ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Sinema » Sinema Tarihinin Pek Bilinmeyen Yüzü “Panoptikon”un Kullanıldığı 8 Önemli Film

Sinema Tarihinin Pek Bilinmeyen Yüzü “Panoptikon”un Kullanıldığı 8 Önemli Film

Yunus Aygün Yazar: Yunus Aygün
10 Şubat 2017
Kategori: Sinema, Tasarım
Google Haberler'de ListeList'e Abone OlGoogle Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
Share on FacebookShare on Twitter

Panoptikon İngiliz filozof ve toplum kuramcısı Jeremy Bentham‘ın 1875 yılında hazırlamış olduğu hapishane inşa modelidir. Türkçe karşılığı bütünü gözlemlemektir. Bu model birkaç katlı, tek odalı hücrelerden oluşan ve bir halka üzerine kurulmuş sistemdir. Sekizgen biçimde oluşan bu binaların tam ortasında gözetleme kulesi vardır. Kuleyi herkes görebilmekte lakin ama kulede kimlerin olduğunu kimse görmemektedir. Fransız düşünür Michel Foucault, panoptikon fikrini modern güç kavramının babası olarak görüyordu. Her an izlenebileceğini düşünen ve izlenmese bile izlendiğini hisseden bireyler kendine kendi kendine bir otokontrol mekanizmasi geliştirir ve kendini denetlemeye baslar. Gerçek hayata geçirilmese bile filmlere konu olmuş bir modeldir. Superpanoptikon, Sinoptikon ve Panoptikon gibi modeller günümüz toplumlarındaki disiplin ve kontrol sistemlerinin gelişimini anlatmaktadır. Superpanoptikon ve sinoptikon gibi modeller sadece panoptikon’un biçim değişmiş halidir. Burada filmler hakkından daha çok panoptikon kavramının içinde bulunduğu durumu izah edip ve kavramı en iyi işleyenleri listeledik.

1. Truman Show

truman-show
Reality show programının ana karakteri olan Truman yaşadığı yerin birileri tarafından kurgulandığından şüphelenir ve ipuçlarından yararlanarak gerçeklerle yüzleşmek için filmin sonunda tekne yolculuğunu göze alır. Son sahneye geldiğinde ise show programının yaratıcısı ile konuşur ve kurgulanmış dünya yerine tercihini gerçek dünyadan olduğunu söyler.
“Truman: Siz kimsiniz?
Christof: Milyonlara, umut, neşe ve ilham veren televizyon şovunun yaratıcısıyım.
Truman: O halde ben kimim?
Christof: Bir yıldızsın.
Truman: Hiçbir şey gerçek değil miydi?
Christof: Gerçek olan sendin. (…) Senin için yarattığım dünyadan başka dışarıda daha fazla hakikat yok. Aynı yalanlar. Aynı aldatmalar. Fakat benim dünyamda korkacağın hiçbir şey yok.”

2. Eagle Eye

eagle-eye
Jerry ve Rachel, hiç tanımadıkları bir kadın tarafından kaçırılır. Fakat bu kadın her ikisi ile ilgili her şeyi bilmektedir. Politik bir suikast için kullanılmakta olduklarını anlayan bu iki rehine işbirliği yapmaya karar verirler. Kendilerini arayan kadın, ABD savunma bakanlığının emrindeki bir süper bilgisayardır! Bu süper bilgisayar tüm kameralar ile her yere ulaşabilmekte ve istediği her şeyi yapabilmektedir. Sonuç olarak bu bilgisayar insanların neler yaptığını gözlemlemekte ve yeri geldiğinde müdahalede bulunmaktadır.

3. 1984

1984
George Orwell’ın 1984 romanından uyarlanan bu film, giriş sahnesi ile dikkat çekmektedir.
Hapishane görünümü yaratılmış bir çalışma alanı olduğunu görürüz. Hapishanede giyilen tek tip formalar gibi herkeste aynı forma vardır ve çalışma alanları küçücük bir yerdir. Kamera hareket ettikçe tek bir çalışanın tek bir mekanda olduğu görülür. Kamera Winston’un çalıştığı alana doğru indiğinde ise yukarıdan televizyon olarak düşündüğümüz medyanın aslında daha farklı bir şey olduğunu anlarız. “Big Brother” çalışanların yanındadır ve onları izlemektedir algısı oluşturulmuştur. En azından çalışanlar öyle hissetmekte ve çalışmalarına, konuşmalarına gözetlenildiklerinin bilinci içerisinde yön vermektedirler.

4. Modern Times

modern-times
Charlie Chaplin’in klasikleşmiş olan filmi fabrikada var olan gözetimi ve kendini denetlemenin ne anlama geldiği üzerine yapılmış panoptik bir filmdir. Filmin bir sahnesinde fabrika sahibi ekranı açar ve montaj bölümündeki işçilerin hızlarını artırmak için montaj bandının hızlandırılmasını, bu bölümde görevli işçiye iletir. Bundan sonra ustabaşları, işçiler montaj bandı ile aynı performansta çalışmaları için büyük çaba gösterirler. Bu sahnede işçilerin otomatikleşmiş haraketlerini görürüz. Kısaca filmde işçiler Panoptikon’da ki gözetleyici ya da 1984 filmindeki Big Brother gibi konuşup emir veren adamı izlemektedir.

5. The Last Castle

The-Last-Castle
Bir kaleyi yapan unsurlar hiçbir zaman değişmezdir. Öncelikle göz alabildiğince geniş bir alana hakim yüksek bir konumdur. Sonra tüm saldırılara karşı koruyabilecek güçlü duvarlarıdır. Arından amacı sadece öldürmeye istekli eğitimli askerler ve bayraktır. Sonra o bayrağı herkesin görebileceği bir yere dikersiniz ve buna kale denir. Kale dediğimiz zaman düşman insanları dışarıda tutmak için kullanılır ama bu kale insanları içeride tutmak için kullanılmaktadır. Son Kale (Rod Lurie, 2001) filminin girişindeki bu ifadeler, Michel Foucault’un Panoptikon üzerine teorik tartışmalarını iyice somutlaştırır.
Kuledeki gözetleyiciler mahkumları sürekli bir gözetime tabi tutmaktadır ya da en azından mahkumlar buna inanacaktı. Kule, aşağı ve yukarı hareket edecek şekilde dizayn edilmişti. Böylece iktidarın bakışı her daim hareket halinde olacaktır.

6. V for Vendetta

panoptikon
V for Vendetta filminin bir sahnesinde evlerin üzerine çanak antenler konulmuştur. Bu antenler ile insanları dinlemektedirler. Bunun dışında yine dev ekrandan insanlara emir veren ve bu emirleri uygulayan insanlarda vardır. Emir veren kişi aynı zamanda herkesi gözetleme imkanı vardır.

7. Fahrenheit 451

Fahrenheit-451
Sinoptikonda belirleyici olan, görünürlüğün değişmesidir. Zaten günümüz filmlerini anlamak için panoptikonun biçim değiştirilmiş halidir. Televizyon seyretme eyleminin doğasını anlamak için distopik kurguda üretilmiş bir filmdir.Montag, işi gereği evde olmadığı için televizyon karşısında çok vakit geçirmemektedir. Onun hayatı terfi olmak ve kitap yakma görevini yerine getirmektir. Karısı olan Linda ise maaş artışı durumunda yeni tip televizyon alma peşindedir. Karısıyla karşılaşmasında ürettiği ifadeler bunu açıkça gösterir:
Montag: Terfi ettim. Dinliyor musun Linda?” (Linda yanıt vermez, kanepede televizyonla bütünleşmiştir. Montag oradan uzaklaşır. Montag yan odaya geçerken karısı seslenir).
Linda: Oh! Harika Montag.
Montag: Kaptan, dışarıdaki konuşma esnasında bana söyledi.” (Linda, halen Montag’ı dinlememektedir).
Linda: Ne dedin?
Montag: Terfim hakkında konuşuyorum.
(Montag elbisesini değiştirirken, kadın halen televizyon seyreder. Başını televizyondan ayırmaz)
Linda: Bu maaş artışı anlamına mı geliyor? Ne kadar?”

8. Snatch

Snatch
Kapışma filmiden kameralar asansör dahil her yerdedirler. Kapıdan girişten başlayarak insanları her yerde izlerler. Filmde kapının girişinde kamera sistemleri yanı sıra, güvenlik taramaları yapılır. Bunun için elektronik cihazlar kullanılır. Kimlik, elektronik tarama cihazları yanı sıra kamera da bunları kayıt altına alır ve de kamera başındaki gözetleyici bu kontrolleri izler: Kontrolü kontrol eden kontrol sistemidir.

Kaynak:1

Paylaş1TweetleGönder
Yunus Aygün

Yunus Aygün

İleri
Kim Milyoner Olmak İster’in 1 Milyonluk 11 Final Sorusundan Kaçını Doğru Cevaplayabileceksin?[TEST]

Kim Milyoner Olmak İster'in 1 Milyonluk 11 Final Sorusundan Kaçını Doğru Cevaplayabileceksin?[TEST]

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

Lütfen tartışmaya katılmak için giriş yapın

İlgili İçerikler

Raelizm: Dünyadaki İnsanların Uzaylılar Tarafından Yaratıldığını İddia Eden Din
ListeList Özel

Raelizm: Dünyadaki İnsanların Uzaylılar Tarafından Yaratıldığını İddia Eden Din

Bilim İnsanları Açıklıyor! Bulutlar Neden Beyaz Renktir?
Teknoloji - Bilim

Bilim İnsanları Açıklıyor! Bulutlar Neden Beyaz Renktir?

Bir Vatandaş Hayatını Kaybetti: Balıkesir’de Gerçekleşen 6,1 Büyüklüğündeki Deprem Hakkında Neler Biliniyor?
Gündem

Bir Vatandaş Hayatını Kaybetti: Balıkesir’de Gerçekleşen 6,1 Büyüklüğündeki Deprem Hakkında Neler Biliniyor?

Misokinezi: Sıradan Hareketlerden Nefret Edercesine Rahatsız Olma Durumu
Sağlıklı Yaşam

Misokinezi: Sıradan Hareketlerden Nefret Edercesine Rahatsız Olma Durumu

Haftalık Burç Yorumları: 11-17 Ağustos Haftasında Sizi Neler Bekliyor?
Astroloji

Haftalık Burç Yorumları: 11-17 Ağustos Haftasında Sizi Neler Bekliyor?

Bir Şarkının Gün Boyunca Dile Dolanmasıyla Ortaya Çıkan “Earworm” Nedir? Nasıl Geçer?
ListeList Özel

Bir Şarkının Gün Boyunca Dile Dolanmasıyla Ortaya Çıkan “Earworm” Nedir? Nasıl Geçer?

Ekranların Sessiz Kahramanları: Herkesin Tanıdığı Ama İsmini Bilmediği Türk Oyuncular
Sinema

Ekranların Sessiz Kahramanları: Herkesin Tanıdığı Ama İsmini Bilmediği Türk Oyuncular

Penis Hakkında Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız 8 Bilimsel Gerçek
Sağlıklı Yaşam

Penis Hakkında Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız 8 Bilimsel Gerçek

Matruşka Gibi! Bir Adanın İçindeki Gölün İçindeki Adanın İçindeki Gölde Yer Alan Vulcan Point Adası
Seyahat

Matruşka Gibi! Bir Adanın İçindeki Gölün İçindeki Adanın İçindeki Gölde Yer Alan Vulcan Point Adası

Kadim Zamanların Bilgi Tapınakları: Antik Dönemlerde Kurulan En Önemli 8 Kütüphane
Tarih

Kadim Zamanların Bilgi Tapınakları: Antik Dönemlerde Kurulan En Önemli 8 Kütüphane

Hava Durumunu Kontrol Etmek Mümkün Mü? Bulut Tohumlama Hakkında Bilmeniz Gereken 6 Şey
Teknoloji - Bilim

Hava Durumunu Kontrol Etmek Mümkün Mü? Bulut Tohumlama Hakkında Bilmeniz Gereken 6 Şey

Addams Ailesi Hayranları Buraya! Burcunuza Göre Hangi Wednesday Karakterisiniz?
Astroloji

Addams Ailesi Hayranları Buraya! Burcunuza Göre Hangi Wednesday Karakterisiniz?

Kendi Döneminin Çehresini Değiştiren Tarihin En Ünlü 20 Kadın Lideri
Kadın

Kendi Döneminin Çehresini Değiştiren Tarihin En Ünlü 20 Kadın Lideri

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri

Filenin Sultanları 2025 FIVB Dünya Kadınlar Voleybol Şampiyonası Maç Programı
Gündem

Filenin Sultanları 2025 FIVB Dünya Kadınlar Voleybol Şampiyonası Maç Programı

Sessiz Bir Gece Uykusu Mümkün! Horlamayı Durdurmak İçin Denemeniz Gereken 9 Şey
Sağlıklı Yaşam

