Normal değil bu hayvanlar… Ne tür bir coğrafyada yaşarsak yaşayalım; etrafımızda sıklıkla görebileceğimiz türden değiller yani. Aslında onlar bu gezegenin sıradan yerlileri ama sanırsınız bambaşka bir gezegenden gelmiş fantastik yaratıklar… Onlar mı tuhaf, yoksa biz mi daha tuhafız? Bu gezegen, bildiğimiz tek yuvamız, bu gezegen bir renk ahenk, bu gezegen bir harika dostum!
1. Goblin Köpekbalığı
125 milyon yıldır okyanusun güneş ışığı değmeyen 200-250 metre derinliğinde varlığını sürdüren bu canlıya “yaşayan fosil” deniyor. Pembe beyaz hayvanın, avlanırken çenesi ağzından dışarı çıkıyor… Bu görüntü oldukça korkutucu bir Alien sahnesi. İnsanlarla aynı yaşam alanını paylaşmadığı için şanslıyız.
2. Deniz Domuzu
Okyanusun 1000 metrelik derinliklerinde hiç gün yüzü görmeden yaşıyor ve derin deniz yüzeylerindeki tortullarla, deniz çamurundaki organik parçacıklarla besleniyor.
3. Pempe Peri Armadillo
Arjantin’in otlak ve kumluklarında yaşıyor. Nadir görülebiliyor çünkü korktuğunda birkaç saniyede kendini gömebilme yeteneği var. Kumun üzerinde suda yüzüyormuş gibi hareket etmesini sağlayan uzun ön pençeleri, karınca yuvalarını bulmak için de bire bir. Vücudu torpido şeklindeki bu hayvanın kabuğu bir zırh kadar sağlamdır, kurşun bile seker, o derece…
4. Ay-ay
Madagaskar’da yaşayan ve nadir görülen maymunun soyu tükenme tehdidi altında. Kuyruğuyla yaklaşık bir metreye ulaşan ortalama 2,5 kiloluk Ay-ay’ın koyu kahverengi ya da siyah tüyleri, iri parlak gözleri vardır. Orta parmağı hepsinden üç kat uzun, meyve ve böceklerle beslenen bu hayvanın avlanma biçimi oldukça ilginç. Önce ağaca vurarak kurtçukları arıyor, bulduğunda ağaç kabuğunu yoluyor. Açtığı deliğe orta parmağını sokarak böcekleri çıkarıyor.
5. Yeleli Kurt
Ceylan gibi uzun bacaklı bir kurt türü… Güney Amerika’nın en büyük yaban köpeği cinsi. Bilindik kurtla hiçbir akrabalığı yok. Yaşam tarzlarıyla da onlardan farklılar, avlanırken sürü oluşturmuyorlar ve sürü halinde yaşamıyorlar. Doğumdan sonra erkek kurtlar, yavruların bakımında dişi kurtlara yardımcı oluyor.
6. Püsküllü Geyik
Perçemi nedeniyle bu şekilde adlandırılsa da, erkeklerin ağzlarının dışındaki iki dişi çok daha dikkat çekici. Çin’in kuzey bölgelerinde, Hindistan ve Myanmar’da yaşayan küçük bir geyik türü. Oldukça ürkek olan bu hayvanlar kendini gizlemek konusunda uzman. Dört bin metreden yüksek ormanlık dağlarda çiftler halinde yaşadıkları için rastlamak zor.
7. Dumbo Ahtapot
Bunlara Dumbo denmesi, Walt Disney’in “Uçan Fil Dumbo” karakterine benzetilmesinden. 3-5 yıl ömrü olan bu ahtapotlar, üç ila dört bin ve hatta yedi bin metre derinlikte bulunurlar. Bilinen en nadir ahtapot cinsi Dumbolar, Yeni Zelanda, Avusturalya, Filipinler, Papua Yeni Gine bölgelerinde yaşarlar.
8. Patagonya Marası
Arjantin ve Paraguay gibi ülkelerde Patagonya eteklerinde yaygın olarak bulunur. Patagonya tavşanı da denen bu hayvan aslında Gine domuzu ile yakın akraba. Otçul Maralar yılda üç defa çiftleşebiliyor; yavruları öyle çabuk gelişiyorlar ki, 24 saat içinde otlamaya başlıyorlar.
9. Tüysüz Köstebek Faresi
Çirkinliğiyle gönlümüzeki tahta aday. Kendi boyutundaki memeliler içinde 28 yıllık ömür süresiyle çok yaşayanlardan. O yaşında, o kadar sağlıklı ki; 80 yaşındaki birinin 50 yaşında görünmesi gibi bir durum. En önemli tarafı da kansere karşı bağışıklığı olan bu fare, hem kanser hem de yaşlanmayı geciktirme araştırmalarında kobay olarak kullanılıyor! Derisindeki acı sensörlerinin çalışmayışı ve acıyı hissetmiyor olmaları da başka bir araştırma konusu. Hayvanların kobay malzemesi olmadıklarını, onlara arkadaşımız hatta “ortağımız” gibi davranmamız gerektiğini hatırlatalım.
10. Irrawaddy Yunusu
Irrawaddy yunus, Bengal ve Güneydoğu Asya Körfezi bölgelerinde kıyı yakınlarında, nehir ağızlarında nehirlerde bulunan nadide okyanus yunusu. Bildiğimiz sivri burunlu yunuslara hiç benzemeyen Irrawaddy, genetik olarak katil balinayla akraba.
11. Gerenuk
Waller ceylanı da denen Gerenuk, Doğu Afrika’da çalılıklarda ve çöllerde yaşayan uzun boyunlu bir antilop. Gerenuk ismi Somali dilinde “zürafa-boyunlu”demek. Gerenuk vücuduna oranla küçük bir kafaya ve buna tezat oluşturan kocaman kulaklara ve gözlere sahip. Gerenukların akasya ağaçlarında otlamaları nadir gözlemlenebilecek bir durum. Arka ayakları üzerinde dik durup, antilop ve ceylanların ulaşamadıkları ince dallara uzun boyunlarıyla ulaşabiliyorlar.
12. Dugong
Dugonglar’ın boyu 2,7 metre. ağırlığı 250-300 kg. Hint Okyanusu, Doğu Afrika, Kızıldeniz, Güneydoğu Asya kıyıları, Avustralya’nın kuzey kıyıları ve Hindistan’ın batı sahillerinde yaşarlar. Deniz ineği, deniz domuzu veya deniz devesi de denir. Yüzyıllarca eti ve yağı için avlanan bu hayvanların nüfusları 20 binin altında.
13. Geyik Domuzu
En ilginç dişlere sahip domuz türü. Geyik domuzunun dişleri burnunun üzerinden yukarıya doğru aynı bir boynuz gibi uzar. Eğer çekilmezlerse hayvanın kafatasına girerek uzamaya devam edebilir. Sulawesi, Togian, Sula ve Buru gibi Endonezya adalarında yaşarlar.
14. Bofa Balığı
Lamprey adıyla da bilinir. Taşemenler de denen çok dişli çenesiz balık familyasının çok tehlikeli bir üyesi. Huni şeklinde ağızlarıyla, diğer canlıların vücutlarında delikler açıp kanlarını emerek beslenirler. Çok farklı morfolojik ve fizyolojik özelliklerinden ötürü zooloji bilimine göre balıktan sayılmıyorlar. En az Goblin Köpekbalığı kadar Alien filmine ilham olmuş sanki. Türkiye’deki tek türü, Artvin’le Gürcistan arasında ırmak ve derelerdeki Karadeniz dere taşemeni.
15. Fossa
Madagaskar adasına özgü endemik bir tür. Kediye benzeyen etçil bir memeli. Bu küçük boy pumalar, geriye doğru çekilebilir tırnakları ve esnek ayak bilekleri sayesinde ağaçtan ağaca atlayarak hareket edebilirler. Balıktan kuşa kadar küçük ya da orta boy hayvanlarla beslenen Fossaların, Nil Timsahı dışında doğal düşmanı yok.
16. Yıldız Burunlu Köstebek
Kuzey Amerika bataklık ve tarlalarındaki bu hayvanları diğer köstebeklerden ayıran çok önemli bir farkı var: Burnu… Pembe renkli, son derece hassas 11 çift duyarganın yıldız şeklindeki anatomik yapısından ötürü bu adla anılıyor. Duyargalardaki Eimer organı çok hassas dokunma hissine sahip 25 binden fazla sinir reseptörü içerir. Diğer köstebek türlerinde bu rakam yalnızca iki bin… Bir avuca sığacak kadar vücudu ve aynı uzunlukta kalın ve pullu bir kuyruğu var. Çiftleşme mevsiminde bu kuyruk şişerek iki katı kalınlığa ulaşır.
17. Sunda Coluga
Sunda uçan lemuru olarak da biliniyor ama aslında bir lemur değil ve uçmuyor. Ağaçtan ağaca zıplayarak ve kayarak hareket ediyor. Geceleri aktif olan bu hayvan, taze yaprak, çiçek ve meyve gibi yumuşak bitkilerle beslenir. Güneydoğu Endonezya, Asya, Tayland, Malezya ve Singapur’da yaşar.
18. Zebra Duiker
Fildişi Sahili ve Afrika’nın diğer bazı bölgelerinde bulunan küçük bir antilop. Zebra Duiker’ın, altın, kırmızı-kahverengi kürkündeki ayırt edici zebra çizgileri var. Çatal benzeri boynuzları erkeklerde yaklaşık 4,5 cm’yken dişilerde yarısı kadar. Yağmur ormanlarında yaşar, çoğunlukla yaprak ve meyve yerler.
19. Yeti Yengeci
Henüz 2005’de keşfedildi. Kiwaidae olarak da bilinen bu yengeç, derin deniz hidrotermal deliklerinde yani volkan ağızlarında yaşayan tıknaz bir ıstakoz. Yaşamının büyük bölümünü, 25 santigrat derecedeki baca yapıların çevresindeki sularda hapsolmuş vaziyette geçiriyorlar. 0 derece ve altına düşen su sıcaklıkları nedeniyle bacalar arası geçiş yapamıyorlar. Dişiler yumurtalarını bu bacalardan uzağa, derin kutup sularına taşıyor ve larvaların güvenle dışarı çıkmasını sağlıyor. Aksi takdirde küçük larvaların yetişkinlerin baskın olduğu sıcak su habitatında yaşama şansları yok. Kürk görünümlü yoğun ve sert kıllarının arasında yaşayan ipliksi bakteriler sayesinde besleniyorlar. Setae adı verilen bu tüyler mitolojik yaratık Yeti’ye benzetilmelerine sebep olmuş.
20. Büyük Cennet Kuşu
Bunun dişiler için sergilediği dans performansı pek meşhurdur. Yeni Gine’nin balta girmemiş ormanlarında yaşarlar. Erkeğin alev renkli süs tüyleri, kendisini iki katı büyüklükte gösterir. Dişiler sönük kahverengidir, süs tüyleri de yoktur. Erkek cennet kuşları hoplar ve kanatlarını çırparak nefis renklerini dalgalandırır. Amacı önceden gözüne kestirdiği dişi kuşu kendi ağacına çekmektir. Dişiler, eşlerini büyük bir titizlikle seçer ve ağaç dallarına yapılan çömlek şeklindeki yuvaya kahverengi çizgili iki yumurta bırakır. Cennet kuşları kendi yavrularını kendileri büyütmezler.
21. Damla Balığı
Türkçe haberlere bu adla geçiş yapan Blobfish, 2013’te İngiliz Bilim Festivali’nin açıkladığına göre bir internet oylamasıyla “Dünyanın En Çirkin Hayvanı” seçildi. Akışkan bir jel kıvamındaki bu balık sudan biraz ağır olduğu için çaba sarfetmeden yüzüyor, okyanusların “tembel hayvanı”. Çirkin Hayvanları Koruma Derneği’nin de maskotu. Damla balığının Avustralya’nın güney doğusundaki adalarda ve Tazmanya civarında 600 ila bin 200 metrede yaşadığı, yengeç ve ıstakozla beslendiği biliniyor. Tüketim açısından uygun bulunmayan ve yiyecek listelerimizin favorisi olmayan balığın, ağlara takıldığı için soyu tükeniyor. Çirkin olabilir fakat onlar da korunmayı hak eder. Şuna baksanıza! Yaşamaktan bıkmış, mahzun yüz ifadesiyle sevimli değil mi şimdi?
22. Gobi Çöl Faresi
Ağız yapısı; domuzu, gövdesinden uzun kulakları ve bacaklarıyla bir kanguruyu andırıyor. Afrika ve Asya’nın çöllerle kaplı bölgelerinde yaşayan kemirgen akrabalarından oldukça farklı. Arka bacaklarının üstünde sıçrayarak yürürler.
23. Japon Örümcek Yengeci
İşte bir Alien daha… Yengeç türlerinin en büyüğü. Büyük Okyanus’ta yaklaşık 600-700 metre derinlikte yaşayan her bir bacağı üç dört metrelik 10 bacaklı bir hayvan.
24. Kırmızı Dudaklı Yarasa Balığı
Dört yüzgecini de ayak gibi kullanarak su altında yürüyebilen tek balık! Kırmızı ruj sürülmüş gibi duran etli dudaklarıyla görenleri hayrete düşürüyor.
25. Panda Karıncası
Normalde, parlak kızıl-turuncu renklerinden ötürü kadife karıncaları da deniyor. İşte bunların siyah-beyaz olanlarına pandayla olan benzerliklerinden ötürü bu ad verilmiş. Parlak ve net renklerle düşmanlarını uyarıyorlar. Çok güçlü, acı verici iğnelerinden ötürü “inek öldüren karınca” olarak da bilinirler. Gerçek karıncaların aksine Mutillidae ailesinin işçileri, kraliçeleri bulunmaz. Cinsiyet üzerinden iş bölümü yapmıyorlar.
26. Penis Yılanı
2013’te bir baraj yapımı sırasında mühendisler tarafından Brezilya Amazonu’nda keşfedildi. Gözleri görmüyor ve yılandan çok bir kertenkele türü olarak tanımlanıyor. Bacakları ve akciğeri olmayan, suda yaşayan bu hayvanın derisinden nefes aldığı düşünülüyor.
