17 Maddede Şirket-i Hayriye’den ”Aşkım Vapuru Kaçırdım”a Uzanan Tarih

İstanbul’un ve boğazın olmazsa olmazı vapurların, tarihe yaptıkları giriş ve zaman içerisinde hayatı kolaylaştıran serüveni. Bu serüveni başlatan Mustafa Reşit Paşa ve kurduğu Şirket-i Hayriye’nin geçmişten günümüze olan değişimine bakarken zamanda biraz yolculuk yapalım.

İstanbul’un Boğaziçi bölgesinde çoğu yerleşim yeri köy gibiydi ve ulaşım çok kısıtlıydı

Bu bölgelerdeki yerleşim yerlerinin isimlerinin Arnavutköy, Çengelköy, Yeniköy olmasının nedeni de bundan kaynaklanıyor

Boğaziçi’nde tersane vapurları sefer yapmakta ve halk kayıkları tercih etmekteydi

Boğaziçi’nde vapur çalıştırmak için bir şirket kurulup köy yerleri yerleşime açılarak ulaşım problemi çözülebilirdi

Gerekli ödenek olarak belirlenen 8000 keseyle 25 yıllığına vapur işletmeciliği bu şirketin olacaktı

Londra’ya 8 vapur siparişi verilir ve 4’ü bir yıl sonra hazır olmuştur. Vapurların isimleri, Rumeli, Tarabya, Göku ve Beylerbeyi’dir

İlk sefer 1854 yılında dualar ve kurbanlarla Üsküdar’a yapılır

İlk gelen vapurlardan sonra yolcu sayısı hızla arttı ve yeni vapur siparişleri verildi

1854’ten 1928 yılına kadar şirket bir çok müdür değiştirir

1. Dünya Savaşı’nın başlamasıyla, azınlıklar Boğaziçi’nden daha güvenli yerlere taşınmaya başladı ve yolcu sayısı gitgide düştü

Savaş döneminde vapurların bir kısmının içleri sökülerek nakliye gemisi haline getirildi ve savaş sonrası da milli mücadele ve kıtlıktan kaynaklı şirket maddi zorluklar yaşamaya başladı

Cumhuriyet’in ilanıyla başta ülke içindeki yabancı şirketler olmak üzere birçok şirket devletleştirildi

Şirket-i Hayriye’de 1 Temmuz 1944 günü bütün mal varlığıyla devletleştirilerek vapurları ve mal varlığı Şehir Hatları Müdürlüğü’ne verildi

1945 yılında şirket tamamen ortadan kaldırıldı

Şehir Hatları İşletmesi Türkiye Denizcilik Kurumu ve Türkiye Denizcilik İşletmeleri Genel Müdürlüğü’ne bağlı olarak çalışmaya devam etti

Şehir Hatları İşletmesi, Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun kararıyla İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne devredildi

Tüm bu değişimlerin ardından şuan saatlerinden haberdar olduğumuz boğazın olmazsa olmazı vapurlar son halini almış oldu