Dünyaca ünlü iki büyük yazarın uzun yıllar boyunca kavgalı olması bir hayli ilginç. Dönemin sosyal ilerleyişi ile kültürel koşullarını da düşünerek mevcut durum ele alındığında, meselenin nereden gelip nereye gittiği konusunu anlamak ise en az durumum kendisi kadar karmaşık. Muhtemelen tahammül sınırlarının zorlanması neticesinde ortaya çıkan tartışma, içinden çıkılmaz bir hal alarak 17 yıl boyunca devam ediyor.
Hiç şüphesiz ki Tolstoy ve Turgenyev, dünya edebiyatı için oldukça önemli isimler. Yazdıkları eserler, yazın dünyasına kazandırdıkları ufuklar ve kattıkları her şeyle edebiyatın içerisinde kıymetli bir yerde duruyorlar.
Tolstoy ve Turgenyev bir doğum günü partisinde karşılaşırlar.
Kutlama tüm coşkusuyla devam ederken Turgenyev, on iki yaşında bir kız çocuğuyla birlikte sahnede kankan dansı yapar.
Bunu gören Tolstoy, o gece günlüğüne Turgenyev hakkında şu sözleri yazacaktır “Turgenyev… kankan. Hüzün verici.”
İki yazar, bir süre sonra Rusya’nın Batılılaşması konusu üzerinden tartışmaya başlarlar ve gittikçe uzayan tartışma sonrasında Tolstoy, Turgenyev’i düelloya davet eder.
Bu fikrinde ciddi olduğunu göstermek isteyen Tolstoy, düello silahının tabanca olmasını önerir. Ardından Turgenyev Tolstoy’dan özür diler ve konu bir süreliğine tatlıya bağlanır.
Ancak Tolstoy Turgenyev’i korkaklıkla suçlar. Bunu duyan Turgenyev, hiç çekinmeden Tolstoy’a düello teklifinde bulunur. Fakat uzun bir yolculuğa çıkacağını, düelloyu yolculuk dönüşünde mutlaka yapmak istediğini belirtir.
Özür dileme sırası bu kez Tolstoy’a gelmiştir. Her ikisi de birbirlerini karşılıklı olarak düelloya davet ederler ancak bir türlü bu teklifleri karşılık bulmaz. Sonunda düello yapmaktan tamamen vazgeçerek barışırlar. Ancak bu süreç tam 17 yıl sürer.
Tolstoy, Batı’da yolculuk yaparken bütün parasını kumarda kaybeder. Aynı şekilde Dostoyevksi de tüm parasını kumara yatırır. Ve her ikisi de Turgenyev’in kapısını çalarlar.
Geçmişte yaşananları bir kenara bırakan Turgenyev her ikisine de borç para verir. Ancak Dostoyevksi borcunu geri ödemekte geciktiği gibi her defasında Turgenyev’e saldırmaktan geri durmaz.
Olup biten her şeyi hoş gören Turgenyev, Dostoyevski’yi her defasında affeder.
Ancak Tolstoy ile Turgenyev arasında 17 yıl boyunca süren tartışma, edebiyat tarihinde küçük bir ayrıntı olarak kalır.
Kaynak: 1
