“Değişmeyen tek şey değişimin kendisidir” demiş MÖ 500’lü yıllarda yaşamış Efesli filozof Herakleitos. Zaman değişiyor. Hayat değişiyor. Teknoloji değişiyor. Gündem değişiyor. Zevklerimiz, alışkanlıklarımız, duygularımız değişiyor. Hızla akan güne, geceye, gündeme, aslında yaşamaya ayak uydurabilmek için hayat tarzlarımız değişiyor. Değişim gerek toplumsal gerekse bireysel anlamda kaçınılmaz. Konda’nın Ocak ayında yayınladığı “Toplumsal Değişim Raporu’na göre ülkemizde son 10 yılda neler değişmiş hep birlikte bakalım.
Eğitim Şart
Eğitim bir toplumda üretimden sosyal hayata, gelişimden ekonomiye birçok konuda önem arz ediyor. 10 yıl öncesiyle karşılaştırdığımızda ülkemizde okul, üniversite sayılarının da artmasıyla okullu insan oranı artıyor. Ancak toplumun en küçük sosyal yapısı olan aileye baktığımızda babaların annelerden daha eğitimli olduğunu görüyoruz. Annelerimizin 3’te 1’i okuma yazma bilmiyor. Toplamda okuryazar olmayanların oranı ise %6.
Mutlu Muyuz?
Mutluluk size göre nedir? Aşk mı? Başarı mı? Sağlık mı? Parayla saadet olur mu, olmaz mı? Mutluluk biraz da kişisel önceliklerimizle alakalı. Ancak toplumsal olarak baktığımızda 2008 yılında daha mutluymuşuz. 2018 yılında kendini mutlu hissedenlerin oranı %5 azalarak %52’ye düşmüş.
Roller Değişti Mi?
Kadınlar. Kadınlarımız. Toplumun temel taşı, sosyal hayatın ve tabii ki iş hayatının vazgeçilmezi kadınlarımız. Ülkemiz de dünyayla birlikte cinsiyet eşitliğinde ciddi adımlar atıyor. Daha önümüzde uzun yollar var ancak yine de iyi haberle başlayalım; toplumun kadına bakışında gelişme var. Örnek vermek gerekirse 2008 yılında “Kadın çalışmak için eşinden izin almalıdır” diyenlerin oranı %69 iken bugün bu oran %55’e düşmüş. Bu arada toplumun belirlediği evin alışverişini yapma, yemek yapma gibi rollere artık erkekler de eşlik ediyor. Roller henüz değişmese de dengelenmeye başlamış diyebiliriz.
Bekarlık Sultanlık Mı?
En azından uzun bir süre 🙂 Ülkemiz insanı artık daha geç evleniyor. Evlilik içim ortalama yaş aralığı 38 – 40. 2008 yılıyla karşılaştırıldığında bekarların sayısında da ciddi bir artış var.
Beklentilerimiz
Toplumumuz 10 yıl öncesine göre daha ümitli. “Son 5 yılda hayat şartlarım iyiye gitti” diyenlerin oranı %35’ten %40’a, “Gelecek 5 yılda hayat şartlarım daha iyi olacak” diyenlerin oranı ise %27’den %40’a yükselmiş. Genel olarak “Türkiye’de yaşam şartları 5 yıl sonra daha iyi olacak” diyenlerin oranı ise %38.
Eğleniyor Muyuz?
Eğlenceden ne anladığımıza bağlı aslında. Mesela ailemizle, arkadaşlarımızla dışarı çıkmaktan keyif alıyor muyuz? Seyahat etmeyi seviyor, tatilleri dört gözle mi bekliyoruz? Evde dizi – film izlemek mi asıl keyif? Ülkemize dönelim. Alkol – sigara gibi maddelerin kullanımı artan vergilere ve değişen yönetmeliklere rağmen azalmazken, ailesi ve arkadaşlarıyla dışarı yemeğe çıkanların sayısı, kentleşmeye ve yoğun çalışma saatlerine rağmen azalmış. Tatilin uzunu kısası olmaz, hepimiz en yakın tatili dört gözle bekliyoruz ancak ülkemizde tatil yapanların oranı 3’te 1 bile değil. Sağlık olsun.
Tüketim Alışkanlıkları
Ülkenin ve dünyanın dört bir yanından, beğendiğimiz, istediğimiz ne varsa kapımıza getirtebiliyoruz. Dilediğimiz şeye dilediğimiz an erişimimiz var günümüzde. Cep telefonları ve akıllı telefonlar bu siparişlerin gerçekleşebilmesinde önemli rol oynuyor. 2008’de cep telefonu – akıllı telefon sahibi olanların sayısı %83 iken bugün %94. Bilgisayar kullanımının da hatırı sayılır ölçüde arttığını biliyoruz, hatta bugün artık toplumumuzun %55’i bilgisayar sahibi. Alışkanlıklarımızdaki değişime rağmen gıdayı internetten almaya hala alışamamışız. Ülkemiz 10 yıl önce de, bugün de gıda alışverişlerinde semt pazarlarını tercih ediyor.
Bonus
1 ABD Doları 2008 yılında 1,55 TL iken 2018 yılı Ocak ayında 5,52 TL.
Kaynak 1