Geçmişte pek çok medeniyete ev sahipliği yapan ülkemiz doğal ve beşeri güzelliklerle dolu. Geçmiş medeniyetlerden topraklarımızda kalan tarihi eserler ve ülkemizin doğal oluşumlarından bazıları UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde bulunuyor. Nemrut Dağı’ndan Bursa’daki Cumalıkızık köyüne kadar UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde Türkiye’den onlarca eser bulunuyor. Geçtiğimiz günlerde ise UNESCO’ya sunulan ve dünya mirası olmanın ilk adımı olan geçici listeye, Türkiye’den 5 yeni kültür varlığı daha eklendi. Dünya Mirası Geçici Listesi’ne yeni eklenen yerler neresi? Gelin birlikte bakalım.
UNESCO, dünya çapında kültürel varlıkların yok olmasını engellemek ve onları dünyaya tanıtmak amacıyla hareket eden uluslararası bir örgüt
UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde Türkiye’den 18 kültürel varlık bulunuyor. Bunun yanı sıra dünya mirası olmanın ilk adımı olan geçici listede ise 78 varlık bulunuyordu. Ancak bu sayı 83’e çıktı
UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne Türkiye’den 5 yeni kültür varlığı eklendi. Listeye eklenen kültür varlıkları ve UNESCO tarafından yapılan açıklama ise şöyle;
1. Ankara Beypazarı Tarihi Kenti
UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne eklenen Ankara’nın Beypazarı tarihi kenti; 19 ile 20’nci yüzyılın başlarında inşa edilen geleneksel evlerin yer aldığı mahallelerden oluşan bir ilçe olan Beypazarı’nda yer alıyor. Yapıldığı dönemin mimarisini yansıtan bu yer Osmanlı şehirciliğinin korunmuş bir örneği. Selçuklu ve Osmanlı dini mimarisinin bozulmamış ürünlerini, iç ve dış mekansal düzenlerini, malzeme özelliklerini, yapısal unsurlarını, iç tasarım öğelerini ve doğaya uygun sokak dokuları ile geleneksel Türk evlerinin paha biçilmez örneklerini koruduğu için Beypazarı Tarihi Kenti Dünya Miras Geçici Listesi’ne alındı.
2. İzmir Tarihi Liman Kenti
Her yeri ayrı güzel İzmir’de Tarihi Liman kenti de öne çıkan yerlerden biriydi. Osmanlı’da bir liman kenti olarak kullanılan ve daha öncesinde Helenistik Dönem’de de yerleşim merkezi olan İzmir Tarihi Liman Kenti, farklı kültürel ve dini yapıları, hanları, arastaları, pasajları, otellerle donanan ticari merkezi ve farklı kültürlere ait mimari mirasın etkileşim içinde üretildiği süreçleriyle listeye dahil edildi.
3. Osmaniye Karatepe-Aslantaş Arkeolojik Alanı
Karatepe-Aslantaş Arkeolojik Alanı da geçmiş medeniyetlere dair ışık tutan yerlerden biri. Anadolu coğrafyasında Geç Hitit Dönemi’nde kurulan kent devletlerinden biri olan Adanava’nın bir uç kalesi olan bu yer, görkemli suru ve sur kapılarıyla döneminin en önemli mimari eserlerinden biri. Bu özelliğiyle ise UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne girmeye hak kazandı. Arkeolojik alan, Geç Hitit kale planlamasının yanı sıra anıtsal ve sanatsal değeri olan kapı girişleriyle de döneminin yüksek mimarlık ve sanat anlayışını sergileyen özgün bir örnek.
Karatepe-Aslantaş’ta bulunan Fenikece ve Luvice olarak tasarlanan çift dilli yazıtlar da bu alanı öne çıkaran bir başka özellik. Arkeolojik alanlarda yerinde koruma ve alan yönetiminin ilk örneklerinden birinin sergilenmesi açısından da öne çıkan alan bu niteliklerinden dolayı ‘Karatepe-Aslantaş Arkeolojik Alanı’ olarak Dünya Miras Geçici Listesi’ne kabul edildi.
4. Kayseri Koramaz Vadisi
Kayseri’deki Koramaz Vadisi’nde binlerce yıldır yaşayan insanların kayaları oyarak mezar, mesken, depo ve ibadethane olarak kullandıkları mekanlar, günümüzde kullanılmaya devam ediyor. Tam anlamıyla bir kültür merkezi olan bu yer, Antik dönem yerleşimlerini de içerisinde barındırıyor. Koramaz Vadisi’nde yüzlerce güvercinlik, Roma döneminden kalan toplu mezarlar, anıt mezarlar, yaşam alanları ve ibadet alanları gibi çok sayıda farklı yapı bulunuyor.
Pek çok farklı medeniyetten izler taşıyan bu bölgede; geç Roma, Bizans ve Selçuklu – Osmanlı döneminden izler bulunuyor.
5. Zerzevan Kalesi ve Mithraeum
Diyarbakır ve Mardin arasındaki Zerzevan Kalesi ve Mithraeum Askeri yerleşimi, yer altı ve yer üstü yapıları ile öne çıkıyor. Dünyanın en iyi korunmuş Roma garnizonlarından olan Zerzevan Kalesi; insanlığın kültürel gelişimine dair ışık tutan bir yer. Buradaki Pagan ve Hıristiyan Roma’ya ait mimari yapılar, döneminin bütün özelliklerini ve teknolojik gelişmelerini yansıtıyor. Ayrıca, günümüze kadar Roma’nın doğu sınırında bulunan tek Mithras Tapınağı da burada yer alıyor.
Kaynak: 1