Sessiz Bir Gece Uykusu Mümkün! Horlamayı Durdurmak İçin Denemeniz Gereken 9 Şey

Tartarya: Dünyanın Dört Bir Yanındaki Görkemli Yapıları İnşa Ettiği İddia Edilen Uygarlık
Tarih

Tartarya: Dünyanın Dört Bir Yanındaki Görkemli Yapıları İnşa Ettiği İddia Edilen Uygarlık

Görünce Sarılmak İsteyeceksiniz! Japonya’nın Hokkaido Adası’na Özgü 7 Sevimli Hayvan
Hayvansever

Görünce Sarılmak İsteyeceksiniz! Japonya’nın Hokkaido Adası’na Özgü 7 Sevimli Hayvan

Mikrodalga Fırından Aynalara: Wi-Fi Sinyalinizi Bozabilecek 7 Eşya
Teknoloji - Bilim

Mikrodalga Fırından Aynalara: Wi-Fi Sinyalinizi Bozabilecek 7 Eşya

Kadınlar Ne İster Diye Merak Eden Erkeklerin Bilmesi Gereken 19 Şey
Kadın

Kadınlar Ne İster Diye Merak Eden Erkeklerin Bilmesi Gereken 19 Şey

İnsan Bedeni, Hastalıklar Ve Bilimin Karanlık Yüzüne “Işık Tutan” Tartışmalı Mütter Müzesi
Seyahat

İnsan Bedeni, Hastalıklar Ve Bilimin Karanlık Yüzüne “Işık Tutan” Tartışmalı Mütter Müzesi

Toplanın Açıklıyoruz! Burcunuza Göre Hangi Klasik Tablosunuz?
Astroloji

Toplanın Açıklıyoruz! Burcunuza Göre Hangi Klasik Tablosunuz?

1 Temmuz 2025
Sivilcelere Elveda! Daha Sağlıklı Bir Cilt Görünümü İçin 6 Doğal Yöntem
Sağlıklı Yaşam

Sivilcelere Elveda! Daha Sağlıklı Bir Cilt Görünümü İçin 6 Doğal Yöntem

16 Kasım 2021
Evde İngilizce öğrenmek
ListeList Özel

Evde İngilizcenizi Geliştirmek İçin Yapabileceğiniz 12 Şey

2 Ocak 2021
Eski Türkçe Kelimeler: Kulağa Hoş Gelen ve Az Bilinen 53 Kelime
Edebiyat

Eski Türkçe Kelimeler: Kulağa Hoş Gelen ve Az Bilinen 53 Kelime

25 Şubat 2021
Raelizm: Dünyadaki İnsanların Uzaylılar Tarafından Yaratıldığını İddia Eden Din
ListeList Özel

Raelizm: Dünyadaki İnsanların Uzaylılar Tarafından Yaratıldığını İddia Eden Din

11 Ağustos 2025
Bilim İnsanları Açıklıyor! Bulutlar Neden Beyaz Renktir?
Teknoloji - Bilim

Bilim İnsanları Açıklıyor! Bulutlar Neden Beyaz Renktir?

11 Ağustos 2025
Bir Vatandaş Hayatını Kaybetti: Balıkesir’de Gerçekleşen 6,1 Büyüklüğündeki Deprem Hakkında Neler Biliniyor?
Gündem

Bir Vatandaş Hayatını Kaybetti: Balıkesir’de Gerçekleşen 6,1 Büyüklüğündeki Deprem Hakkında Neler Biliniyor?

11 Ağustos 2025
Misokinezi: Sıradan Hareketlerden Nefret Edercesine Rahatsız Olma Durumu
Sağlıklı Yaşam

Misokinezi: Sıradan Hareketlerden Nefret Edercesine Rahatsız Olma Durumu

11 Ağustos 2025
Haftalık Burç Yorumları: 11-17 Ağustos Haftasında Sizi Neler Bekliyor?
Astroloji

Haftalık Burç Yorumları: 11-17 Ağustos Haftasında Sizi Neler Bekliyor?

10 Ağustos 2025
Bir Şarkının Gün Boyunca Dile Dolanmasıyla Ortaya Çıkan “Earworm” Nedir? Nasıl Geçer?
ListeList Özel

Bir Şarkının Gün Boyunca Dile Dolanmasıyla Ortaya Çıkan “Earworm” Nedir? Nasıl Geçer?

10 Ağustos 2025
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi

10 Şubat 2024
Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite
Alışveriş

Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite

25 Mart 2020
Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler
Alışveriş

Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler

10 Nisan 2020

Sosyal Medya'da ListeList

  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu