ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Tarih » Türk Kültüründe Gökyüzüne Hükmetmek İçin Kullanılan Taş: Yada

Türk Kültüründe Gökyüzüne Hükmetmek İçin Kullanılan Taş: Yada

Yada taşı, eski Türk topluluklarının sosyal yaşamında ve inanç dünyasında önemli bir yere sahipti.

Mehmet Can Demir Yazar: Mehmet Can Demir
2 Ağustos 2023
Kategori: Tarih
Google Haberler'de ListeList'e Abone OlGoogle Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
Share on FacebookShare on Twitter

Tarih boyunca ortaya çıkan insan topluluklarının hemen hepsi, bugünden bakıldığında oldukça ilginç görünen, kendilerine özgü çeşitli inanç ve kültür unsurlarına sahipti. Elbette tarih sahnesine çok uzun yıllar önce çıkan Türklerin de bazı ilginç gelenekleri vardı. Özellikle İslamiyet öncesi dönemdeki Türk toplulukları için başta ağaçlar, dağlar ve gökyüzü olmak üzere doğanın bütün unsurları büyük bir önem taşıyordu. Üstelik bu doğal unsurlar, hemen tüm Türk boylarında sıra dışı, kıymetli ve “büyülü” nesnelerin ortaya çıkmasına da sebep olmuştu. İşte, kadim Türk kültüründe gökyüzüne hükmetmek, yağmur, kar ve fırtına meydana getirmek için kullanılan yada taşı da, bu sıra dışı nesnelerden biriydi. Gelin yada taşı efsanesi nedir birlikte bakalım.

Kadim Türk topluluklarının yaşamında doğa, son derece önemli bir yere sahipti. Öyle ki Türk hakanlarının hemen hepsi, iktidarlarının gücünü pekiştirmek ve şanlarını artırmak için soylarını ulu bir ağaç hikâyesine dayandırıyordu

Özellikle ağaçlar, dağlar ve gökyüzü, yüzlerce yıl önce yaşayan Türklerin günlük yaşamında ve inanç sistemlerinde ayrı bir önem taşıyordu.

Ağaçlar ve dağlar, eski Türk inancında evrenin yaratılışıyla ilişkili olduğu için kutsal kabul ediliyordu

Bu sebeple Türk kültüründeki ağaç kültü, farklı Türk toplulukları arasında son derece yaygındı. Eski Türk kültüründe ağaçlara atfedilen kutsiyet, ağaçların farklı destanlarda da önemli bir unsur olarak yer almasına sebep oldu.

Ağaç kültü Türklerin yalnızca inanışlarını değil; yaşam biçimlerini ve sanatlarını da etkilemişti

Örneğin ağaçlar, kadim Türk sanatında en yaygın olarak kullanılan figürlerin başında geliyordu. Bununla birlikte Türk topluluklarında ortaya çıkan bazı büyülü nesneler de temelde yine ağaçların bir eseriydi! Yada taşı ise bu nesnelerden en ilginç ve önemli olanıydı.

Yada taşı, Türk topluluklarında gökyüzüne hükmetmek, yağmur, kar veya fırtına oluşturmak için kullanılıyordu

Yada taşı hakkındaki eski bilgilerden biri Kaşgarlı Mahmud tarafından kaleme alınmıştı: “Bir türlü kamlik (kahinliktir). Böylelikle yağmur ve kar yağdırılır; rüzgâr estirilir. Bu, Türkler arasında tanınmış bir şeydir. Ben bunu Yağma ülkesinde gözümle gördüm. Orada bir yangın olmuştu, mevsim yaz idi, bu sürede kar yağdırıldı ve Ulu Tanrı’nın izniyle yangın söndürüldü.”

Yada taşı nedir?

yada taşı

Türk Altay mitolojisinde simya taşı olarak da anılan yada taşı, genellikle parlak yeşil renkli, özel bir taş. Taşın, farklı kaynaklarda cata, sata, caya ve zaya isimleriyle kullanıldığı da biliniyor.

Yada taşı nasıl kullanılıyordu?

Tarihsel olarak incelendiğinde yada taşının yağmura, kara veya fırtınaya ihtiyaç duyulduğu dönemlerde kullanıldığı görülüyor. Eski Türk topluluklarında yada taşının özel bir yerde muhafaza edildiği ve sık sık ele alınmadığı, yalnızca gerekli olduğu zamanlarda kullanıldığı ifade ediliyor.

Peki bu büyülü yada taşı nasıl kullanılıyordu? Bu konuda kaynaklarda yazılı farklı bilgiler var. Ancak bazı yabancı seyyahların günümüze ulaşan eserlerinde yada taşının içerisinde su bulunan bir kaba konularak kullanıldığı aktarılıyor.

Gökyüzüne ve doğa olaylarına hükmetme gücü veren yada taşı, Türk kültüründe önemli bir yere sahipti

yada taşı

Öyle ki iyi bir savaşçı olmak kadar, iyi bir “yadacı” olmak da büyük önem taşıyordu. Yadacı, bu kıymetli sihir taşını kullanan kişilere verilen isimdi.

Yada taşı yangınların söndürülmesinde, toprağın bereketlendirilmesinde ve düşmanın bozguna uğratılmasında kullanılıyordu

yada taşı

Türk savaşçılar kalkanlarını ve silahlarını yada taşı ile süslüyor, yadacılar korkunç yağmurlar ve fırtınalar meydana getiriyordu. Kısacası yada taşı, Türklerin karşısına çıkan orduların mücadele etmesi gereken en tehlikeli silahlardan biriydi!

Genellikle parlak görünümlü ve yeşil renkli bir taş olan yada, Türk toplumundaki önemini İslamiyet sonrası dönemde de korudu

yada taşı

Öyle ki bazı kaynaklara göre Osmanlı İmparatorluğu’nun girdiği bazı savaşlarda dahi kullanılmıştı. Bununla birlikte yada taşının, bazı Osmanlı uleması tarafından din dışı bir unsur olarak değerlendiğini gösteren belgeler de var. Örneğin Taşköprülüzade Ahmet Efendi, Türklerin bu eski inanışını İslam dairesi içerisinde küfür olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirtiyor: “Türklerden bazı idraksiz taifenin, yağmurların meydana gelişini veya uzaklaştırılmasını sağlayabildiklerini iddia ederler. İnceleyip tecrübe etmemiş olan şehirler halkı bile bunu tasdik ederler. Öyle bildirirler ki, efsun veyahut Allah tarafından, şefaat yolu ile yağmur yağdırır veya yağan yağmuru uzaklaştırırlar. Bu büyük bir dolap, kuvvetli bir hile ve fitnedir…”

İlginiz çekebilir:

Umay’dan Kayra Han’a: Türk Mitolojisinde Tanrılar, Tanrıçalar ve Yaratılış Hikayeleri

Kaynak: 1

PaylaşTweetleGönder
Mehmet Can Demir

Mehmet Can Demir

İleri
Kaşların Yüz İfadesini Tamamen Değiştirdiğini Kanıtlayan 16 Ünlü Kadın

Kaşların Yüz İfadesini Tamamen Değiştirdiğini Kanıtlayan 16 Ünlü Kadın

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

Lütfen tartışmaya katılmak için giriş yapın

İlgili İçerikler

Öğrenme Hızımızı Doğrudan Etkileyen BDNF Proteini Nedir? BDNF Proteinini Doğal Yollarla Artırmanın 7 Yolu
Sağlıklı Yaşam

Öğrenme Hızımızı Doğrudan Etkileyen BDNF Proteini Nedir? BDNF Proteinini Doğal Yollarla Artırmanın 7 Yolu

Şarkı Söyleyen Kum Tepeleri: Çin’de Efsanelere Konu Olan Gizemli Fenomen Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Seyahat

Şarkı Söyleyen Kum Tepeleri: Çin’de Efsanelere Konu Olan Gizemli Fenomen Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Oumuamua: Güneş Sistemi’nin Dışından Geldiği Tespit Edilebilen İlk Yıldızlararası Nesne
Teknoloji - Bilim

Oumuamua: Güneş Sistemi’nin Dışından Geldiği Tespit Edilebilen İlk Yıldızlararası Nesne

Fermantasyon Mucizesi: Korsanların Favori İçeceği Rom Nedir, Nasıl Yapılır?
Yeme - İçme

Fermantasyon Mucizesi: Korsanların Favori İçeceği Rom Nedir, Nasıl Yapılır?

Görünce Gerçek Olduğuna İnanamayacaksınız! En Tuhaf Ağız Yapısına Sahip 9 Hayvan
Hayvansever

Görünce Gerçek Olduğuna İnanamayacaksınız! En Tuhaf Ağız Yapısına Sahip 9 Hayvan

Hem Sağlıklı Hem Lezzetli! Her Gün Zencefil ve Zerdeçal Tüketmeniz İçin 7 Neden
Yeme - İçme

Hem Sağlıklı Hem Lezzetli! Her Gün Zencefil ve Zerdeçal Tüketmeniz İçin 7 Neden

Yeni Flört Terimi! Fiziksel Olarak Çekici Bulmadığınız Biriyle Sevgili Olmayı Tanımlayan Shrekking Nedir?
Yaşam

Yeni Flört Terimi! Fiziksel Olarak Çekici Bulmadığınız Biriyle Sevgili Olmayı Tanımlayan Shrekking Nedir?

İkiye Ayrılan Deniz Mucizesi: Güney Kore’de Yılda Sadece İki Kez Ortaya Çıkan Jindo Denizi’ndeki Kara Parçası
Seyahat

İkiye Ayrılan Deniz Mucizesi: Güney Kore’de Yılda Sadece İki Kez Ortaya Çıkan Jindo Denizi’ndeki Kara Parçası

Araştırma: Sevgilinizin Kokusu Uyku Kalitesi Üzerinde Melatonin Takviyesi Kadar Etkili
Teknoloji - Bilim

Araştırma: Sevgilinizin Kokusu Uyku Kalitesi Üzerinde Melatonin Takviyesi Kadar Etkili

İnsanların Yaş Aldıkça Sevmeye Başladığı 14 Basit Şey
Yaşam

İnsanların Yaş Aldıkça Sevmeye Başladığı 14 Basit Şey

Haftalık Burç Yorumları: 8-14 Eylül Haftasında Sizi Neler Bekliyor?
Astroloji

Haftalık Burç Yorumları: 8-14 Eylül Haftasında Sizi Neler Bekliyor?

Masalsı Bir Yer! Ateş Böceklerinin Aynı Anda Yanıp Söndüğü Anamalai Tiger Koruma Alanı
Ekoloji

Masalsı Bir Yer! Ateş Böceklerinin Aynı Anda Yanıp Söndüğü Anamalai Tiger Koruma Alanı

Dünyanın En Küçük 3. Ülkesi Nauru Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Seyahat

Dünyanın En Küçük 3. Ülkesi Nauru Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Soru İşaretlerini Gideriyoruz! Umumi Tuvaletlerden Hastalık Bulaşır Mı?
Sağlıklı Yaşam

Soru İşaretlerini Gideriyoruz! Umumi Tuvaletlerden Hastalık Bulaşır Mı?

Gelirlerse İlk Durakları Burası Olacak! Kanada’daki Dünyanın İlk UFO Pisti
Seyahat

Gelirlerse İlk Durakları Burası Olacak! Kanada’daki Dünyanın İlk UFO Pisti

Popüler Filmlerle İlgili En Sıkı Takipçilerini Bile Şaşkına Çevirecek 9 Bilgi
Film

Popüler Filmlerle İlgili En Sıkı Takipçilerini Bile Şaşkına Çevirecek 9 Bilgi

Dünyada Sadece Bir Ülkede Yok! Sivrisineklerin Yaşayamadığı Ülke Hangisi?
Ekoloji

Dünyada Sadece Bir Ülkede Yok! Sivrisineklerin Yaşayamadığı Ülke Hangisi?

Aman Dikkat! Buzdolabı Kapağında Asla Saklamamanız Gereken 5 Besin
Yaşam

Aman Dikkat! Buzdolabı Kapağında Asla Saklamamanız Gereken 5 Besin

Hitler’in Polonya’daki Gizli Üssü “Kurt İni” Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Tarih

Hitler’in Polonya’daki Gizli Üssü “Kurt İni” Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri

Uzmanlar Uyarıyor! İş Görüşmesinde Asla Söylememeniz Gereken 10 Şey
İş Yaşamı

Uzmanlar Uyarıyor! İş Görüşmesinde Asla Söylememeniz Gereken 10 Şey

Toplanın Açıklıyoruz! Burcunuza Göre Hangi Klasik Tablosunuz?
Astroloji

Toplanın Açıklıyoruz! Burcunuza Göre Hangi Klasik Tablosunuz?

1 Temmuz 2025
Sivilcelere Elveda! Daha Sağlıklı Bir Cilt Görünümü İçin 6 Doğal Yöntem
Sağlıklı Yaşam

Sivilcelere Elveda! Daha Sağlıklı Bir Cilt Görünümü İçin 6 Doğal Yöntem

16 Kasım 2021
Evde İngilizce öğrenmek
ListeList Özel

Evde İngilizcenizi Geliştirmek İçin Yapabileceğiniz 12 Şey

2 Ocak 2021
Eski Türkçe Kelimeler: Kulağa Hoş Gelen ve Az Bilinen 53 Kelime
Edebiyat

Eski Türkçe Kelimeler: Kulağa Hoş Gelen ve Az Bilinen 53 Kelime

25 Şubat 2021
Öğrenme Hızımızı Doğrudan Etkileyen BDNF Proteini Nedir? BDNF Proteinini Doğal Yollarla Artırmanın 7 Yolu
Sağlıklı Yaşam

Öğrenme Hızımızı Doğrudan Etkileyen BDNF Proteini Nedir? BDNF Proteinini Doğal Yollarla Artırmanın 7 Yolu

11 Eylül 2025
Şarkı Söyleyen Kum Tepeleri: Çin’de Efsanelere Konu Olan Gizemli Fenomen Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Seyahat

Şarkı Söyleyen Kum Tepeleri: Çin’de Efsanelere Konu Olan Gizemli Fenomen Hakkında Bilmeniz Gerekenler

10 Eylül 2025
Oumuamua: Güneş Sistemi’nin Dışından Geldiği Tespit Edilebilen İlk Yıldızlararası Nesne
Teknoloji - Bilim

Oumuamua: Güneş Sistemi’nin Dışından Geldiği Tespit Edilebilen İlk Yıldızlararası Nesne

10 Eylül 2025
Fermantasyon Mucizesi: Korsanların Favori İçeceği Rom Nedir, Nasıl Yapılır?
Yeme - İçme

Fermantasyon Mucizesi: Korsanların Favori İçeceği Rom Nedir, Nasıl Yapılır?

10 Eylül 2025
Görünce Gerçek Olduğuna İnanamayacaksınız! En Tuhaf Ağız Yapısına Sahip 9 Hayvan
Hayvansever

Görünce Gerçek Olduğuna İnanamayacaksınız! En Tuhaf Ağız Yapısına Sahip 9 Hayvan

9 Eylül 2025
Hem Sağlıklı Hem Lezzetli! Her Gün Zencefil ve Zerdeçal Tüketmeniz İçin 7 Neden
Yeme - İçme

Hem Sağlıklı Hem Lezzetli! Her Gün Zencefil ve Zerdeçal Tüketmeniz İçin 7 Neden

9 Eylül 2025
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi

10 Şubat 2024
Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite
Alışveriş

Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite

25 Mart 2020
Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler
Alışveriş

Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler

10 Nisan 2020

Sosyal Medya'da ListeList

  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu