ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Sinema » Sinema Tarihinin Pek Bilinmeyen Yüzü “Panoptikon”un Kullanıldığı 8 Önemli Film

Sinema Tarihinin Pek Bilinmeyen Yüzü “Panoptikon”un Kullanıldığı 8 Önemli Film

Yunus Aygün Yazar: Yunus Aygün
10 Şubat 2017
Kategori: Sinema, Tasarım
Google Haberler'de ListeList'e Abone OlGoogle Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
Share on FacebookShare on Twitter

Panoptikon İngiliz filozof ve toplum kuramcısı Jeremy Bentham‘ın 1875 yılında hazırlamış olduğu hapishane inşa modelidir. Türkçe karşılığı bütünü gözlemlemektir. Bu model birkaç katlı, tek odalı hücrelerden oluşan ve bir halka üzerine kurulmuş sistemdir. Sekizgen biçimde oluşan bu binaların tam ortasında gözetleme kulesi vardır. Kuleyi herkes görebilmekte lakin ama kulede kimlerin olduğunu kimse görmemektedir. Fransız düşünür Michel Foucault, panoptikon fikrini modern güç kavramının babası olarak görüyordu. Her an izlenebileceğini düşünen ve izlenmese bile izlendiğini hisseden bireyler kendine kendi kendine bir otokontrol mekanizmasi geliştirir ve kendini denetlemeye baslar. Gerçek hayata geçirilmese bile filmlere konu olmuş bir modeldir. Superpanoptikon, Sinoptikon ve Panoptikon gibi modeller günümüz toplumlarındaki disiplin ve kontrol sistemlerinin gelişimini anlatmaktadır. Superpanoptikon ve sinoptikon gibi modeller sadece panoptikon’un biçim değişmiş halidir. Burada filmler hakkından daha çok panoptikon kavramının içinde bulunduğu durumu izah edip ve kavramı en iyi işleyenleri listeledik.

1. Truman Show

truman-show
Reality show programının ana karakteri olan Truman yaşadığı yerin birileri tarafından kurgulandığından şüphelenir ve ipuçlarından yararlanarak gerçeklerle yüzleşmek için filmin sonunda tekne yolculuğunu göze alır. Son sahneye geldiğinde ise show programının yaratıcısı ile konuşur ve kurgulanmış dünya yerine tercihini gerçek dünyadan olduğunu söyler.
“Truman: Siz kimsiniz?
Christof: Milyonlara, umut, neşe ve ilham veren televizyon şovunun yaratıcısıyım.
Truman: O halde ben kimim?
Christof: Bir yıldızsın.
Truman: Hiçbir şey gerçek değil miydi?
Christof: Gerçek olan sendin. (…) Senin için yarattığım dünyadan başka dışarıda daha fazla hakikat yok. Aynı yalanlar. Aynı aldatmalar. Fakat benim dünyamda korkacağın hiçbir şey yok.”

2. Eagle Eye

eagle-eye
Jerry ve Rachel, hiç tanımadıkları bir kadın tarafından kaçırılır. Fakat bu kadın her ikisi ile ilgili her şeyi bilmektedir. Politik bir suikast için kullanılmakta olduklarını anlayan bu iki rehine işbirliği yapmaya karar verirler. Kendilerini arayan kadın, ABD savunma bakanlığının emrindeki bir süper bilgisayardır! Bu süper bilgisayar tüm kameralar ile her yere ulaşabilmekte ve istediği her şeyi yapabilmektedir. Sonuç olarak bu bilgisayar insanların neler yaptığını gözlemlemekte ve yeri geldiğinde müdahalede bulunmaktadır.

3. 1984

1984
George Orwell’ın 1984 romanından uyarlanan bu film, giriş sahnesi ile dikkat çekmektedir.
Hapishane görünümü yaratılmış bir çalışma alanı olduğunu görürüz. Hapishanede giyilen tek tip formalar gibi herkeste aynı forma vardır ve çalışma alanları küçücük bir yerdir. Kamera hareket ettikçe tek bir çalışanın tek bir mekanda olduğu görülür. Kamera Winston’un çalıştığı alana doğru indiğinde ise yukarıdan televizyon olarak düşündüğümüz medyanın aslında daha farklı bir şey olduğunu anlarız. “Big Brother” çalışanların yanındadır ve onları izlemektedir algısı oluşturulmuştur. En azından çalışanlar öyle hissetmekte ve çalışmalarına, konuşmalarına gözetlenildiklerinin bilinci içerisinde yön vermektedirler.

4. Modern Times

modern-times
Charlie Chaplin’in klasikleşmiş olan filmi fabrikada var olan gözetimi ve kendini denetlemenin ne anlama geldiği üzerine yapılmış panoptik bir filmdir. Filmin bir sahnesinde fabrika sahibi ekranı açar ve montaj bölümündeki işçilerin hızlarını artırmak için montaj bandının hızlandırılmasını, bu bölümde görevli işçiye iletir. Bundan sonra ustabaşları, işçiler montaj bandı ile aynı performansta çalışmaları için büyük çaba gösterirler. Bu sahnede işçilerin otomatikleşmiş haraketlerini görürüz. Kısaca filmde işçiler Panoptikon’da ki gözetleyici ya da 1984 filmindeki Big Brother gibi konuşup emir veren adamı izlemektedir.

5. The Last Castle

The-Last-Castle
Bir kaleyi yapan unsurlar hiçbir zaman değişmezdir. Öncelikle göz alabildiğince geniş bir alana hakim yüksek bir konumdur. Sonra tüm saldırılara karşı koruyabilecek güçlü duvarlarıdır. Arından amacı sadece öldürmeye istekli eğitimli askerler ve bayraktır. Sonra o bayrağı herkesin görebileceği bir yere dikersiniz ve buna kale denir. Kale dediğimiz zaman düşman insanları dışarıda tutmak için kullanılır ama bu kale insanları içeride tutmak için kullanılmaktadır. Son Kale (Rod Lurie, 2001) filminin girişindeki bu ifadeler, Michel Foucault’un Panoptikon üzerine teorik tartışmalarını iyice somutlaştırır.
Kuledeki gözetleyiciler mahkumları sürekli bir gözetime tabi tutmaktadır ya da en azından mahkumlar buna inanacaktı. Kule, aşağı ve yukarı hareket edecek şekilde dizayn edilmişti. Böylece iktidarın bakışı her daim hareket halinde olacaktır.

6. V for Vendetta

panoptikon
V for Vendetta filminin bir sahnesinde evlerin üzerine çanak antenler konulmuştur. Bu antenler ile insanları dinlemektedirler. Bunun dışında yine dev ekrandan insanlara emir veren ve bu emirleri uygulayan insanlarda vardır. Emir veren kişi aynı zamanda herkesi gözetleme imkanı vardır.

7. Fahrenheit 451

Fahrenheit-451
Sinoptikonda belirleyici olan, görünürlüğün değişmesidir. Zaten günümüz filmlerini anlamak için panoptikonun biçim değiştirilmiş halidir. Televizyon seyretme eyleminin doğasını anlamak için distopik kurguda üretilmiş bir filmdir.Montag, işi gereği evde olmadığı için televizyon karşısında çok vakit geçirmemektedir. Onun hayatı terfi olmak ve kitap yakma görevini yerine getirmektir. Karısı olan Linda ise maaş artışı durumunda yeni tip televizyon alma peşindedir. Karısıyla karşılaşmasında ürettiği ifadeler bunu açıkça gösterir:
Montag: Terfi ettim. Dinliyor musun Linda?” (Linda yanıt vermez, kanepede televizyonla bütünleşmiştir. Montag oradan uzaklaşır. Montag yan odaya geçerken karısı seslenir).
Linda: Oh! Harika Montag.
Montag: Kaptan, dışarıdaki konuşma esnasında bana söyledi.” (Linda, halen Montag’ı dinlememektedir).
Linda: Ne dedin?
Montag: Terfim hakkında konuşuyorum.
(Montag elbisesini değiştirirken, kadın halen televizyon seyreder. Başını televizyondan ayırmaz)
Linda: Bu maaş artışı anlamına mı geliyor? Ne kadar?”

8. Snatch

Snatch
Kapışma filmiden kameralar asansör dahil her yerdedirler. Kapıdan girişten başlayarak insanları her yerde izlerler. Filmde kapının girişinde kamera sistemleri yanı sıra, güvenlik taramaları yapılır. Bunun için elektronik cihazlar kullanılır. Kimlik, elektronik tarama cihazları yanı sıra kamera da bunları kayıt altına alır ve de kamera başındaki gözetleyici bu kontrolleri izler: Kontrolü kontrol eden kontrol sistemidir.

Kaynak:1

Paylaş1TweetleGönder
Yunus Aygün

Yunus Aygün

İleri
Kim Milyoner Olmak İster’in 1 Milyonluk 11 Final Sorusundan Kaçını Doğru Cevaplayabileceksin?[TEST]

Kim Milyoner Olmak İster'in 1 Milyonluk 11 Final Sorusundan Kaçını Doğru Cevaplayabileceksin?[TEST]

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

Lütfen tartışmaya katılmak için giriş yapın

İlgili İçerikler

Şahsiyet’ten Ezel’e: IMDb Puanlarına Göre Tüm Zamanların En İyi 30 Türk Dizisi
Dizi

Şahsiyet’ten Ezel’e: IMDb Puanlarına Göre Tüm Zamanların En İyi 30 Türk Dizisi

Türkiye’deki Bazı Yolların Asfaltı Neden Kırmızı? Mastik Asfalt Nedir?
ListeList Özel

Türkiye’deki Bazı Yolların Asfaltı Neden Kırmızı? Mastik Asfalt Nedir?

Fata Morgana: Optik Yanılgı Nedeniyle Gemilerin Havadaymış Gibi Göründüğü Tuhaf Bir Fenomen
Teknoloji - Bilim

Fata Morgana: Optik Yanılgı Nedeniyle Gemilerin Havadaymış Gibi Göründüğü Tuhaf Bir Fenomen

Şehir Direklerin Üstüne Kurulmuş! Amsterdam Hakkında Bilmeniz Gereken 10 Gerçek
Seyahat

Şehir Direklerin Üstüne Kurulmuş! Amsterdam Hakkında Bilmeniz Gereken 10 Gerçek

Dünyaca Ünlü Ressamların Birbirinden Çarpıcı Gün Batımı Resimleri
Tasarım

Dünyaca Ünlü Ressamların Birbirinden Çarpıcı Gün Batımı Resimleri

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Güzel Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Güzel Tweetleri

Biraz Huzur Arayanlara: Ev İçi Ses Yalıtımı Yapmak İsteyenlere 9 Etkili Çözüm
Yaşam

Biraz Huzur Arayanlara: Ev İçi Ses Yalıtımı Yapmak İsteyenlere 9 Etkili Çözüm

Onlar Da Depresyona Giriyor! Terapistlerin Depresyonla Mücadele Ederken Yaptıkları 12 Şey
Sağlıklı Yaşam

Onlar Da Depresyona Giriyor! Terapistlerin Depresyonla Mücadele Ederken Yaptıkları 12 Şey

Duyduğunuzda Ufkunuzu İkiye Katlayacak Ortamlarda Satmalık 48 Kısa Bilgi
ListeList Özel

Duyduğunuzda Ufkunuzu İkiye Katlayacak Ortamlarda Satmalık 48 Kısa Bilgi

Spoan Sendromu: Nüfusun Büyük Kısmının Kuzen Olduğu Küçük Bir Kasabada Görülen İlginç Hastalık
Sağlıklı Yaşam

Spoan Sendromu: Nüfusun Büyük Kısmının Kuzen Olduğu Küçük Bir Kasabada Görülen İlginç Hastalık

Yeteneği ve Güzelliğiyle Sinema Tarihinde İz Bırakan Catherine Zeta-Jones’un En İyi Filmleri
Film

Yeteneği ve Güzelliğiyle Sinema Tarihinde İz Bırakan Catherine Zeta-Jones’un En İyi Filmleri

Stresi Azaltmaktan Zihni Güçlendirmeye: Evinizde Sanat Eseri Bulundurmanın 5 Faydası
Tasarım

Stresi Azaltmaktan Zihni Güçlendirmeye: Evinizde Sanat Eseri Bulundurmanın 5 Faydası

Nishiyama Onsen Keiunkan: 52 Nesildir Aynı Ailenin İşlettiği Dünyanın En Eski Oteli
Seyahat

Nishiyama Onsen Keiunkan: 52 Nesildir Aynı Ailenin İşlettiği Dünyanın En Eski Oteli

Dakikalar İçinde Hazır! Yapay Zeka İle Vesikalık Fotoğraf Yapma Uygulamaları
Teknoloji - Bilim

Dakikalar İçinde Hazır! Yapay Zeka İle Vesikalık Fotoğraf Yapma Uygulamaları

Daha Önce Kemikleriniz Kırılmadıysa İlahi Olarak Korunduğunuzu İddia Eden Tiktok’taki Viral Kırık Kemik Teorisi
Gündem

Daha Önce Kemikleriniz Kırılmadıysa İlahi Olarak Korunduğunuzu İddia Eden Tiktok’taki Viral Kırık Kemik Teorisi

Doğduğunuz Ayın Çiçeği Karakter Özellikleriniz Hakkında Ne Söylüyor?
ListeList Özel

Doğduğunuz Ayın Çiçeği Karakter Özellikleriniz Hakkında Ne Söylüyor?

Son Dönemlerin En Popüler İsimlerinden Biri Olan Sabrina Carpenter Hakkında Bilmeniz Gereken 20 Gerçek
Müzik

Son Dönemlerin En Popüler İsimlerinden Biri Olan Sabrina Carpenter Hakkında Bilmeniz Gereken 20 Gerçek

Duvar Dekoru Fikirleri: Evinizin Havasını Anında Değiştirecek 15 Muhteşem Öneri
Yaşam

Duvar Dekoru Fikirleri: Evinizin Havasını Anında Değiştirecek 15 Muhteşem Öneri

Kushim: Tarihte İsmi Kayıtlara Geçen İlk İnsan Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Tarih

Kushim: Tarihte İsmi Kayıtlara Geçen İlk İnsan Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Yaz Aylarında Rahat Etmenizi Sağlayacak Sivrisinek Kovucu 9 Doğal Ürün
Yaşam

Yaz Aylarında Rahat Etmenizi Sağlayacak Sivrisinek Kovucu 9 Doğal Ürün

Galileo Galilei’nin Yargılanmasından Michelangelo’nun Maaş Talebine: Vatikan’ın Özel Arşivinde Yer Alan 14 Belge
Tarih

Galileo Galilei’nin Yargılanmasından Michelangelo’nun Maaş Talebine: Vatikan’ın Özel Arşivinde Yer Alan 14 Belge

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları
Teknoloji - Bilim

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları

22 Mart 2024
Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi
Teknoloji - Bilim

Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi

29 Mart 2024
İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller
Sponsorlu İçerik

İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller

6 Mart 2021
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Şahsiyet’ten Ezel’e: IMDb Puanlarına Göre Tüm Zamanların En İyi 30 Türk Dizisi
Dizi

Şahsiyet’ten Ezel’e: IMDb Puanlarına Göre Tüm Zamanların En İyi 30 Türk Dizisi

17 Mayıs 2025
Türkiye’deki Bazı Yolların Asfaltı Neden Kırmızı? Mastik Asfalt Nedir?
ListeList Özel

Türkiye’deki Bazı Yolların Asfaltı Neden Kırmızı? Mastik Asfalt Nedir?

17 Mayıs 2025
Fata Morgana: Optik Yanılgı Nedeniyle Gemilerin Havadaymış Gibi Göründüğü Tuhaf Bir Fenomen
Teknoloji - Bilim

Fata Morgana: Optik Yanılgı Nedeniyle Gemilerin Havadaymış Gibi Göründüğü Tuhaf Bir Fenomen

17 Mayıs 2025
Şehir Direklerin Üstüne Kurulmuş! Amsterdam Hakkında Bilmeniz Gereken 10 Gerçek
Seyahat

Şehir Direklerin Üstüne Kurulmuş! Amsterdam Hakkında Bilmeniz Gereken 10 Gerçek

17 Mayıs 2025
Dünyaca Ünlü Ressamların Birbirinden Çarpıcı Gün Batımı Resimleri
Tasarım

Dünyaca Ünlü Ressamların Birbirinden Çarpıcı Gün Batımı Resimleri

16 Mayıs 2025
Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Güzel Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Güzel Tweetleri

16 Mayıs 2025
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi

10 Şubat 2024
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu
ListeList Özel

Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu

16 Mart 2020

Sosyal Medya'da ListeList

  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu