ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » ListeList Özel » Güzele Bakmayı Sevenler Kulübü: 18 Maddede Skopofili

Güzele Bakmayı Sevenler Kulübü: 18 Maddede Skopofili

İrem Hacalaki Yazar: İrem Hacalaki
20 Eylül 2015
Kategori: ListeList Özel
Google Haberler'de ListeList'e Abone OlGoogle Haberler'de ListeList'e Abone Ol
1
Share on FacebookShare on Twitter

Hayır, konuyu lütfen kahvede oturmuş geleni geçeni izleyen amca seviyesine indirgemeyelim. Mevzu biraz daha derin. Skopofili, Yunanca’da bakmak, incelemek, izlemek anlamındaki skopeo sözcüğünden gelen, “bakmaktan zevk almak” diye tanımlanabilecek, Freud’un icadı olup aynı anlamı taşıyan Schaulust sözcüğünün çevirisi olarak türetilmiş bir kelime. Konu bakmak olunca, hele bir de işin içinde Freud varsa, bolca cinsellik konuşacağımızı tahmin etmişsinizdir. Bu liste, skopofilinin psikanalitik boyutunu, sinema ve görsel kültürle ilişkisini ve biz farkında olmadan nasıl günlük yaşamımızın önemli bir bölümünü oluşturduğunu anlatacak.

Listeyi uluslararası stalker marşı “Every Breath You Take” ile okumak isteyenler için:

1. Skopofili en yalın anlamıyla eski Yunanca’da bakma ve nihayetinde görme eyleminden zevk almak demek. Bu eylemin iki tarafı var: görmek ve görülmek.

01

2. Literatürde, konunun Sigmund Freud’un psikanalitik teorilerinden köklendiğini görüyoruz

02
Freud bu terimi elbette cinsel bir ifade olarak ele almış. Freud’a göre, skopofili çocukluktan gelen ve libidoyu harekete geçiren bir dürtü. Zira bebekler ve çocuklar, bakarak, görerek egolarını şekillendiriyorlar. Bu dürtü için “büyüdükçe sanata da yönlenebilir, kadın vücuduna duyulan önüne geçilemez, ıstırap veren bir meraka da dönüşebilir” diyor Freud.

3. Skopofiliyi, teşhircilik (exhibitionism) ve röntgencilik (voyeurism) kavramlarından ayrı düşünmek imkansız

03
Bu kavramların skopofilinin formu olduğu da kabul ediliyor. Teşhircilik, izlenmekten alınan zevk; röntgencilikse, fark edilmeden izlemekten alınan zevktir. Bu açıdan, teşhirciliğin daha pasif; röntgenciliğin ise daha aktif bir eylem olduğunu söyleyebiliriz.

4. Lacan ayna evresi

04
Fransız psikanalist Jacques Lacan, Freud’un fikirlerini alıp üzerinde bazı revizyonlar yapmış. Lacan ayna evresi (mirror stage) adını verdiği bir bebeklik döneminden söz eder. Bu evrede, bebekler, aynaya bakarak kendileri haricinde bir dünya olduğunu ve bu dünyanın “başkalarıyla” dolu olduğunu fark ederler. O başkası ilk olarak annedir. Bu bilinçle, başkalarından ayrı olduklarını, birey olduklarını anlarlar. İşte bu noktada egolarını şekillendirmeye başlarlar. Bir sonraki aşama, aynada gördükleri vücut üzerinde kontrolleri olduğunu fark etmektir. Kontrolü henüz sağlayamasalar da bu fark ediş gerçekleşir. Bu çelişki nedeniyle yansımalarının kendileriyle hem aynı kişi hem de farklı biri olduğunu düşünürler.

5. İzleyicilik (spectatorshiptir)

05
Psikanalitik teorinin, gördüğümüz imajlardan aldığımız zevki anlatmak ve tutkularımızla bizi çevreleyen görsel dünyanın arasındaki ilişkiyi açıklamak konusundaki en direkt, en anlaşılır teori olduğu düşünülür. Bu teorinin konseptlerinden biri izleyicilik (spectatorshiptir). İzleyicilik, ruhun (psyche) bakmak eylemindeki rolünün altını çizer.

6. Lacan’a göre, izleyici sadece bir insan değildir, aynı zamanda ideal bir öznedir

0606
Hatta, bilinçaltından, dilden ve tutkudan müteşekkil küçük öğelerdir. Özne, izlediği sahnenin içine girer ve orada rol alır.

7. Bilinçaltı

07
Psikanalitik teori der ki; insanlar tutkularını, fantezilerini, korkularını ve anılarını baskılarlar; bunun sonucu olarak da, bilincin çoook derinlerinde insanın rasyonel ve mantıksal tarafına ulaşamamış dinamik bir tutku alanı oluşur. Buradan tabii ki çoğu Freudyen savın temelini oluşturan bilinçaltına bağlanacağız: Psikanalitik teoriye göre, skopofili, insanların rüyalarında aktifleşen bilinçaltlarında çok canlıdır. Yani, bilinç düzeyinde gerçekleştiği sanılan pek çok davranışın aslında bilinçaltında olup bittiği ve skopofilik olduğu düşünülür.

8. Özne teorisi ve ayna evresi kavramları, sinemayı da etkilemiştir

08
Filmi teoristi Jean-Louis Baudry, karanlık sinema salonlarındaki ekranların dev bir ayna görevi gördüğünü, izleyicileri ayna evrelerine geri döndürdüğünü söyler. Yani film izlerken, egolarımızı belirli bir süre için kaybederiz, kendimizi ekranda gördüğümüz dünya içinde kimliklendiririz. İşte tam burada, filmdeki vücutlar üzerinde izleyici egoları inşa etmeye başlarız.

9. Sinemada 3 bakış türü

09
Film yapımcısı ve yazar Laura Mulvey, sinemada 3 bakış türü tanımlar: Kayıt esnasında kameranın bakışı, filmi izleyen seyircinin bakışı, bir de karakterlerin birbirlerine bakışları. İzleyicinin bakışları yine ayna evresindeki merakın bir temsili aslında; tamamen skopofilik bir dürtü. İzleyici burada hem bakmaktan hem de karakterler aracılığıyla kendisine bakılmasından zevk alıyor. Bu dürtü film bittiğinde normalleşebilir de, meşhur Lady Godiva hikayesindeki Peeping Tom’da olduğu gibi obsesif bir röntgenciliğe de dönüşebilir.

10. “Erkek bakışı”

10
Mulvey, The Male Gaze adıyla sunduğu konseptte, izleyicinin bakışını “erkek bakışı” olarak tanımlar ve klasik sinemanın erkeğin fantezi dünyasını yansıttığını söyler. Öyle ki, kamera açıları dahi daima erkeğin gözlerine ve bakışına göre belirlenir; reaksiyon sahnelerinde “bakma hakkı” daima erkektedir, bakılan ise daima kadındır. Bu durum, kontrolü erkeğe verir ve onu güçlü kılar. Bu, feminist film teorisinin de eleştirisidir.

11. Rear Window filmi

11_2
Cenab-ı üstad Alfred Hitchcock’un Rear Window (Arka Pencere) adlı filminde, skopofilinin sinemadaki en iyi örneklerinden birini görebiliriz. Filmdeki tüm olayları ana karakter Jefferies’in (Jimmy Stewart) gözünden izliyoruz. Fotoğrafçı Jefferies, bacağı kırıldığı için sürekli penceresinin önünde oturuyor. Otururken de komşularını izliyor. Asla yerinden kıpırdayamadığı halde filmdeki en dominant karakter olan Jefferies, düşünceleri ve sorularıyla sevgilisi Lisa’nın ve tüm kadın komşularının hareketlerini adeta kontrol ediyor.

12. Günümüz dünyasında, sınırsız sosyal mecradan sınırsız “profil” yaratma imkanımız var

12
Yarattığımız profillerden yine sınırsızca sesli, sessiz, hareketli, hareketsiz imaj paylaşıyoruz. Bu uçsuz bucaksız dünya bizi skopofilik yapıyor. Profilimiz bizi ne kadar temsil ediyor? Profilimiz gerçek mi, fake mi?

13. “View as” opsiyonu

13
Peki ya birçok mecrada kendi profilimizin 3.şahıslara nasıl göründüğünü kontrol etmemizi sağlayan “view as” opsiyonunun olması? Buyurun skopofili! Aynaya bakar gibi kendi profilimize bakarken, aslında kendimize değil ideal özneye bakıyoruz. Sonra da onu bir başkasıymışçasına izliyoruz.

14. Sosyal medya stalker’lığının bir çeşit röntgencilik olmadığını kim söyleyebilir?

14

15. Hadi bir de, online’ken offline görünmeye çalışmak nedir? Peeping Tom’luğun daniskası!

15

16. Zaten biz ülke olarak insan izlemeye bayılıyoruz

16
Pencerelerdeki “olan bitenin farkındayım ve bundan memnun değilim” bakışlı komşularımızı, dışarıyı TV’ymişçesine izlerken çitlediği çekirdekten balkonunda dağlar yaratan eşimizi dostumuzu, kahvelerdeki okeye dördüncü arayan amcalarımızı, sahilde güneşlenen kadınlarımızın etrafında cesaret patlaması yaşayan erkeklerimizi başka nasıl açıklayacağız?

17. Ayna evresi yalnızca sinemada değil günlük yaşamımızda da çok açıklayıcı

Hayatını bir film olarak görmeye bayılmayanımız azdır. Metroda kulaklığını takıp yürürken bir ekrandan insanları izliyoruz, onların yerine kendimizi koyuyoruz ve onların da kendisini bizim yerimize koyduğunu düşünüyoruz. Bazense kendimizi bir başkası gibi hayal ediyoruz, dünyayı filan kurtarıyoruz. İzleniyor olma hissi, daha izlenmeye değer şeyler yaratma dürtüsünü de beraberinde getiriyor.

18. Toplumsal cinsiyet dersi

18
John Berger “Ways of Seeing”de “Kadınlar, erkeklerin gardiyan olduğu bir dünyaya, olduğu kişiyi ve her yaptığını sürekli olarak yoklamak/sorgulamak üzere doğarlar.” der. Berger’e göre, kadınların nasıl göründüğü, özellikle de erkeklere nasıl göründüğü hayatının merkezindeki en önemli konudur, kadının başarı kıstasıdır. Kısacası, erkek yapar, kadın ise arz-ı endam eder. Erkek kadını izler, kadınsa kendisinin izlenişini izler. Bu durum, yalnızca kadın-erkek ilişkilerini değil, kadınların kendileriyle ilişkilerini de düzenler. Çünkü kadının içindeki izleyici de erkektir. İşte kadının obje olarak algılanışının, edilgen görülmesinin en basit açıklaması. Bu durumun değişmesi için planetçe toplumsal cinsiyet dersi alsak fena olmaz.

Paylaş1TweetleGönder
İrem Hacalaki

İrem Hacalaki

İleri
Eski Saat Parçalarından Ufak Heykeller Yapan Sanatçının 13 Eseri

Eski Saat Parçalarından Ufak Heykeller Yapan Sanatçının 13 Eseri

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

Lütfen tartışmaya katılmak için giriş yapın

İlgili İçerikler

Raelizm: Dünyadaki İnsanların Uzaylılar Tarafından Yaratıldığını İddia Eden Din
ListeList Özel

Raelizm: Dünyadaki İnsanların Uzaylılar Tarafından Yaratıldığını İddia Eden Din

Bilim İnsanları Açıklıyor! Bulutlar Neden Beyaz Renktir?
Teknoloji - Bilim

Bilim İnsanları Açıklıyor! Bulutlar Neden Beyaz Renktir?

Bir Vatandaş Hayatını Kaybetti: Balıkesir’de Gerçekleşen 6,1 Büyüklüğündeki Deprem Hakkında Neler Biliniyor?
Gündem

Bir Vatandaş Hayatını Kaybetti: Balıkesir’de Gerçekleşen 6,1 Büyüklüğündeki Deprem Hakkında Neler Biliniyor?

Misokinezi: Sıradan Hareketlerden Nefret Edercesine Rahatsız Olma Durumu
Sağlıklı Yaşam

Misokinezi: Sıradan Hareketlerden Nefret Edercesine Rahatsız Olma Durumu

Haftalık Burç Yorumları: 11-17 Ağustos Haftasında Sizi Neler Bekliyor?
Astroloji

Haftalık Burç Yorumları: 11-17 Ağustos Haftasında Sizi Neler Bekliyor?

Bir Şarkının Gün Boyunca Dile Dolanmasıyla Ortaya Çıkan “Earworm” Nedir? Nasıl Geçer?
ListeList Özel

Bir Şarkının Gün Boyunca Dile Dolanmasıyla Ortaya Çıkan “Earworm” Nedir? Nasıl Geçer?

Ekranların Sessiz Kahramanları: Herkesin Tanıdığı Ama İsmini Bilmediği Türk Oyuncular
Sinema

Ekranların Sessiz Kahramanları: Herkesin Tanıdığı Ama İsmini Bilmediği Türk Oyuncular

Penis Hakkında Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız 8 Bilimsel Gerçek
Sağlıklı Yaşam

Penis Hakkında Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız 8 Bilimsel Gerçek

Matruşka Gibi! Bir Adanın İçindeki Gölün İçindeki Adanın İçindeki Gölde Yer Alan Vulcan Point Adası
Seyahat

Matruşka Gibi! Bir Adanın İçindeki Gölün İçindeki Adanın İçindeki Gölde Yer Alan Vulcan Point Adası

Kadim Zamanların Bilgi Tapınakları: Antik Dönemlerde Kurulan En Önemli 8 Kütüphane
Tarih

Kadim Zamanların Bilgi Tapınakları: Antik Dönemlerde Kurulan En Önemli 8 Kütüphane

Hava Durumunu Kontrol Etmek Mümkün Mü? Bulut Tohumlama Hakkında Bilmeniz Gereken 6 Şey
Teknoloji - Bilim

Hava Durumunu Kontrol Etmek Mümkün Mü? Bulut Tohumlama Hakkında Bilmeniz Gereken 6 Şey

Addams Ailesi Hayranları Buraya! Burcunuza Göre Hangi Wednesday Karakterisiniz?
Astroloji

Addams Ailesi Hayranları Buraya! Burcunuza Göre Hangi Wednesday Karakterisiniz?

Kendi Döneminin Çehresini Değiştiren Tarihin En Ünlü 20 Kadın Lideri
Kadın

Kendi Döneminin Çehresini Değiştiren Tarihin En Ünlü 20 Kadın Lideri

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri

Filenin Sultanları 2025 FIVB Dünya Kadınlar Voleybol Şampiyonası Maç Programı
Gündem

Filenin Sultanları 2025 FIVB Dünya Kadınlar Voleybol Şampiyonası Maç Programı

Sessiz Bir Gece Uykusu Mümkün! Horlamayı Durdurmak İçin Denemeniz Gereken 9 Şey
Sağlıklı Yaşam

Sessiz Bir Gece Uykusu Mümkün! Horlamayı Durdurmak İçin Denemeniz Gereken 9 Şey

Tartarya: Dünyanın Dört Bir Yanındaki Görkemli Yapıları İnşa Ettiği İddia Edilen Uygarlık
Tarih

Tartarya: Dünyanın Dört Bir Yanındaki Görkemli Yapıları İnşa Ettiği İddia Edilen Uygarlık

Görünce Sarılmak İsteyeceksiniz! Japonya’nın Hokkaido Adası’na Özgü 7 Sevimli Hayvan
Hayvansever

