ODTÜ’lü fizikçiler tarafından, en yoğun cisimlerden olan SXP 1062 isimli çift yıldız sistemindeki nötron yıldızının 18 dakika olan dönme periyodunda kaymanın varlığı keşfedildi.
ODTÜ’lü profesör doktorların gerçekleştirdiği bu keşif bilim dünyasında bir ilk olarak anılıyor.
ODTÜ’de bir grup fizikçi, evrendeki en yoğun cisimlerden olan SXP 1062 isimli çift yıldız sisteminde yer alan nötron yıldızının 18 dakika olan dönme periyodunda büyük bir kaymanın varlığı keşfeti.
Bu keşif ile çift yıldızın hem periyodu hem de yıldız içindeki yoğun maddeye ilişkin şifreler çözülmüş olurken bilim dünyasında büyük heyecan yarattı ve literatüre girmeyi başardı.
ODTÜ Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Altan Baykal, yakıtları tükenen yüksek kütleli yıldızların büyük bir patlama yaptığını ve bu sırada yeni bir gök cisminin oluştuğunu anlattı.
Bu cismin, bir beyaz cüce, nötron yıldızı veya kara delik olabileceğini söylüyor. Bu şekilde oluşan nötron yıldızlarının çok güçlü manyetik alanlarının bulunduğunu ifade ediyor.
Gözlemsel olarak ilk defa 1968 yılında keşfedilen nötron yıldızlarının yaklaşık 10 kilometre çapında olduğu ve 1 kilometreden daha ince olan kabuklarının altında süperakışkan bir sıvının bulunduğu biliniyor.
“Gözlemlerimiz sonucu bu nötron yıldızının yörünge periyodunu 656 gün olarak bulduk. Zamanlama analizlerinde 18 dakika olan kaynağın dönme periyodunda büyük bir kayma gördük.”
Prof. Dr. Altan Baykal, çalışmalarının İngiltere’nin dünyaca ünlü Monthly Notices of Royal Astronomical Society dergisinde 6 Eylül’de yayımlandığını söylüyor.
Makalenin yazarları arasında, Dr. Şeyda Şahiner, Muhammed Miraç Serim, Danjela Çerri-Serim ve projede araştırmacı olarak yer alan Başkent Üniversitesinden Prof. Dr. Sıtkı Çağdaş İnam’ın bulunuyor.
Altan son olarak “Makalemiz, TÜBİTAK tarafından desteklenmiş ve MFAG 114F345 kodlu TÜBİTAK 1001 projesi kapsamında tamamlanmıştır. Bu çalışma, son 25 yılda Royal Astronomical Society tarafından basın açıklaması yapılan ilk Türk ekibi calışmasıdır.” diyor.
