Japonya’nın en tanınmış çağdaş sanatçılarından biri olan Yayoi Kusama, resim, heykel, enstalasyon, performans sanatı gibi birçok farklı sanat dalında eserler üretmiş bir isim. Eserlerinde genellikle tekrarlayan desenler, polka noktalar ve çizgiler gibi belirgin motifler kullanıyor. Bu özellikler aslında onun obsesif düşünce yapısını ve ruhsal sağlık sorunlarını yansıtıyor. Kusama, 1950’lerde New York’a taşınmış ve orada avangard sanat akımlarıyla tanışmıştır. Kusama’nın çalışmaları dünya genelinde birçok büyük sanat müzesinde sergilenmiştir ve eserleri sanat dünyasında geniş bir etki bırakmıştır. O, aynı zamanda moda ve tasarım alanlarında da işbirlikleri yaparak popüler kültür üzerinde de önemli bir etki yaratmıştır. Yayoi Kusama eserleri son elli yıldır manşetlerde yer alıyor. Savaş sonrası New York’ta bir sanatçı olarak yola çıkan Kusama, zamanımızın en şaşırtıcı sanatçılarından biri olarak adını duyurdu. Kendisi şu anda dünyanın yaşayan en ünlü kadın sanatçılarından biri olabilir. İşte bazı ikonik Yayoi Kusama eserleri 👇
1. Infinity Nets (1959)
Infinity Nets, Yayoi Kusama’nın 1958’de New York’a geldikten sonra yaptığı ilk resim serisiydi. Ekim 1959’da Brata Galerisi’nde sergilenen beş bölümlük seri, bazıları daha vurgulu, küçük noktalarla boyanmış yüksek tuvallerden oluşuyor. Kusama, Japonya’daki kariyerinin ilk yıllarında kendine özgü tekrarlayan tarzda çalışmaya başladı, ancak Infinity Nets bu tarzın sağlamlaşmasını sağladı.
Infinity Nets, o zamanlar popüler olan Soyut Dışavurumculuk hareketinin bir parçası olarak kabul ediliyordu. Ancak Kusama için bu parçalar onun puantiyeli halüsinasyonları ile yüzleşmeye yönelikti. Bu sanat eserleriyle kendi halüsinasyonlarını kontrol etmeye ve korkularıyla yüzleşmeye çalışıyordu.
2. Accumulation (1961–1966)
1960’ların başında Yayoi Kusama, çevresel enstalasyonlarla çalışmaya başladı. Bu eser serisine Accumulation (birikim) adını verdi, ancak aynı adı taşıyan daha eski eserleri de var. Sanatçı bu yumuşak heykelleri, gündelik nesneleri ve mobilya parçalarını kumaşlarla kaplayarak yaptı. Kusama’nın diğer eserleri gibi Accumulation’ın da kökleri, sanatçının çocukluğundan beri yaşadığı halüsinasyonlara dayanıyor.
3. Infinity Mirror Room – Phalli’s Field (1965)
Yayoi Kusama’nın en ünlü eserleri aynalı odalardan oluşuyor. Bu odalarda sonsuzluk yanılsaması yaratan aynalarla kaplı bir alan bulunuyor. Sanatçı ilk aynalı tasarımlarını 1960’ların ortalarında stüdyosunda yarattı. 1965’te Castellane Galerisi’nde Infinity Mirror Room (Phalli’s Field) adlı eserini sergiledi.
4. Peep Show veya Endless Love (1966)
Yayoi Kusama’nın sonsuzluk aynalı odalarının bir başka örneği de ikonik Peep Show veya Endless Love Show’dur. Burada yumuşak heykellerin yerini puantiyeli ışıklar almıştır. Tıpkı 1965’teki ayna odası gibi Peep Show da Castellane Galerisi’nde gösterildi. Eleştirmenler arasında oldukça heyecan uyandırmasına rağmen Kusama, çalışmalarını sergileyecek daha büyük galeriler bulmakta zorlanıyordu.
Yayoi Kusama eserleri yazımıza devam ediyoruz. Yayoi Kusama, kurumsallaşmaya karşı, eleştirel çalışmalarını müzelerin dışında sergilemiştir. 1966’da Venedik Bienali’nin İtalyan köşkünde davetsiz olarak gerçekleştirilen Narcissus Garden bunun en güzel örneklerinden birisi.
Burayı ziyaret edenler Kusama’yı 1500 plastik ayna küresiyle çevrelenmiş altın renkli bir kimono giymiş içinde buldular. Kusama insanlara parça başına 1200 İtalyan lirasına (2 $) bir kristal küre satıyordu. İnsanlar bir tane almaya ve kendilerinin aynadaki görüntüsünü görmek için topun içine bakmaya davet edildi. Bu performans, sanatçının lisanssız bir şeyler sattığını iddia eden yetkililer tarafından Kusama’nın kovulmasına neden oldu.
6. Grand Orgy to Awaken the Dead at MoMA (1969)
Yayoi Kusama’nın bir başka izinsiz performansı, 1969 yılında gerçekleştirdiği Grand Orgy to Awaken the Dead at MoMA. Bu olay aslında New York’taki Modern Sanat Müzesi’nin yaşayan sanatçıları eserleri yerine ölmüş olanlarınkini sergilemesine yönelik bir eleştiriydi.
Bu performansta, müzenin heykel bahçesindeki çeşmede sanatçının arkadaşları ve bazı gönüllüler çıplak bir şekilde yıkanıyordu. Bu eser, Kusama’nın sanat kurumlarını, kapitalizmi ve Vietnam Savaşı’nı protesto etmek için yarattığı 1960’ların sonundaki performansların bir parçası.
7. Yellow Pumpkin (1994/2022)
Yayoi Kusama’nın uluslararası ünü 1990’larda artmaya başladı. Kusama daha büyük ölçekli projeler yaratmaya başladı. Bunlardan biri de Yellow Pumpkin (sarı balkabağı). Eser, Japonya’nın sanat adası Naoshima’daki bir iskelede bulunuyor. Devasa balkabağı, 2022 yılında bir tayfun sırasında onarılamayacak kadar hasar gördükten sonra yeniden ilgi topladı. Böylece Kusama aynısından bir tane daha yaptı.
8. Dots Obsession (1996)
Sonunda uluslararası üne kavuşan Kusama, müzeleri kendine özgü puantiyelerle doldurmaya devam etti. Farklı mekanlara özgü, birçok renkte nokta çalışması yapmış olmasına rağmen Dots Obsession ilk ünlü parçalarından biri. Biraz klostrofobik bir eser. Sarı renkli duvarlara, zemine ve tavana çeşitli boyutlarda siyah noktalar resmedilmiş. Ayrıca alanda üç adet devasa balon yer alıyor ve seyirciler balonun içinden geçmeye davet ediliyor.
9. Fireflies on the Water (2002)
Yayoi Kusama, 2000’li yıllardan bu yana dünyanın dört bir yanındaki müzelerde sonsuzluk odaları yaratıyor. En ikonik olanlardan biri New York’taki Whitney Amerikan Sanatı Müzesi’ndeki Fireflies on the Water. Eser, ortasında bir havuzla tavandan sarkan 150 küçük ışığın bulunduğu pencerelerle kaplı küçük bir oda. 1966’daki Peep Show veya Endless Love Show’un daha büyük bir versiyonu. Tıpkı daha önceki sonsuzluk odaları gibi, bu enstalasyon da ışık noktalarının evreni ele geçirdiği halüsinasyon etkisi veriyor.
10. Aftermath of Obliteration of Eternity (2009)
2009 yılında Kusama, Houston’daki Güzel Sanatlar Müzesi’ndeki Aftermath of Obliteration of Eternity eserindeki ışıklar, aile atalarını onurlandıran Budist Su Feneri törenine gönderme yaparak biraz farklı bir şekil alıyor. İlk aynalı odaların aksine, daha yeni sürümler genellikle ışıkların açılıp kapanmasını içeriyor. Bu özel enstalasyonda ziyaretçi odanın ortasındaki bir platformun üzerinde durmaya davet ediliyor.
Yayoi Kusama eserleri yazımızın sonuna geldik. Bu içerik de ilginizi çekebilir:
