Tirat, yani TDK’ye göre “Tiyatroda oyuncunun bir kerede söylediği parça.” İnanılmaz yanlış. Allah’tan TDK bir konservatuvar otoritesi değil de bu saçmalaması çok dikkat çekmiyor. Tirat denen şey, bir tiyatro oyununun içinde bir karakterin kendi iç dünyasına döndüğü, oyundan bağımsız olarak da ele alındığında oyun ve karakter hakkında bilgi veren tek kişilik parçaya denir.
Genelde konservatuvar sınavlarına girenler bu tirat denen şeyleri kabuslarında görüyorlar, biliyoruz. Bizim de ofiste var 1-2 tane öyle. Ama tirat denen şey öyle aynaya bakan ejderha misali saça saça oynanmaz. Her cümlesi apayrı bir dramaturji bile isteyebilir. Biz size, bu işte sağlamlanan metinler ve yorumlarını getirelim dedik. Konservatuvar tiratlarını bir de bizden okuyun bakalım!
Tiyatro kategorimizde hem tiyatro ile ilgili diğer önemli konuları hem de güncel tiyatro haberlerini takip edebilirsiniz.
Woyzeck
“Uyuyamıyorum, gözlerimi kapattığımda her şey dönüyor. Kemanlar, kemanları duyuyorum. Bezelyelerini yedin mi Woyzeck? Evet efendim! Görevini yerine getiriyor musun? Evet efendim! Gökyüzünde bir ateş dolaşıyor, büyük bir patlama iniyor yere.”
Georg Buchner
Kral Lear – Piç Edmund
“Ey tabiati, benim tanrım sensin. Ben senin kanunlarına kul köleyim. … … … Piçmişim, alçağın, sefilin biriymişim. Neden?”
William Shakespeare
Peer Gynt
“Bakın! Rüzgar, karşıdan, esiyordu. Üff! Çok şiddetli bir rüzgar! Hayvan devrilmiş bir ağaç gövdesinin arkasında, karların altında yosun arıyordu. Ben soluğumu tutmuş pusuda bekliyordum.”
Henric Ibsen
Hamlet
“Olmak ya da olmamak. İşte bütün mesele bu. Bir ihtimal daha var, o da ölmek mi dersin. Var olmak mı yok olmak mı?”
William Shakespeare
Gergedanlar – Berenger
“O kadar da çirkin değil insan denen şey. Hem de en güzellerinden biri olmadığım halde. Ne dersin Marie? Marie! Gitme daha yemeğini yemedin.”
Eugene Ionesco
Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım – Vicdani
“Burası Bakırköy de bir hastane,
Ben 399 no lu hasta
Teşhis:Plak kompleksi
Marka: Sahibinin sesi
Bir iğne görmez miyim
Fırıl fırıl dönerim
Yolunuz buraya düşerse
Bana plak fırçası getirin
Kristal iğne getirin
Ben insanları çok severdim
Çok severim”
Haldun Taner
Roberto Zucco
Bakın! Biz o polislerden daha cesuruz!
Bernard Marie Koltes
Cyrano de Bergerac
Ne yapmak gerek peki?
Sağlam bir arka mı bulmalıyım?
Onu mu bellemeliyim?
Bir ağaç gövdesine dolanan sarmaşık gibi
Önünde eğilerek efendimiz sanmak mı?
Bilek gücü yerine dolanla tırmanmak mı?
İstemem!
Herkesin yaptığı şeyleri mi yapmalıyım Le Bret?
Sonradan görmelere övgüler mi yazmalıyım?
Bir bakanın yüzünü güldürmek için biraz şaklabanlık edip,
Taklalar mı atmalıyım?
İstemem! Eksik olsun!
Edmond Rostand
Macbeth
“Yapmakla olup bitseydi bu iş, yapardım, olurdu, biterdi.”
William Shakespeare
Üç Kuruşluk Opera – Peachum
https://youtu.be/eFdYgFun1Uo
“Bu işe bir çare bulmak lazım. İşimiz çok güç. Çünkü işimiz, insanoğlunun acıma duygusunu uyandırmak.”
Bertolt Brecht
Coroilanus
“Ne barışta rahat verirsiniz insana, ne savaşta. Birinden ödünüz patlar, ötekinde kıpırdanmaya başlarsınız. Size bel bağlayan, karşısında aslan beklerken tavşan, tilki beklerken kaz bulur. Buz üstünde kor parçasına, ya da güneşte dolu tanesine. Ne kadar güvenirsem, size de o kadar güvenirim.”
William Shakespeare
Tomas Fasülyeciyan – Sersem Kocanın Kurnaz Karısı
“İsterse sanat, karın doyurmasın. Yemek sanatkara iyi değildir. Aç ayı oynamazsa oynamasın. Bir sanatkar asla ayı değildir.”
Haldun Taner
Atinalı Timon
“Ey tanrılar, ne kadar lanetiniz daha kaldıysa yağdırın Atina’nın senatörleri ve aşağılık çirkef sürüleri üstüne! İçlerindeki çamura boğun onları! Buradaki dostlarıma gelince, hiçe saydığım için hepsini, hiçlik dilerim hepsine sizden, buyursun hiç yesinler! Açın tabaklarınızı, köpekler, açın da yalayın! Dilerim görüp göreceğiniz en iyi ziyafet olsun bu! Sizi gidi ağız dostları sizi! Duman ve ılık su; tam sizin şanınıza layık işte. Timon’un son yemeği budur size.”
William Shakespeare
Karl Valentin – İçinden Tramvay Geçen Şarkı
https://youtu.be/ozEbSsmVqC8
“Biz eskiden bugünü pastel pembe ummuştuk. Ummak insana özgü, ben bir kır çocuğuyum.”
Ferhan Şensoy
Tolkaçov – Sayfiyede Yaz
“Dostum, sevgili dostum. Sana yalvarıyorum bana bir tabanca ver!”
Anton Pavloviç Çehov
Vladimir – Godot’yu Beklerken
https://youtu.be/DPNna75o3Q8
“Boş konuşmalarla zamanımızı harcamayalım! Fırsat varken bir şeyler yapalım! Her gün birilerinin bize ihtiyacı olmuyor. Aslında özellikle bize ihtiyaç duymuyorlar. Başkaları da daha iyi olmasa bile, aynı derecede bizim yaptıklarımızı yapabilirlerdi. Kulaklarımızda çınlayan şu yardım çığlıkları bütün insanlığa yöneltilmiş! Ama burada, zamanın bu anında, istesek de istemesek de bütün insanlık biziz.”
Samuel Beckett
Venedik Taciri – Shylock
“Gözleri yok mudur yahudinin? Elleri yok mudur yahudinin? Bizi keserseniz kanamaz mıyız? Bize kötülük yaparsanız, intikamımızı almaz mıyız?”
William Shakespeare