Görünce Sarılmak İsteyeceksiniz! Japonya’nın Hokkaido Adası’na Özgü 7 Sevimli Hayvan

Mikrodalga Fırından Aynalara: Wi-Fi Sinyalinizi Bozabilecek 7 Eşya
Teknoloji - Bilim

Mikrodalga Fırından Aynalara: Wi-Fi Sinyalinizi Bozabilecek 7 Eşya

Kadınlar Ne İster Diye Merak Eden Erkeklerin Bilmesi Gereken 19 Şey
Kadın

Kadınlar Ne İster Diye Merak Eden Erkeklerin Bilmesi Gereken 19 Şey

İnsan Bedeni, Hastalıklar Ve Bilimin Karanlık Yüzüne “Işık Tutan” Tartışmalı Mütter Müzesi
Seyahat

İnsan Bedeni, Hastalıklar Ve Bilimin Karanlık Yüzüne “Işık Tutan” Tartışmalı Mütter Müzesi

Toplanın Açıklıyoruz! Burcunuza Göre Hangi Klasik Tablosunuz?
Astroloji

Toplanın Açıklıyoruz! Burcunuza Göre Hangi Klasik Tablosunuz?

1 Temmuz 2025
Sivilcelere Elveda! Daha Sağlıklı Bir Cilt Görünümü İçin 6 Doğal Yöntem
Sağlıklı Yaşam

Sivilcelere Elveda! Daha Sağlıklı Bir Cilt Görünümü İçin 6 Doğal Yöntem

16 Kasım 2021
Evde İngilizce öğrenmek
ListeList Özel

Evde İngilizcenizi Geliştirmek İçin Yapabileceğiniz 12 Şey

2 Ocak 2021
Eski Türkçe Kelimeler: Kulağa Hoş Gelen ve Az Bilinen 53 Kelime
Edebiyat

Eski Türkçe Kelimeler: Kulağa Hoş Gelen ve Az Bilinen 53 Kelime

25 Şubat 2021
Raelizm: Dünyadaki İnsanların Uzaylılar Tarafından Yaratıldığını İddia Eden Din
ListeList Özel

Raelizm: Dünyadaki İnsanların Uzaylılar Tarafından Yaratıldığını İddia Eden Din

11 Ağustos 2025
Bilim İnsanları Açıklıyor! Bulutlar Neden Beyaz Renktir?
Teknoloji - Bilim

Bilim İnsanları Açıklıyor! Bulutlar Neden Beyaz Renktir?

11 Ağustos 2025
Bir Vatandaş Hayatını Kaybetti: Balıkesir’de Gerçekleşen 6,1 Büyüklüğündeki Deprem Hakkında Neler Biliniyor?
Gündem

Bir Vatandaş Hayatını Kaybetti: Balıkesir’de Gerçekleşen 6,1 Büyüklüğündeki Deprem Hakkında Neler Biliniyor?

11 Ağustos 2025
Misokinezi: Sıradan Hareketlerden Nefret Edercesine Rahatsız Olma Durumu
Sağlıklı Yaşam

Misokinezi: Sıradan Hareketlerden Nefret Edercesine Rahatsız Olma Durumu

11 Ağustos 2025
Haftalık Burç Yorumları: 11-17 Ağustos Haftasında Sizi Neler Bekliyor?
Astroloji

Haftalık Burç Yorumları: 11-17 Ağustos Haftasında Sizi Neler Bekliyor?

10 Ağustos 2025
Bir Şarkının Gün Boyunca Dile Dolanmasıyla Ortaya Çıkan “Earworm” Nedir? Nasıl Geçer?
ListeList Özel

Bir Şarkının Gün Boyunca Dile Dolanmasıyla Ortaya Çıkan “Earworm” Nedir? Nasıl Geçer?

10 Ağustos 2025
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi

10 Şubat 2024
Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite
Alışveriş

Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite

25 Mart 2020
Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler
Alışveriş

Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler

10 Nisan 2020

Sosyal Medya'da ListeList

  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu