SpaceX, Mars’ın kolonileştirilmesini sağlamak üzere, uzay taşımacılığının maliyetini düşürme hedefiyle kuruldu. Şirketin kurucusu, PayPal’ın da kurucularından olan, Tesla Motors şirketinin CEO’su Elon Musk. Dünyanın en büyük özel havacılık üreticilerinden biri olan SpaceX, 2002 yılında kurulmuştur ve şirketin merkezi ABD’nin Kaliforniya eyaletindeki Hawthorne şehrinde bulunmaktadır. Daha önceleri Boeing 747 uçaklarının gövdelerinin üretildiği bu büyük tesis, SpaceX’in ofis alanı, görev yönetimi ve araç fabrikası kısımlarını içermektedir. Elon Musk diğer uzay fırlatma servislerinin yüksek fiyatlarının kısmen de olsa gereksiz bürokrasiden kaynaklandığına inanıyor. Musk, amaçlarının uzaya erişimin maliyet etkinliğini ve güvenilirliğini önemli miktarda artırmak olduğunu belirtiyor. SpaceX’in geliştirdiği araçlardaki en dikkat çekici nokta, tüm araçların tekrar kullanılabilirlik için tasarlanmış olması. Şirketin özgün tasarımlarıyla geliştirdiği modeller arasında Falcon 1, Falcon 9, Falcon Heavy isimli roket sistemlerini ve Uluslararası Uzay İstasyonuna malzeme/erzak temin edebilen Dragon (insansız) uzay aracı yer alıyor.
Gelin hep birlikte geleceğe yön veren SpaceX hakkında muhtemelen bilmediğiniz 10 maddeye hep birlikte göz atalım.
1. Hedefleri en güçlü roketi üretmek değil
Elon Musk liderliğindeki şirketin amacı güçlü roket fırlatmak ve en uzak noktaya ulaşmakla sınırlı değil. SpaceX’in ilk önceliği, fırlatma maliyetlerini düşürmek ve yeniden kullanılabilen ürünler üretmek. Bu amaçla ilk önce yörüngeye uydu taşıma işine girdiler. 2013 yılının sonuna doğru, alçak dünya yörüngesine fırlatma başına 56.5 Milyon $ değerindeki fiyatıyla, Falcon 9 roketleri piyasanın en ucuzu olmayı başardılar. Tekrar kullanılabilir Falcon 9’lar fiyatı bir 10 kat kadar düşürerek uzay alanında daha çok kuruluşun kurulmasını tetikleyebilir böylece de uzaya erişimin maliyetinin ekonomik ölçekte daha da aşağılara çekilmesine sebep olabilir.
2. İnsanları çok gezegenli bir tür haline getirmeyi planlıyor
2002 yılında, Elon Musk, Space Exploration Technologies Corporation’a (SpaceX) başladığı zaman, şirketin asıl amacı uzay teknolojisinde devrim yaratıp Mars’ın kolonizasyonunu sağlamaktı. Bu amaçla, Falcon Heavy roketi Falcon 9 teknolojisi temelinde tasarlanmıştır ve tamamlandığında Apollo-dönemindeki Saturn V roketinden beri dünyadaki en güçlü roket olacak. Falcon Heavy, yörüngeye mürettebatlı Dragon ve insansız Dragon aracını göndermekte kullanılabilir. Hem insanlı hem de insansız modeller için çalışmalar devam ediyor. Musk, şirketin amacının Mars üzerinde kalıcı insan varlığının oluşturulmasına yardım etmek olduğunu söylemişti.
3. NASA’nın SpaceX ile imzaladığı sözleşmeler
NASA, SpaceX’e, Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) ve kamu-özel yaklaşımı ile astronotları taşımak için güvenli, güvenilir ve düşük maliyetli bir uzay aracı inşa etmek için bir sözleşme yaptı. 16 Eylül 2014 tarihinde, NASA; SpaceX ve Boeing’i Amerikan mürettebatını uzay istasyonuna götürüp uzay istasyonundan getirecek sistemleri tasarlayacak iki şirket olarak seçti. Yeniden kullanılabilir uzay aracı Dragon ile şirket, 2019 ve 2024 arasında ISS’ye altı astronot gönderecek. Sözleşmenin 2.6 milyar dolar değerinde olduğu bildiriliyor.
4. Star Wars’a atıf
Firmanın ilk roketi olan Falcon 1, Musk’un favori bilim kurgu filmi Star Wars ‘Millennium Falcon’dan seçildi. SpaceX’in halen kullandığı ve geliştirmekte olduğu, birkaç yörüngesel fırlatma aracı mevcuttur. Falcon 1, Falcon 9 faal olarak kullanılmakta, Falcon Heavy ise geliştirme aşamasındadır.
5. İlklerin altına imza atıyor
SpaceX 2008’de, Falcon 1 ile özel sektör tarafından finanse edilen ve yörüngeye ulaşan ilk sıvı yakıtlı roket olmayı başardı. Şirket 2010’da, bir uzay aracını uzaya fırlatan, yörüngeye oturtan ve bu uzay aracını (Dragon) başarılı bir şekilde dünyaya geri getiren ilk özel sektör şirketi oldu. 2012 yılındaysa, Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) bir uzay aracı (Dragon) yollayan ilk özel sektör şirketi olmayı başardı.
6. Özgün tasarımlar, sıfırdan inşa ediliyor
Kaliteyi ve fiyatı kontrol altında tutabilmek için şirket, roket parçalarının yaklaşık yüzde 80’i kendi bünyesinde üretiyor. ABD Hava Kuvvetleri ve NASA tarafından yürütülen bir araştırmada, Falcon 9’u inşa etme maliyetinin 440 milyon dolar civarında olduğu açıklandı. NASA aynı uzay aracını kendi inşa etmeye çalışsaydı, 3 katı maliyet altına girecekti.
7. Başarısızlık ve çalışmayı sürdürmek
Haziran 2015’te, SpaceX, ISS’ye verilen bir görevde Falcon 9’un üstüne bir Dragon kapsülü taşıyordu. Ancak, Falcon 9 sadece 2 dakika ve 19 saniye içerisinde uzay aracının helyum basıncının kaybı nedeniyle patladı. Neyse ki, gemide insan yoktu. 18 başarılı fırlatmadan sonra, bu uçuş SpaceX tarafından başarısızla sonuçlanan ilk fırlatmaydı.
8. SpaceX roketler dışında hayaller de satıyor
SpaceX 12 haftalık bir Üniversite Staj Programına sahip. Şirket, yıl boyunca düzenlenen programla, “Uzay keşfinin dönüştürülmesinde doğrudan bir rol oynamaya vei çok gezegenli bir tür olarak görmemize yardımcı olacak eşsiz bir fırsat” olduğunu iddia ediyor. SpaceX stajyerleri, tüm mühendislik fonksiyonları ve iş operasyonlarında çalışan takımın ayrılmaz bir parçasını oluşturuyorlar. Mühendislik ve yazılım stajyerleri, uzay aracı donanımlarının tasarımı, geliştirilmesi, test edilmesi ve üretilmesinde önemli roller oynamakta. Benzer şekilde, iş operasyonları stajyerleri, SpaceX’in temel iş hedeflerine ulaşmak için kritik öneme sahip.
9. Elon Musk Iron Man mi?
Yönetmen Jon Favreau, Robert Downey Jr’ın Tony Stark portresini Elon Musk’tan ilham aldığını söyledi. Iron Man yönetmeni, Jon Favreau ve yıldızı Robert Downey Jr., Elon Musk ile tanıştıklarında Demir Adam filmi için Tony Stark karakterini geliştirdiler. Favreau,”Iron Man’in dahi milyarderi Tony Stark karakterini çalışırken, onu gerçek görünmesini nasıl sağlayacağımı bilmiyordum” dedi. Robert Downey Jr., ‘Elon Musk ile konuşmamız gerekiyor’ diyerek bir toplantı ayarladı. Toplantıdan sonra Elon Musk’ı, Tony Stark karakteri için ilham kaynağı olarak kullanmaya karar verdiler. Musk, filmde küçük bir sahnede rol alıyor. Ayrıca, Iron Man, SpaceX’in Kaliforniya’daki Hawthorne fabrikasında çekildi.
10. Dünyanın en güçlü operasyonel roketi
Şubat 2018’de SpaceX, Musk’ın kişisel Tesla Roadster’ını taşıyan Falcon Heavy’i lanse ederek tarihe geçti. Uzay aracı, şu anda herhangi bir operasyonel fırlatma aracının en yüksek taşıma kapasitesine sahip. 5 milyon pounddan fazla itme gücüyle aktif olarak kullanılan en güçlü ve en fazla yük taşıyabilen roket.
