğer bölgelerini de Kanpur, Faridabad, Varanasi, Gaya, Patna, Lucknow, Agra, Muzaffarpur, Sringar ve Gurgaon şehirleri oluşturuyor.
7. Peki, Yeni Delhi’deki bu hava kirliliğinin neden bir türlü önüne geçilmiyor? Cevap çok basit: politika…
Şehir politikacıları çiftçileri anız yakmamaları konusunda ikna edemiyorlar. Toprağı temizlemenin en ucuz yöntemi bu olduğundan ve devletin çiftçilere topraklarını daha az kirlilik yaratarak temizleyebilecekleri yöntemler ve kaynaklar sağlayamamasından ötürü bu durumun seyri kısa zamanda değişeceğe benzemiyor.
8. Devlet hava kirliliğini kontrol altına almakta başarısız olduğu için Hindistan’da yaşayanlar sürekli protestolar ve gösteriler düzenleyerek seslerini duyurmaya çalışıyorlar.
Devletin bu konuda gerekli hassasiyeti ancak yumurta kapıya dayandığında gösterdiğinden yakınan bir sürü vatandaş, konuyla ilgili parlamento binasının önünde sürekli olarak protestolar gerçekleştiriyor. Bir Guardian haberine göre, kum fırtınalarının yaklaştığı ile ilgili haberler verilmesine rağmen devlet önceden önlem almak yerine, yalnızca acil durumlarda harekete geçiyor.
Ocak 2017’den beri aktif olan çevreci yasalara göre, ağır nakil ve taşıma araçlarının şehre girmesi yasaklanmış, hava kirliliği yaratan tuğla ocakları gibi fabrikaların işleyişine provizyonlar getirilmiş ve dizel jeneratörlerinin kullanımının yasaklanmış olması gerekiyordu. Ancak, devlet bu önlemlerin yalnızca birkaçını uygulamaya sokmuş, onu da halkın başkaldırısı sebebiyle yapmış. Kısacası, Delhi’nin havasının temizlenmesinde hem orada yaşayan halka, hem de gerekli büyük çaplı önlemleri alması gereken devlete çok iş düşüyor.
