İnsanlık, Taş Devri’nden bu yana uzun bir yol kat etti. Yine de bir ebeveynin çocuğuna duyduğu sevgi binlerce yıldır değişmedi. Ebeveynlerin kullandığı eşyalar, yöntemler ve teknikler elbette değişim gösterdi. Ancak onların anne-babalık içgüdüsü aynı kaldı. Bugün çocuklara sunabileceğimiz birçok imkan bulunuyor. O dönemlerde her şey kısıtlı olsa da ebeveynler yine de çocukları için en iyisini istiyordu. Gelin Taş Devri ve günümüz ebeveynlerinin bazı ortak noktalarına bakalım.
1. Çocukların sanatla ilgilenmesini sağlamak
Günümüzde ebeveynler, çocukların yaratıcılığını geliştirebilmesi ve duygularını rahatça ifade edebilmesi için sanata başvuruyor. Bunun için boyama kitapları, tablolar ve çeşitli kalıplar kullanılıyor. Günümüzde olduğu gibi tarihte de ebeveynler çocuklarını çizim yapmaya teşvik ediyordu. Fransa’da bulunan mağara sanatında görüldüğü gibi Taş Devri çocukları da kendilerini resim sanatıyla ifade ediyordu. Bu çizimler yumuşak killerle yapılmış ve zikzaklar şeklinde düzensiz çizimlerden oluşuyor. Uzmanlara göre tarih öncesi dönemde yaşayan ebeveynler, çocuklarının parmaklarını çalıştırması için onlara çizim etkinliği düzenliyordu.
2. Sütten kesme uygulamasını bebeğe bırakmak
Günümüzde pek çok anne, çocuklarının 3-4 yaşına kadar emmesine izin vererek, uzun süreli sütten kesme tekniği uygulamaktadır. Bazı anneler, sütten kesme kararını bebeklere bırakır. Yani bebek yeterince emdiğine karar verince kendi kendine anne sütüne veda eder. Görünüşe göre bu durum sadece modern zaman ait değil. Bir araştırma Taş Devri’nde yaşayan annelerin, bebeklerini 3-4 yaşına kadar emzirdiğini gösteriyor. Bu durum insanların beyin gelişimlerinin hızlı tamamlanmasına ve güçlü bir bağışık sistemi oluşturmalarına yardımcı olmuş olabilir.
3. Annelerin bebeklerini her daim yanında taşması
Çoğu anne gün içinde ne kadar işi olsa da bebeklerini yanlarından ayırmaz. Çünkü bebekler yalnız kalmaktan hiç hoşlanmazlar. Bugün anneler yemek yaparken, çalışırken ya da evi temizlerken bebeklerini sürekli kucaklarında taşıyor. Tarih öncesinde yaşayan annelerin de bebeklerini her daim yanında taşıdıklarına dair birçok kanıt bulunuyor. Ayrıca bu durum, bebekleri etraftaki yırtıcı hayvanlardan korumanın da bir yolu olarak görülüyordu.
4. Çocuklar için toplu oyun etkinlikleri
Günümüzde çocuklar oyuncak konusunda çok şanslılar. Oyuncak üreticileri çocuklar için birbirinden farklı ürünler piyasaya sürüyor. Oyuncaklar olduktan sonra her yaştan çocuk, arkadaşlarıyla birlikte oynama ve iyi vakit geçirme eğiliminde oluyorlar. Tarih öncesi dönemde de durum pek farklı değildi. Ancak o dönemde yaşayan çocukların oyuncakları çeşitli aletler ve silahlardan oluşuyordu. Bu silahlar çocukları sadece meşgul etmekle kalmıyor aynı zamanda onları yetişkin yaşamına da erkenden hazırlamış oluyordu.
5. Yaşlıların çocuk bakımındaki sorumlulukları
Günümüzde sadece erkekler değil kadınlar da aktif bir şekilde istihdama dahil oluyor. Bu nedenle çocukların bakımı genellikle anneanne ya da babaanneye kalıyor. Tarih öncesi dönemde her zaman olmasa da çocuk bakımında yaşlılar ön plana çıkıyordu. Çünkü yaşları ilerleyen insanlar avcılık ve toplayıcılık konusunda pek aktif değildi. Bu nedenle kadınlar ava gittiği zamanlarda topluluğun en yaşlı üyeleri bebeklere bakmakla görevlendiriliyordu.
6. Ek gıda alışkanlıkları
Bebeklerin anne sütünü reddetmesi oldukça sık görünüyor. Bebeği emmeyi reddeden anneler ise mamalardan yardım alıyor. Tarih öncesi dönemde yaşayan ebeveynler de benzer sorunlarla karşılaşıyordu. Öyle ki kilden yapılan en eski biberonlar 5000 yıl öncesine tarihleniyor. Bu biberonların Demir ve Tunç Çağlarında daha yaygın hale geldiği görünüyor. Bununla birlikte yapılan araştırmalar, biberonların içinde hayvansal süt ürünlerinin olduğunu gösteriyor.
7. Fiziksel ceza yerine olumlu ebeveynlik
Taş Devri döneminde yaşayan ebeveynler çeşitli çalışmaların da gösterdiği gibi çocuğa şiddet uygulamaya oldukça karşıydı. Çocuklar genelde kucaklanır, taşınır, yaramazlık yaparlarsa şiddet uygulamak yerine nazikçe uyarılırdı. Günümüzün çocuk psikologları da bir çocuğa vurmanın yetişkinlik döneminde bile zihinsel sağlığı olumsuz yönde etkilediğini düşünüyor. Yani ilk insanlar çocukları doğru yetiştirmek konusunda sandığımızdan çok daha fazla bilgiye sahipti.
8. Ağlayan çocuğun teselli edilmesi
Uzmanlar, bebekler toksa, üzeri değişmişse ve güvenli bir ortamdaysa kendi kendilerine uyumalarının daha doğru olduğunu savunuyor. Ancak bebekler ağlamaya başladığı zaman ebeveynler onları yalnız bırakamıyor. Taş Devri’nin ebeveynleri de çocukları ağladığı zaman onları sakinleştirmeye çalışırdı. O dönemin insanlarının çocuklarına sevgiyle sarıldığına dair birçok kanıt bulunuyor.
9. Çocuklara benzer şekilde yol gösterilirdi
Dünyanın farklı yerlerindeki mağara sanatları, ortak bir çabaya işaret ediyor. Ebeveynler, istedikleri gibi çizim yapmaları için çocuklarını serbest bırakıyordu. Ancak doğru çizimler yapabilmeleri için çocuklar yönlendiriliyordu. Bugün biz de alfabeyi doğru yazmaları için çocuklarımızın ellerini tutup onları yönlendiriyoruz. Zaman değişse de ebeveynlerin bazı teknikleri hiçbir zaman değişmiyor.
