Özellikle tıp teknolojilerindeki gelişmeler insanın yaşam süresi üzerinde oldukça belirleyici. Bugün, ortalama insan ömrünün geçmiş dönemlerden daha uzun olduğu sugötürmez bir gerçek. Ancak günümüzde de “100 yaşını görmek” şanslı bir azınlığın yakalayabildiği fırsatlardan. Yine de Birleşmiş Milletler raporları ve bilimsel araştırmalar son dönemde 100 yaşını geçen insanların sayısında dikkate değer bir artış olduğunu ortaya koyuyor. Örneğin 1990 yılında gezegenimizde 100 yaşın üzerinde yalnızca 92 bin insan yaşıyordu. 2021 yılında ise bu sayı 621 bin olarak kaydedildi. Peki, uzun yaşam yalnızca genetik faktörlerle mi ilgili? Bazı bilim insanları bu soruya hayır yanıtını veriyor. Uzun yıllar boyunca “asırlık çınarları” gözlemleyen bazı bilim insanlarına göre ise uzun yaşamın sırrı çok da gizli değil! Çünkü 100 yaşını geçen sağlıklı kişilerin hemen hepsinde görülen bazı özellikler var. İşte bilim insanlarına göre uzun yaşayan insanların ortak özellikleri.
1. Zindelik ve yaşama gücü
Bilim insanlarına göre 100 yaşını geçen insanlar bazı ortak özelliklere sahip. Bu ortak özelliklerden biri de zindelik. Uzmanlara göre zindelik, uzun yaşamın reçetesinde yer alan en önemli unsurlardan biri. Üstelik yaşama gücü ile birleştiğinde psikolojik olarak önemli bir etken haline geliyor. Araştırmacı Maria Dolores Merino, konuyla ilgili olarak “Görüşme yaptığımız 100 yaşını geçen kişiler, hayata devam etmek için net bir arzuya sahipti.” ifadesini kullanıyor. Bilim insanının ifade ettiğine göre 100 yaşını geçen insanların hemen hepsi, çok daha genç bir kişiliğe sahip. Öte yandan fiziksel ve zihinsel aktiviteler, ilerleyen yaşlarına rağmen bu insanların günlük rutinleri arasında yer alıyor.
2. Etkileşim isteği
Bilimsel çalışmalara göre “etkileşim isteği” de uzun yaşayan insanların ortak özellikleri arasında yer alıyor. Çalışmalar, sosyalleşme isteğinin 100 yaşını geçen insanlar arasında hayli yaygın olduğunu gösteriyor. Bu doğrultuda, uzun yaşayan insanların büyük bölümü aileleri ve arkadaşları ile yakın ilişkilere sahip oluyorlar. Ayrıca çevrelerindeki insanlara yardımcı olmak için de hayli istekliler. Bununla birlikte 100 yaşını geçen insanların önemli bir bölümü, uzmanlar tarafından dışa dönük olarak tanımlanıyor.
3. Özveri
Bilim insanlarına göre 100 yaşını geçen sağlıklı insanların hemen hepsinin ulaşmak istedikleri bir amaçları var, hem de her gün! Üstelik amaçlarına ulaşmak için istekli ve azimliler. Ayrıca uzun yaşayan insanların sorumluluk sahibi ve çalışkan kişiler olduğu da bilim insanları tarafından dile getiriliyor. Tüm bunlar, özverinin uzun yaşayan insanların ortak özellikleri arasında yer almasına neden oluyor.
4. Dayanıklılık
Modern zamanlarda ortalama insan ömrünün geçmiş yüzyıllara kıyasla çok daha uzun olduğu söylenebilir. Ne var ki 100 yaşın görmek, günümüzde de pek yaygın değil. Ancak 100 yaşını geçen sağlıklı insanların sayısı da günden güne artıyor. Bu doğrultuda uzmanlara göre asırlık çınarların sırlarından biri de dayanıklılık. Bilim insanları zorluklar karşısında dayanıklı olmanın ve bu bağlamda ortaya çıkan deneyimlerin uzun yaşamla doğrudan ilişkili olduğu kanaatinde. Çünkü dayanıklılık, insanlara “devam etme” gücü veren en önemli özelliklerden biri.
5. Yaşamın kontrolünü elde tutmak
Bilim insanlarının gözlemlerine göre 100 yaşını geçen insanların kendi kararlarını almaları ve yaşamları üzerinde kontrol sahibi olmaları yaygın görülen bir şey. Bu doğrultuda Dolores Merino, “Genelde bağımsızlar ve hayatlarını kendi istedikleri doğrultuda yönlendirebilmişler.” ifadesini kullanıyor.
6. Entelektüel motivasyon
Öğrenme arzusu, aktif bir beyin ve merak 100 yaşını geçen insanların ortak özelliklerinden. Bilim insanları, uzun süreli gözlemleri neticesinde 100 yaşını geçen sağlıklı kişilerin dünyada olup bitenlere karşı ilgi duyduğunu ve yeni şeyler öğrenmek konusunda hevesli olduklarını ifade ediyor. Ayrıca bu insanların büyük bölümü iyi birer okur. Hemen hepsinin kendilerine ait kütüphaneleri var. Kısacası entelektüel motivasyon, uzun yaşayan insanların belirgin özelliklerinden biri.
7. Olumlu olmak
Evet, uzmanlara göre 100 yaşını deviren insanların büyük bölümü hayata karşı pozitif bir bakış açısına sahip. Bilim insanları bu hususta hayli ilginç bir örnek veriyor. “40 yaşını geçen insanlara 100 yaşını görmek ister misin diye sorulduğunda genellikle “hayır” yanıtı aldıklarını anacak “keşke hayatta olmasaydım” diyen 100 yaşının üzerinde bir insanla neredeyse hiç karşılaşmadıklarını dile getiriyorlar.
8. Kavrayış ve idrak
Uzun yaşayan insanların ortak özellikleri söz konusu olduğunda öne çıkan bir diğer unsur ise yüksek kavrayış ve idrak gücü. Uzmanlara göre uzun bir yaşam süren insanların pek çoğu düşünme, gerekçelendirme ve sorun çözme gibi bilişsel yetenekleriyle dikkat çekiyor. Davranışları, eylem ve düşünceleri de bu yetenekleri tarafından şekillendiriliyor.
