Uzay, insanlık için en büyüleyici ve en gizemli yerlerden biri! Elbette uzay hakkında yüzyıllardır yapılan çalışmalar büyük bir bilgi birikimine sahip olmamızı sağladı. Ancak bu sonsuz ve ilginç yerde keşfedilmeyi bekleyen pek çok gizem var! Bununla beraber insanlığın ortak çabası ile kurulan ve geliştirilen “Uluslararası Uzay İstasyonu” uzayın gizemlerini keşfetmek için kullandığımız en önemli araçlardan biri. Bazı insanlar, bu istasyonun sadece gezegenimizin etrafında dolaştığını düşünebilir. Ancak Uluslararası Uzay İstasyonu, uzayda başıboş dolaşan bir demir yığınından çok daha fazlası! Uzayda yaşamın nasıl bir deneyim olduğunu anlamaktan zorlu uzay deneylerine kadar pek çok şey bu istasyon sayesinde mümkün oluyor. Üstelik istasyonun bir insan yerleşimi haline gelmesi, istasyonu çok daha ilginç bir yer haline getiriyor! İşte Uluslararası Uzay İstasyonu hakkında bilmeniz gereken 10 şaşırtıcı bilgi…
1. Uluslararası Uzay İstasyonu 1998-2011 yılları arasında inşa edildi
Ayrıca bu istasyonun inşa edilme sürecine pek çok farklı ulus katkıda bulundu. Uluslararası Uzay İstasyonu, büyük oranda ABD, Rusya, Japonya, Kanada ve bazı Avrupa devletlerinin katkılarıyla inşa edildi. 1998 yılında “Zarya” adlı Rus yapımı modül ile başlayan inşa süreci zaman içerisinde pek çok modülün uzaya taşınması ile devam etti.
2. Uluslararası Uzay İstasyonu’nda 2000 yılına kadar insan yerleşimi yoktu
İstasyonda yaşamaya başlayan ilk insanlar 2000 yılında Soyuz TM-31 uzay aracı ile istasyona ulaşan 2 kozmonot ve bir astronottu. Yuri Gidzenko, Sergei K. Krikalev ve Bill Shepherd Uluslararası Uzay İstasyonu’na yerleşen ilk insanlardı.
3. Uluslararası Uzay İstasyonu sürekli gelişiyor
2011 yılına kadar, istasyon 14 modül ve 150’den fazla bileşenden oluşuyordu! Bu devasa yapının ortaya çıkması için astronotların uzayda 1000 saatten fazla zaman geçirmesi gerekmişti! Bununla birlikte ilerleyen yıllarda istasyona 5 modül daha eklendi. Daha fazla modül ise yapım aşamasında.
4. İstasyondaki insanlar her gün egzersiz yapmak zorundalar
Çünkü uzayda yaşamak insan sağlığı için pek de faydalı değil! İstasyonda nereyse hiç yer çekimi yok. Bu nedenle astronotlar kemik yoğunluklarını kaybediyorlar ve gün geçtikçe kasları zayıflıyor. Bu durum ise ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor. Bu yüzden, istasyonda yaşayan astronotlar her gün yoğun bir egzersiz programına sadık kalmak zorundalar.
5. Uluslararası Uzay İstasyonu’nda yaşayanlar, güneşin doğuşunu 1 günde 16 kez görebilirler
Bunun sebebi istasyonun Dünya yörüngesindeki turunu 1,5 saatte tamamlamasıdır! Tahmin edebileceğiniz gibi 1 günde 16 kez gün doğumuna şahit olmak, uyumayı biraz zorlaştırabilir! Bu nedenle istasyondaki mürettebat ancak özel ve oldukça dar kabinlerde, duvara bağlı uyku tulumları ile uyuyabilir.
6. Uzay istasyonundaki çalışmaların çoğu uzayda yaşamın nasıl bir şey olduğuna odaklanıyor!
Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki astronotlar vakitlerinin büyük bölümünü bilimsel deneyler yaparak geçiriyorlar. Yer çekimsiz ortamda bitki yetiştirmek, mikroorganizmaların uzayda ne kadar hayatta kaldıkları, uzayın DNA ve üreme üzerindeki etkileri başlıca deney konularını oluşturuyor. Kısacası astronotlar uzayda insan yaşamının gerçekten mümkün olup olmadığını anlamaya yönelik pek çok üst düzey çalışma yapıyorlar.
7. İstasyonda evrenin sırlarını keşfetmeye yönelik çalışmalar da yapılıyor
Örneğin “NICER” isimli teleskop evrendeki en yoğun madde olan nötron yıldızlarını inceliyor. Bununla birlikte evrenin sırlarını çözmek için oldukça hayati öneme sahip olan kozmik ışınlar da Uluslararası Uzay İstasyonu’nda takip ediliyor, inceleniyor. Yani Uluslararası Uzay İstasyonu, evrenin kökenlerini ve sırlarını anlamamız için büyük bir önem taşıyor.
8. Uluslararası Uzay İstasyonu, muhtemelen şimdiye kadar inşa edilmiş en pahalı yapı
İstasyonun toplam maliyeti 2010 yılında 150 milyar dolara ulaşmıştı! İstasyona ABD 58,7, Rusya 12, Japonya ve Avrupa 5, Kanada ise 2 milyar dolar katkıda bulundu.
9. Bir astronotun Uluslararası Uzay İstasyonu’nda geçirdiği en uzun süre 340 gün!
Bu rekoru paylaşan isimler, Rus kozmonot Mikhael Kornienko ve Amerikalı astronot Scott Kelly. İkili uzay boşluğunda uzun süreli kalmanın etkilerini araştıran bir deney kapsamında istasyonda 340 gün geçirmişlerdi!
10. Uluslararası Uzay İstasyonu, sonsuza kadar uzayda kalmayacak!
Çünkü istasyon için kullanılan modüllerin pek çoğu yeterince eski! Bu ise istasyonun bir süre sonra kullanılmayacağı anlamına geliyor. Buna rağmen istasyonun uzayda kalma süresi birkaç defa uzatılmıştı. Ancak yakın zamanda istasyon yıllardır devam eden uzay macerasını sonlandıracak! Ocak 2022’de NASA, 2031 yılında istasyonu yörüngeden çıkarmayı ve Pasifik Okyanusu’na indirmeyi planladığını açıkladı.
