Victor Hugo‘nun dünya edebiyatına kazandırdığı pek çok eser, metinsel ve düşünsel anlamda bakıldığı zaman değişen zaman da dahil olmak üzere birçok şeyi etkisi altına almıştır. Hugo’nun yarattığı hikâyeler, yaşadığı dönemin en ince ayrıntılarından yola çıkılarak kurgulandığı gibi, zamanı da sonsuzluk çerçevesinde değerlendirerek kalıcılığını korumayı başarmıştır. Romanları, oyunları ve şiirleri bunun en güzel örneğidir.
Yazar, aynı zamanda resimle de yakından ilgilenmiş ve pek çok resim yapmıştır. Ancak resimlerini kendisi için yaptığı gibi, çok az insanla paylaşmıştır. Hugo’nun yakın dostu ressam Eugène Delacroix, onun bu tutumunu şu sözlerle ifade etmiştir: “O bir yazar olmasaydı belki de yüzyılın en etkili ressamlarından bir olabilirdi.”
1. “Bir okul fazla yapın, bir hapishane eksiltmiş olursunuz.”
2. “Çocuğunu kaybeden bir anne için her gün ilk gündür; bu ıstırap ihtiyarlamaz.”
3. “Gülmek bir güneştir, insanın yüzünden hüzün ve keder kışını defeder.”
4. “Ölmek bir şey değil; yaşamamak müthiş şey!”
5. “Irmaklar geri akmadığı gibi; fikirler de geri dönmez.”
6. “Sefalet, sadece bir sınıfın malı veya kaderi değildir. O, bütün insanlığın ve içinde sefaletin kol gezdiği cemiyetlerin ayıbıdır…”
7. “Tanrı, hiçbir çocuğu kötü olsun diye yaratmaz. Onu kötü yapan, kötü eğitimdir.”
8. “Eşitlik, kardeşlik, adalet ile yola çıkanlar; ahlaksızlığın en sefilini sergilemekten çekinmiyorlar, buna da ‘hürriyet’ diyorlardı.”
9. “Düşünürlerin meydana çıkmasında, zorbaların çok büyük payı vardır. Zincire vurulan söz, korkunç bir sözdür.”
10. “Bir salona girebilmek için ‘kişinin vicdanının çamuruna’ kimse bakmaz, ayakları temiz olsun yeter.”
11. “Yüzyılımızın açıkgözleri, kendilerini ‘devlet adamı’ nitelemesiyle ödüllendirerek ‘devlet adamı’ ifadesinin kısmen argo bir ifadeye dönüşmesine yol açtılar.”
12. “Hayatın karanlık kıvrımları içinde bulunacak başka inci yoktur.”
13. “Sevmek bir tür tamamlanmaktır.”
14. “Kadın bakışları sakin ve müthiş bir makineye benzer. Her gün sessizce ve zarara uğramadan, bir şey fark etmeden onun yanından geçilir…”
15. “Güllerin kadınlardan fazla ya da eksik olan yanları şudur ki; tırtılların onlarda bıraktığı izler gözle görülebilir.”
16. “Yaratılışın bir kanunudur ki; yüksek ruhlar yüksek ruhlardan, alçak ruhlar alçak ruhlardan hoşlanır.”
17. “Başkalarına verdiğimiz sevincin güzel yanı şudur ki, her akis gibi zayıflamak şöyle dursun; ışığı büsbütün parlaklaşmış olarak bize döner.”
18. “Aziz mertebesine erişmek bir istisna, doğru olmak bir kuraldır”
19. “Yanılın, kusurda bulunun, günah işleyin ama ‘doğru’ olun.”
Kaynak: 1
