ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Tarih » Türk Kültüründe Gökyüzüne Hükmetmek İçin Kullanılan Taş: Yada

Türk Kültüründe Gökyüzüne Hükmetmek İçin Kullanılan Taş: Yada

Yada taşı, eski Türk topluluklarının sosyal yaşamında ve inanç dünyasında önemli bir yere sahipti.

Mehmet Can Demir Yazar: Mehmet Can Demir
2 Ağustos 2023
Kategori: Tarih
Google Haberler'de ListeList'e Abone OlGoogle Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
Share on FacebookShare on Twitter

Tarih boyunca ortaya çıkan insan topluluklarının hemen hepsi, bugünden bakıldığında oldukça ilginç görünen, kendilerine özgü çeşitli inanç ve kültür unsurlarına sahipti. Elbette tarih sahnesine çok uzun yıllar önce çıkan Türklerin de bazı ilginç gelenekleri vardı. Özellikle İslamiyet öncesi dönemdeki Türk toplulukları için başta ağaçlar, dağlar ve gökyüzü olmak üzere doğanın bütün unsurları büyük bir önem taşıyordu. Üstelik bu doğal unsurlar, hemen tüm Türk boylarında sıra dışı, kıymetli ve “büyülü” nesnelerin ortaya çıkmasına da sebep olmuştu. İşte, kadim Türk kültüründe gökyüzüne hükmetmek, yağmur, kar ve fırtına meydana getirmek için kullanılan yada taşı da, bu sıra dışı nesnelerden biriydi. Gelin yada taşı efsanesi nedir birlikte bakalım.

Kadim Türk topluluklarının yaşamında doğa, son derece önemli bir yere sahipti. Öyle ki Türk hakanlarının hemen hepsi, iktidarlarının gücünü pekiştirmek ve şanlarını artırmak için soylarını ulu bir ağaç hikâyesine dayandırıyordu

Özellikle ağaçlar, dağlar ve gökyüzü, yüzlerce yıl önce yaşayan Türklerin günlük yaşamında ve inanç sistemlerinde ayrı bir önem taşıyordu.

Ağaçlar ve dağlar, eski Türk inancında evrenin yaratılışıyla ilişkili olduğu için kutsal kabul ediliyordu

Bu sebeple Türk kültüründeki ağaç kültü, farklı Türk toplulukları arasında son derece yaygındı. Eski Türk kültüründe ağaçlara atfedilen kutsiyet, ağaçların farklı destanlarda da önemli bir unsur olarak yer almasına sebep oldu.

Ağaç kültü Türklerin yalnızca inanışlarını değil; yaşam biçimlerini ve sanatlarını da etkilemişti

Örneğin ağaçlar, kadim Türk sanatında en yaygın olarak kullanılan figürlerin başında geliyordu. Bununla birlikte Türk topluluklarında ortaya çıkan bazı büyülü nesneler de temelde yine ağaçların bir eseriydi! Yada taşı ise bu nesnelerden en ilginç ve önemli olanıydı.

Yada taşı, Türk topluluklarında gökyüzüne hükmetmek, yağmur, kar veya fırtına oluşturmak için kullanılıyordu

Yada taşı hakkındaki eski bilgilerden biri Kaşgarlı Mahmud tarafından kaleme alınmıştı: “Bir türlü kamlik (kahinliktir). Böylelikle yağmur ve kar yağdırılır; rüzgâr estirilir. Bu, Türkler arasında tanınmış bir şeydir. Ben bunu Yağma ülkesinde gözümle gördüm. Orada bir yangın olmuştu, mevsim yaz idi, bu sürede kar yağdırıldı ve Ulu Tanrı’nın izniyle yangın söndürüldü.”

Yada taşı nedir?

yada taşı

Türk Altay mitolojisinde simya taşı olarak da anılan yada taşı, genellikle parlak yeşil renkli, özel bir taş. Taşın, farklı kaynaklarda cata, sata, caya ve zaya isimleriyle kullanıldığı da biliniyor.

Yada taşı nasıl kullanılıyordu?

Tarihsel olarak incelendiğinde yada taşının yağmura, kara veya fırtınaya ihtiyaç duyulduğu dönemlerde kullanıldığı görülüyor. Eski Türk topluluklarında yada taşının özel bir yerde muhafaza edildiği ve sık sık ele alınmadığı, yalnızca gerekli olduğu zamanlarda kullanıldığı ifade ediliyor.

Peki bu büyülü yada taşı nasıl kullanılıyordu? Bu konuda kaynaklarda yazılı farklı bilgiler var. Ancak bazı yabancı seyyahların günümüze ulaşan eserlerinde yada taşının içerisinde su bulunan bir kaba konularak kullanıldığı aktarılıyor.

Gökyüzüne ve doğa olaylarına hükmetme gücü veren yada taşı, Türk kültüründe önemli bir yere sahipti

yada taşı

Öyle ki iyi bir savaşçı olmak kadar, iyi bir “yadacı” olmak da büyük önem taşıyordu. Yadacı, bu kıymetli sihir taşını kullanan kişilere verilen isimdi.

Yada taşı yangınların söndürülmesinde, toprağın bereketlendirilmesinde ve düşmanın bozguna uğratılmasında kullanılıyordu

yada taşı

Türk savaşçılar kalkanlarını ve silahlarını yada taşı ile süslüyor, yadacılar korkunç yağmurlar ve fırtınalar meydana getiriyordu. Kısacası yada taşı, Türklerin karşısına çıkan orduların mücadele etmesi gereken en tehlikeli silahlardan biriydi!

Genellikle parlak görünümlü ve yeşil renkli bir taş olan yada, Türk toplumundaki önemini İslamiyet sonrası dönemde de korudu

yada taşı

Öyle ki bazı kaynaklara göre Osmanlı İmparatorluğu’nun girdiği bazı savaşlarda dahi kullanılmıştı. Bununla birlikte yada taşının, bazı Osmanlı uleması tarafından din dışı bir unsur olarak değerlendiğini gösteren belgeler de var. Örneğin Taşköprülüzade Ahmet Efendi, Türklerin bu eski inanışını İslam dairesi içerisinde küfür olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirtiyor: “Türklerden bazı idraksiz taifenin, yağmurların meydana gelişini veya uzaklaştırılmasını sağlayabildiklerini iddia ederler. İnceleyip tecrübe etmemiş olan şehirler halkı bile bunu tasdik ederler. Öyle bildirirler ki, efsun veyahut Allah tarafından, şefaat yolu ile yağmur yağdırır veya yağan yağmuru uzaklaştırırlar. Bu büyük bir dolap, kuvvetli bir hile ve fitnedir…”

İlginiz çekebilir:

Umay’dan Kayra Han’a: Türk Mitolojisinde Tanrılar, Tanrıçalar ve Yaratılış Hikayeleri

Kaynak: 1

PaylaşTweetleGönder
Mehmet Can Demir

Mehmet Can Demir

İleri
Kaşların Yüz İfadesini Tamamen Değiştirdiğini Kanıtlayan 16 Ünlü Kadın

Kaşların Yüz İfadesini Tamamen Değiştirdiğini Kanıtlayan 16 Ünlü Kadın

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

Lütfen tartışmaya katılmak için giriş yapın

İlgili İçerikler

Şahsiyet’ten Ezel’e: IMDb Puanlarına Göre Tüm Zamanların En İyi 30 Türk Dizisi
Dizi

Şahsiyet’ten Ezel’e: IMDb Puanlarına Göre Tüm Zamanların En İyi 30 Türk Dizisi

Türkiye’deki Bazı Yolların Asfaltı Neden Kırmızı? Mastik Asfalt Nedir?
ListeList Özel

Türkiye’deki Bazı Yolların Asfaltı Neden Kırmızı? Mastik Asfalt Nedir?

Fata Morgana: Optik Yanılgı Nedeniyle Gemilerin Havadaymış Gibi Göründüğü Tuhaf Bir Fenomen
Teknoloji - Bilim

Fata Morgana: Optik Yanılgı Nedeniyle Gemilerin Havadaymış Gibi Göründüğü Tuhaf Bir Fenomen

Şehir Direklerin Üstüne Kurulmuş! Amsterdam Hakkında Bilmeniz Gereken 10 Gerçek
Seyahat

Şehir Direklerin Üstüne Kurulmuş! Amsterdam Hakkında Bilmeniz Gereken 10 Gerçek

Dünyaca Ünlü Ressamların Birbirinden Çarpıcı Gün Batımı Resimleri
Tasarım

Dünyaca Ünlü Ressamların Birbirinden Çarpıcı Gün Batımı Resimleri

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Güzel Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Güzel Tweetleri

Biraz Huzur Arayanlara: Ev İçi Ses Yalıtımı Yapmak İsteyenlere 9 Etkili Çözüm
Yaşam

Biraz Huzur Arayanlara: Ev İçi Ses Yalıtımı Yapmak İsteyenlere 9 Etkili Çözüm

Onlar Da Depresyona Giriyor! Terapistlerin Depresyonla Mücadele Ederken Yaptıkları 12 Şey
Sağlıklı Yaşam

Onlar Da Depresyona Giriyor! Terapistlerin Depresyonla Mücadele Ederken Yaptıkları 12 Şey

Duyduğunuzda Ufkunuzu İkiye Katlayacak Ortamlarda Satmalık 48 Kısa Bilgi
ListeList Özel

Duyduğunuzda Ufkunuzu İkiye Katlayacak Ortamlarda Satmalık 48 Kısa Bilgi

Spoan Sendromu: Nüfusun Büyük Kısmının Kuzen Olduğu Küçük Bir Kasabada Görülen İlginç Hastalık
Sağlıklı Yaşam

Spoan Sendromu: Nüfusun Büyük Kısmının Kuzen Olduğu Küçük Bir Kasabada Görülen İlginç Hastalık

Yeteneği ve Güzelliğiyle Sinema Tarihinde İz Bırakan Catherine Zeta-Jones’un En İyi Filmleri
Film

Yeteneği ve Güzelliğiyle Sinema Tarihinde İz Bırakan Catherine Zeta-Jones’un En İyi Filmleri

Stresi Azaltmaktan Zihni Güçlendirmeye: Evinizde Sanat Eseri Bulundurmanın 5 Faydası
Tasarım

Stresi Azaltmaktan Zihni Güçlendirmeye: Evinizde Sanat Eseri Bulundurmanın 5 Faydası

Nishiyama Onsen Keiunkan: 52 Nesildir Aynı Ailenin İşlettiği Dünyanın En Eski Oteli
Seyahat

Nishiyama Onsen Keiunkan: 52 Nesildir Aynı Ailenin İşlettiği Dünyanın En Eski Oteli

Dakikalar İçinde Hazır! Yapay Zeka İle Vesikalık Fotoğraf Yapma Uygulamaları
Teknoloji - Bilim

Dakikalar İçinde Hazır! Yapay Zeka İle Vesikalık Fotoğraf Yapma Uygulamaları

Daha Önce Kemikleriniz Kırılmadıysa İlahi Olarak Korunduğunuzu İddia Eden Tiktok’taki Viral Kırık Kemik Teorisi
Gündem

Daha Önce Kemikleriniz Kırılmadıysa İlahi Olarak Korunduğunuzu İddia Eden Tiktok’taki Viral Kırık Kemik Teorisi

Doğduğunuz Ayın Çiçeği Karakter Özellikleriniz Hakkında Ne Söylüyor?
ListeList Özel

Doğduğunuz Ayın Çiçeği Karakter Özellikleriniz Hakkında Ne Söylüyor?

Son Dönemlerin En Popüler İsimlerinden Biri Olan Sabrina Carpenter Hakkında Bilmeniz Gereken 20 Gerçek
Müzik

Son Dönemlerin En Popüler İsimlerinden Biri Olan Sabrina Carpenter Hakkında Bilmeniz Gereken 20 Gerçek

Duvar Dekoru Fikirleri: Evinizin Havasını Anında Değiştirecek 15 Muhteşem Öneri
Yaşam

Duvar Dekoru Fikirleri: Evinizin Havasını Anında Değiştirecek 15 Muhteşem Öneri

Kushim: Tarihte İsmi Kayıtlara Geçen İlk İnsan Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Tarih

Kushim: Tarihte İsmi Kayıtlara Geçen İlk İnsan Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Yaz Aylarında Rahat Etmenizi Sağlayacak Sivrisinek Kovucu 9 Doğal Ürün
Yaşam

Yaz Aylarında Rahat Etmenizi Sağlayacak Sivrisinek Kovucu 9 Doğal Ürün

Galileo Galilei’nin Yargılanmasından Michelangelo’nun Maaş Talebine: Vatikan’ın Özel Arşivinde Yer Alan 14 Belge
Tarih

Galileo Galilei’nin Yargılanmasından Michelangelo’nun Maaş Talebine: Vatikan’ın Özel Arşivinde Yer Alan 14 Belge

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları
Teknoloji - Bilim

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları

22 Mart 2024
Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi
Teknoloji - Bilim

Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi

29 Mart 2024
İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller
Sponsorlu İçerik

İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller

6 Mart 2021
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Şahsiyet’ten Ezel’e: IMDb Puanlarına Göre Tüm Zamanların En İyi 30 Türk Dizisi
Dizi

Şahsiyet’ten Ezel’e: IMDb Puanlarına Göre Tüm Zamanların En İyi 30 Türk Dizisi

17 Mayıs 2025
Türkiye’deki Bazı Yolların Asfaltı Neden Kırmızı? Mastik Asfalt Nedir?
ListeList Özel

Türkiye’deki Bazı Yolların Asfaltı Neden Kırmızı? Mastik Asfalt Nedir?

17 Mayıs 2025
Fata Morgana: Optik Yanılgı Nedeniyle Gemilerin Havadaymış Gibi Göründüğü Tuhaf Bir Fenomen
Teknoloji - Bilim

Fata Morgana: Optik Yanılgı Nedeniyle Gemilerin Havadaymış Gibi Göründüğü Tuhaf Bir Fenomen

17 Mayıs 2025
Şehir Direklerin Üstüne Kurulmuş! Amsterdam Hakkında Bilmeniz Gereken 10 Gerçek
Seyahat

Şehir Direklerin Üstüne Kurulmuş! Amsterdam Hakkında Bilmeniz Gereken 10 Gerçek

17 Mayıs 2025
Dünyaca Ünlü Ressamların Birbirinden Çarpıcı Gün Batımı Resimleri
Tasarım

Dünyaca Ünlü Ressamların Birbirinden Çarpıcı Gün Batımı Resimleri

16 Mayıs 2025
Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Güzel Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Güzel Tweetleri

16 Mayıs 2025
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi

10 Şubat 2024
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu
ListeList Özel

Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu

16 Mart 2020

Sosyal Medya'da ListeList

  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu