ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Tarih » Türk Kültüründe Gökyüzüne Hükmetmek İçin Kullanılan Taş: Yada

Türk Kültüründe Gökyüzüne Hükmetmek İçin Kullanılan Taş: Yada

Yada taşı, eski Türk topluluklarının sosyal yaşamında ve inanç dünyasında önemli bir yere sahipti.

Mehmet Can Demir Yazar: Mehmet Can Demir
2 Ağustos 2023
Kategori: Tarih
Google Haberler'de ListeList'e Abone OlGoogle Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
Share on FacebookShare on Twitter

Tarih boyunca ortaya çıkan insan topluluklarının hemen hepsi, bugünden bakıldığında oldukça ilginç görünen, kendilerine özgü çeşitli inanç ve kültür unsurlarına sahipti. Elbette tarih sahnesine çok uzun yıllar önce çıkan Türklerin de bazı ilginç gelenekleri vardı. Özellikle İslamiyet öncesi dönemdeki Türk toplulukları için başta ağaçlar, dağlar ve gökyüzü olmak üzere doğanın bütün unsurları büyük bir önem taşıyordu. Üstelik bu doğal unsurlar, hemen tüm Türk boylarında sıra dışı, kıymetli ve “büyülü” nesnelerin ortaya çıkmasına da sebep olmuştu. İşte, kadim Türk kültüründe gökyüzüne hükmetmek, yağmur, kar ve fırtına meydana getirmek için kullanılan yada taşı da, bu sıra dışı nesnelerden biriydi. Gelin yada taşı efsanesi nedir birlikte bakalım.

Kadim Türk topluluklarının yaşamında doğa, son derece önemli bir yere sahipti. Öyle ki Türk hakanlarının hemen hepsi, iktidarlarının gücünü pekiştirmek ve şanlarını artırmak için soylarını ulu bir ağaç hikâyesine dayandırıyordu

Özellikle ağaçlar, dağlar ve gökyüzü, yüzlerce yıl önce yaşayan Türklerin günlük yaşamında ve inanç sistemlerinde ayrı bir önem taşıyordu.

Ağaçlar ve dağlar, eski Türk inancında evrenin yaratılışıyla ilişkili olduğu için kutsal kabul ediliyordu

Bu sebeple Türk kültüründeki ağaç kültü, farklı Türk toplulukları arasında son derece yaygındı. Eski Türk kültüründe ağaçlara atfedilen kutsiyet, ağaçların farklı destanlarda da önemli bir unsur olarak yer almasına sebep oldu.

Ağaç kültü Türklerin yalnızca inanışlarını değil; yaşam biçimlerini ve sanatlarını da etkilemişti

Örneğin ağaçlar, kadim Türk sanatında en yaygın olarak kullanılan figürlerin başında geliyordu. Bununla birlikte Türk topluluklarında ortaya çıkan bazı büyülü nesneler de temelde yine ağaçların bir eseriydi! Yada taşı ise bu nesnelerden en ilginç ve önemli olanıydı.

Yada taşı, Türk topluluklarında gökyüzüne hükmetmek, yağmur, kar veya fırtına oluşturmak için kullanılıyordu

Yada taşı hakkındaki eski bilgilerden biri Kaşgarlı Mahmud tarafından kaleme alınmıştı: “Bir türlü kamlik (kahinliktir). Böylelikle yağmur ve kar yağdırılır; rüzgâr estirilir. Bu, Türkler arasında tanınmış bir şeydir. Ben bunu Yağma ülkesinde gözümle gördüm. Orada bir yangın olmuştu, mevsim yaz idi, bu sürede kar yağdırıldı ve Ulu Tanrı’nın izniyle yangın söndürüldü.”

Yada taşı nedir?

yada taşı

Türk Altay mitolojisinde simya taşı olarak da anılan yada taşı, genellikle parlak yeşil renkli, özel bir taş. Taşın, farklı kaynaklarda cata, sata, caya ve zaya isimleriyle kullanıldığı da biliniyor.

Yada taşı nasıl kullanılıyordu?

Tarihsel olarak incelendiğinde yada taşının yağmura, kara veya fırtınaya ihtiyaç duyulduğu dönemlerde kullanıldığı görülüyor. Eski Türk topluluklarında yada taşının özel bir yerde muhafaza edildiği ve sık sık ele alınmadığı, yalnızca gerekli olduğu zamanlarda kullanıldığı ifade ediliyor.

Peki bu büyülü yada taşı nasıl kullanılıyordu? Bu konuda kaynaklarda yazılı farklı bilgiler var. Ancak bazı yabancı seyyahların günümüze ulaşan eserlerinde yada taşının içerisinde su bulunan bir kaba konularak kullanıldığı aktarılıyor.

Gökyüzüne ve doğa olaylarına hükmetme gücü veren yada taşı, Türk kültüründe önemli bir yere sahipti

yada taşı

Öyle ki iyi bir savaşçı olmak kadar, iyi bir “yadacı” olmak da büyük önem taşıyordu. Yadacı, bu kıymetli sihir taşını kullanan kişilere verilen isimdi.

Yada taşı yangınların söndürülmesinde, toprağın bereketlendirilmesinde ve düşmanın bozguna uğratılmasında kullanılıyordu

yada taşı

Türk savaşçılar kalkanlarını ve silahlarını yada taşı ile süslüyor, yadacılar korkunç yağmurlar ve fırtınalar meydana getiriyordu. Kısacası yada taşı, Türklerin karşısına çıkan orduların mücadele etmesi gereken en tehlikeli silahlardan biriydi!

Genellikle parlak görünümlü ve yeşil renkli bir taş olan yada, Türk toplumundaki önemini İslamiyet sonrası dönemde de korudu

yada taşı

Öyle ki bazı kaynaklara göre Osmanlı İmparatorluğu’nun girdiği bazı savaşlarda dahi kullanılmıştı. Bununla birlikte yada taşının, bazı Osmanlı uleması tarafından din dışı bir unsur olarak değerlendiğini gösteren belgeler de var. Örneğin Taşköprülüzade Ahmet Efendi, Türklerin bu eski inanışını İslam dairesi içerisinde küfür olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirtiyor: “Türklerden bazı idraksiz taifenin, yağmurların meydana gelişini veya uzaklaştırılmasını sağlayabildiklerini iddia ederler. İnceleyip tecrübe etmemiş olan şehirler halkı bile bunu tasdik ederler. Öyle bildirirler ki, efsun veyahut Allah tarafından, şefaat yolu ile yağmur yağdırır veya yağan yağmuru uzaklaştırırlar. Bu büyük bir dolap, kuvvetli bir hile ve fitnedir…”

İlginiz çekebilir:

Umay’dan Kayra Han’a: Türk Mitolojisinde Tanrılar, Tanrıçalar ve Yaratılış Hikayeleri

Kaynak: 1

PaylaşTweetleGönder
Mehmet Can Demir

Mehmet Can Demir

İleri
Kaşların Yüz İfadesini Tamamen Değiştirdiğini Kanıtlayan 16 Ünlü Kadın

Kaşların Yüz İfadesini Tamamen Değiştirdiğini Kanıtlayan 16 Ünlü Kadın

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

Lütfen tartışmaya katılmak için giriş yapın

İlgili İçerikler

Fidye İçin Diri Diri Mezara Gömülen Barbara Mackle’ın Kan Donduran Kurtuluş Hikayesi
ListeList Özel

Fidye İçin Diri Diri Mezara Gömülen Barbara Mackle’ın Kan Donduran Kurtuluş Hikayesi

İdeal Toplumda Yaşama Niyetiyle Kurulsalar da Sonunda Başarısız Olan 10 Ütopya
Tarih

İdeal Toplumda Yaşama Niyetiyle Kurulsalar da Sonunda Başarısız Olan 10 Ütopya

Toplanın Açıklıyoruz! Çoğu İnsanın Kurtarıcısı Olan Kafeinsiz Kahve Nedir, Nasıl Üretilir?
Yeme - İçme

Toplanın Açıklıyoruz! Çoğu İnsanın Kurtarıcısı Olan Kafeinsiz Kahve Nedir, Nasıl Üretilir?

Haftalık Burç Yorumları: 16-22 Haziran Haftasında Sizi Neler Bekliyor?
Astroloji

Haftalık Burç Yorumları: 16-22 Haziran Haftasında Sizi Neler Bekliyor?

Kilerinizde Mutlaka Olması Gerekiyor! Asya Lezzetlerini Evinize Taşıyacak 8 Muhteşem Sos
Yeme - İçme

Kilerinizde Mutlaka Olması Gerekiyor! Asya Lezzetlerini Evinize Taşıyacak 8 Muhteşem Sos

Yeni Başlayanlar İçin En Etkili Core (Merkez) Bölgesi Egzersizleri
Spor

Yeni Başlayanlar İçin En Etkili Core (Merkez) Bölgesi Egzersizleri

Aman Dikkat! Farklı Kültürlerde Kötü Şans Getirdiğine İnanılan 13 Şey
ListeList Özel

Aman Dikkat! Farklı Kültürlerde Kötü Şans Getirdiğine İnanılan 13 Şey

Tokyo’dan Paris’e: Popüler Video Oyunlarına İlham Veren Gerçek Yerler
Oyun

Tokyo’dan Paris’e: Popüler Video Oyunlarına İlham Veren Gerçek Yerler

Toplanın Açıklıyoruz! Sabun Mikropları Ve Kirleri Nasıl Temizler?
Teknoloji - Bilim

Toplanın Açıklıyoruz! Sabun Mikropları Ve Kirleri Nasıl Temizler?

İngiliz Heykeltıraş Robin Wight’ın Masal Kitaplarından Fırlamış Gibi Görünen Peri Heykelleri
Tasarım

İngiliz Heykeltıraş Robin Wight’ın Masal Kitaplarından Fırlamış Gibi Görünen Peri Heykelleri

Çiçek Desenlerinden Matcha Yeşiline: Yaz Aylarına Damgasını Vuracak 9 Pedikür Trendi
Kadın

Çiçek Desenlerinden Matcha Yeşiline: Yaz Aylarına Damgasını Vuracak 9 Pedikür Trendi

Saraylardan Köşklere: Dünya Liderlerinin Yaşadığı 15 Ünlü Başkanlık ve Kraliyet Konutu
ListeList Özel

Saraylardan Köşklere: Dünya Liderlerinin Yaşadığı 15 Ünlü Başkanlık ve Kraliyet Konutu

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri

Zihin Körlüğü Olarak da Tanımlanan Afantazya Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Sağlıklı Yaşam

Zihin Körlüğü Olarak da Tanımlanan Afantazya Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Bilim Dünyası Açıklıyor! İnsan DNA’sının %60’ı Muzla Aynı Mı?
Teknoloji - Bilim

Bilim Dünyası Açıklıyor! İnsan DNA’sının %60’ı Muzla Aynı Mı?

Peru Hakkında Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız 20 İlginç Bilgi
Seyahat

Peru Hakkında Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız 20 İlginç Bilgi

Nörobilimciler Açıklıyor! İnsan Zihni Bilgisayara Yüklenebilir mi?
Teknoloji - Bilim

Nörobilimciler Açıklıyor! İnsan Zihni Bilgisayara Yüklenebilir mi?

Ekran Süresini Azaltmak İsteyenlerin Bilmesi Gereken 8 İpucu
Yaşam

Ekran Süresini Azaltmak İsteyenlerin Bilmesi Gereken 8 İpucu

Tükettikten Sonra Vücut Kokunuzun Değişmesine Neden Olabilecek 7 Besin
Yaşam

Tükettikten Sonra Vücut Kokunuzun Değişmesine Neden Olabilecek 7 Besin

İçinizi Isıtacak Resimler: Sanat Tarihinin Mutluluk Temalı En Ünlü 11 Tablosu
Tasarım

İçinizi Isıtacak Resimler: Sanat Tarihinin Mutluluk Temalı En Ünlü 11 Tablosu

Evlenme Korkusu Olarak Bilinen Gamofobi Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Yaşam

Evlenme Korkusu Olarak Bilinen Gamofobi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları
Teknoloji - Bilim

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları

22 Mart 2024
Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi
Teknoloji - Bilim

Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi

29 Mart 2024
İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller
Sponsorlu İçerik

İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller

6 Mart 2021
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Fidye İçin Diri Diri Mezara Gömülen Barbara Mackle’ın Kan Donduran Kurtuluş Hikayesi
ListeList Özel

Fidye İçin Diri Diri Mezara Gömülen Barbara Mackle’ın Kan Donduran Kurtuluş Hikayesi

16 Haziran 2025
İdeal Toplumda Yaşama Niyetiyle Kurulsalar da Sonunda Başarısız Olan 10 Ütopya
Tarih

İdeal Toplumda Yaşama Niyetiyle Kurulsalar da Sonunda Başarısız Olan 10 Ütopya

16 Haziran 2025
Toplanın Açıklıyoruz! Çoğu İnsanın Kurtarıcısı Olan Kafeinsiz Kahve Nedir, Nasıl Üretilir?
Yeme - İçme

Toplanın Açıklıyoruz! Çoğu İnsanın Kurtarıcısı Olan Kafeinsiz Kahve Nedir, Nasıl Üretilir?

16 Haziran 2025
Haftalık Burç Yorumları: 16-22 Haziran Haftasında Sizi Neler Bekliyor?
Astroloji

Haftalık Burç Yorumları: 16-22 Haziran Haftasında Sizi Neler Bekliyor?

15 Haziran 2025
Kilerinizde Mutlaka Olması Gerekiyor! Asya Lezzetlerini Evinize Taşıyacak 8 Muhteşem Sos
Yeme - İçme

Kilerinizde Mutlaka Olması Gerekiyor! Asya Lezzetlerini Evinize Taşıyacak 8 Muhteşem Sos

15 Haziran 2025
Yeni Başlayanlar İçin En Etkili Core (Merkez) Bölgesi Egzersizleri
Spor

Yeni Başlayanlar İçin En Etkili Core (Merkez) Bölgesi Egzersizleri

15 Haziran 2025
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi

10 Şubat 2024
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu
ListeList Özel

Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu

16 Mart 2020

Sosyal Medya'da ListeList

  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu