ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Tarih » Hindistan’dan İran’a Uzanan Bir Yolculuk: Satrancın Kökeni Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Hindistan’dan İran’a Uzanan Bir Yolculuk: Satrancın Kökeni Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Bu listemizde satrancın Hindistan'dan İran'a uzanan yolculuğunu inceledik.

meto Yazar: meto
12 Mart 2022
Kategori: Tarih
Google Haberler'de ListeList'e Abone OlGoogle Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
Share on FacebookShare on Twitter

Şüphesiz herkes satranç oyununun varlığından haberdardır. Satranç ile ilk tanışma genellikle okul sıralarında, oyunun adına açılmış kulüpler ile gerçekleşir. Ancak kişisel ilgi ve merak nedeniyle bu oyunu sonradan birçok kişi öğrenir. Satrancın kökenleri her ne kadar tarihin eski zamanlarına dayansa da günümüzde de sıkça oynanan bir oyun. Uluslararası turnuvalar dahilinde standart puanlama sistemi ile yarışmalar hala gerçekleşiyor. Satranç oyunu zeka, hızlı düşünme, dikkat ve strateji temelli bir oyun. Sürekli olarak oynandığında bilişsel sistem üzerinde oldukça olumlu etkiler sağlıyor. Peki satranç oyunu nasıl ortaya çıktı hiç düşündünüz mü? Tüm bu bilgilerin dışında satrancın ortaya çıkış hikayesi bir hayli ilginç. Rahat koltuklarda ve sandalyelerde oynanan bu oyun bir zamanlar bu kadar konforlu bir şekilde oynanmıyordu. Dilerseniz bu ilginç hikayeye yakından bakalım.

Satrancın en ilkel versiyonu: Chaturanga

Satrancın bilinen en eski atası olarak kabul edilen bu oyun Hint yarımadasında sıkça oynanıyordu. Günümüz satrancına hemen hemen yakın bir oyun planı olsa da taşlar aşina olduğumuz türden değildi. 6. yüzyıl Hindistan’ında oynanan bu oyunun kesin kuralları bilinmiyor. Ancak turnuvalar iki ila dört oyuncu arasında gerçekleşiyordu. Çoğunlukla 64 veya 100 kareye sahip bir oyun tahtasına sahipti. Her oyuncunun 16 taşı vardı. Bu taşlar arasında bir kral (raja), bir bakan (mantri), iki savaş arabası (ratha), iki fil (gaja) önemli manevralara sahipti. Bunların dışında iki at (ashva) ve sekiz piyade (padati) de kalan taşlardı.

Bu oyun, Hint ordusunun dört kolunu yansıtan bir temsile yer veriyordu. İlk olarak temel alanda kral ve bakan yer almaktaydı. İkinci grupta ise önem arz eden diğer taşlar bulunmaktaydı. Sonuç olarak bu dizilim Hint ordusunun açık bir temsili olarak oyuna yansıdı. Her ne kadar önem açısından taşlar farklılık gösterse de oyun “birlik” kavramına atıfta bulunuyordu. Tüm taşlar savaşmak ve kazanmak için bir arada çalışmak zorundaydı. Bu da sonuç olarak en ufak bir piyadenin bile önemine işaret edecek nitelikteydi. Oyunun adının anlamı ise “”dört grup” anlamına geliyor. Kollar ve bacakları niteleyen bu oyun, vücudun uyum içerisinde nasıl çalıştığını vurguluyor.

Chaturanga, Hint yönetimi ve askeri sınıfı için pratik yapma yöntemi olarak görülüyordu

satranç oyunu

Savaş teorisi üzerine yazılan antik Hint metinleri, orduların birlikte hareket etme yeteneğine vurgu yapıyor. Chaturanga’nın askeri ve yönetimsel anlamda krallar, prensler ve ordu komutanları tarafından sıkça oynandığı da biliniyor. Bu oyun, gerçek hayatta kullanılabilecek bazı stratejik deneyimlerin kazanılması amacını taşıyordu.

Konu sadece savaş değildi…

satranç oyunu

Bu oyun askeri strateji ve pratiği üzerine kurulu olsa da felsefesi bu kadarla sınırlı değildi. Chaturanga, bazı temel oyun kurallarına sahipti. Taşların hamleleri ve yapabildikleri belirli bir kural çerçevesinde mümkündü. Bir piyadenin nasıl alınabileceği, filin hareketi ve diğer tüm hamleler belirli bir kural çerçevesinde gerçekleştirilmek zorundaydı. Bu da savaş alanında haksız mücadeleye karşı verilen bir manifesto niteliğindeydi. Mazlumları korumak ve onurlu bir zafer için olması gerektiği gibi bir savaş vermek için bu kurallar uygulanmak zorundaydı. Bu da sonuç olarak mücadele alanında belirli bir etik yaklaşım oluşturuyordu.

Pers diyarı “Chaturanga” ile tanışıyor…

Sasani İmparatorluğu’nda 7. yy’da ata binme, kaligrafi, matematik, okçuluk ve daha nice eğitim veriliyordu. Öyle ki Sasani’lere komşu olan dost ülkeler kendi prenslerinin eğitimleri için bu ülkeyi tercih ediyorlardı. İranlı şair Firdevsi’nin ünlü eseri olan Şehname’de satranç konusu ile ilgili bir tanışma hikayesi yer alıyor. Hikayede Hint prensinin eğitim planını yapmak için Sasani ülkesine gelen bir Hint elçisinden söz ediliyor. Hint elçi, yanında getirdiği Chaturanga ile Sasani vezirine meydan okuyor. Sasani veziri meydan okumayı kabul ediyor ve oyunun kurallarını elçiden öğreniyor. Oyun bir gün ve bir gece boyunca sürüyor ve sonunda İranlı vezir doğru hamleyi yaparak oyunu kazanıyor. Şehname’deki bu hikaye, Hindistan dışında satranç oyunu hakkında bilgi veren ilk kaynak.

Şhatranj – Kral çaresiz!

satranç oyunu

Şehname’de anlatılan tanışma hikayesi sonrası Chaturanga, İran’da Shatranj olarak isimlendirildi. Kraliyet ve çevresi tarafından yaygın olarak oynandı ve kurallarda bazı değişiklikler yapıldı. Örneğin şah saldırı altında olduğunda rakibi uyarmak adet haline geldi. Satranç maçlarında sıkça duymaya alışkın olduğumuz “şah mat” ifadesi bu şekilde literatüre girdi. “Shatranj” ifadesi Farsça “kral çaresiz” anlamına geliyor. Satrancın İngilizcedeki ismi olan “Chess” ismi ise Farsça kökenlidir. Sonuç olarak oyunun isminin satranç olarak ülkemize gelişi de yine Farsça kaynaklıdır.

Satranç oyunu İran’da çok sevildi ve ticaret yolları boyunca önce doğuya yayıldı. Ardından Çin ve Japonya’ya kadar uzandı. Kuzey Afrika’nın İslam imparatorlukları sayesinde Batı’ya ulaştı ve nihayet İspanyol yarımadasının fethiyle Avrupa kıtasına yayıldı. Oyunun kuralları ilk defa İran’da şekillendi. Bu oyun planı günümüzde hala geçerli ve satranç dünyanın en çok oynanan oyunlarından biri.

İlginizi çekebilir: Satrançta Türkiye’nin En Genç Büyükustası Olan Vahap Şanal ile İlgili Merak Ettiğiniz Her Şey [Röportaj]

Kaynak: 1

PaylaşTweetleGönder
meto

meto

Sinema ve tv alanında lisans ve yüksek lisans yapmış, ünlü bir film yönetmeni olmayı arzulamış ve daha sonra edebiyata gönül vermiş sonra da sinemaya küsmüş ama bir ara barışabilirmiş. Görenlerin en kısa zamanda görmezlikten gelmesi rica olunur.

İleri
Eski Zamanlarda Bugün Olduğundan Çok Daha Farklı Görünen 8 Gündelik Eşya

Eski Zamanlarda Bugün Olduğundan Çok Daha Farklı Görünen 8 Gündelik Eşya

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

Lütfen tartışmaya katılmak için giriş yapın

İlgili İçerikler

Zamana Meydan Okuyorlar! Uzun Yaşam Süreleriyle Rekor Kıran 10 Hayvan
Hayvansever

Zamana Meydan Okuyorlar! Uzun Yaşam Süreleriyle Rekor Kıran 10 Hayvan

Depresyona Elveda! Sağlık Uzmanlarına Göre Gerçekten Etkili Olan 14 Doğal Antidepresan
Sağlıklı Yaşam

Depresyona Elveda! Sağlık Uzmanlarına Göre Gerçekten Etkili Olan 14 Doğal Antidepresan

Ayrıntılı El Falı Rehberi: Elinizin Farklı Yerlerindeki Benler Ne Anlama Geliyor?
Yaşam

Ayrıntılı El Falı Rehberi: Elinizin Farklı Yerlerindeki Benler Ne Anlama Geliyor?

Ağustos Ayında Kaçırmamanız Gereken Gökyüzü Olayları
Teknoloji - Bilim

Ağustos Ayında Kaçırmamanız Gereken Gökyüzü Olayları

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri

Bilim İnsanları Şaşkın! Kanada’da Keşfedilen Gözleri Ağzında Olan Kurbağa Hakkında Ne Biliniyor?
Hayvansever

Bilim İnsanları Şaşkın! Kanada’da Keşfedilen Gözleri Ağzında Olan Kurbağa Hakkında Ne Biliniyor?

Sık Sık İdrar Yolu Enfeksiyonu Geçirenler Buraya! Sistite İyi Gelen Yiyecekler Ve Kaçınmanız Gereken Besinler
Sağlıklı Yaşam

Sık Sık İdrar Yolu Enfeksiyonu Geçirenler Buraya! Sistite İyi Gelen Yiyecekler Ve Kaçınmanız Gereken Besinler

Dazzle Kamuflajı: I. Dünya Savaşı’nda Donanma Gemilerini Korumak İçin Geliştirelen Optik İllüzyon Yöntemi
Tarih

Dazzle Kamuflajı: I. Dünya Savaşı’nda Donanma Gemilerini Korumak İçin Geliştirelen Optik İllüzyon Yöntemi

Kış Aylarını Seven İnsanları Tanımlamak İçin Kullanılan Çiniofil Kavramı Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Yaşam

Kış Aylarını Seven İnsanları Tanımlamak İçin Kullanılan Çiniofil Kavramı Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Dev Bir Mezarlık! Everest Dağı’nda Ölen İnsanların Cesetleri Neden Aşağı İndirilmiyor?
ListeList Özel

Dev Bir Mezarlık! Everest Dağı’nda Ölen İnsanların Cesetleri Neden Aşağı İndirilmiyor?

Matthew Etkisi Nedir? Bilim İnsanlarına Göre Zengin Olanlar Neden Daha Fazla Zenginleşiyor?
Teknoloji - Bilim

Matthew Etkisi Nedir? Bilim İnsanlarına Göre Zengin Olanlar Neden Daha Fazla Zenginleşiyor?

Mannheim: Hem Arabanın Hem de Bisikletin İcat Edildiği Alman Kasabası
Seyahat

Mannheim: Hem Arabanın Hem de Bisikletin İcat Edildiği Alman Kasabası

The New York Times İçin Seçti! Nuri Bilge Ceylan’a Göre 21. Yüzyılın En İyi Filmleri
Film

The New York Times İçin Seçti! Nuri Bilge Ceylan’a Göre 21. Yüzyılın En İyi Filmleri

İnsan Testlerinde Başarı Sağlandı! Erkekler İçin Yan Etkisi Olmayan Doğum Kontrol Hapı Hakkında Neler Biliniyor?
Gündem

İnsan Testlerinde Başarı Sağlandı! Erkekler İçin Yan Etkisi Olmayan Doğum Kontrol Hapı Hakkında Neler Biliniyor?

Ruhunuzu Arındırmaya Başlayın! Karmanızı Temizlemek İçin Uygulamanız Gereken 10 Şey
Yaşam

Ruhunuzu Arındırmaya Başlayın! Karmanızı Temizlemek İçin Uygulamanız Gereken 10 Şey

Jumanji Benzeri Filmler: Gerçek Dünyayla Fantastik Evrenleri Harmanlayan 18 Sürükleyici Yapım
Fantastik Filmler

Jumanji Benzeri Filmler: Gerçek Dünyayla Fantastik Evrenleri Harmanlayan 18 Sürükleyici Yapım

Sanki Hiç Var Olmamış Gibi! Ölmeden Önce Kendi Geçmişini Silen Peter Bergmann’ın Hikayesi
ListeList Özel

Sanki Hiç Var Olmamış Gibi! Ölmeden Önce Kendi Geçmişini Silen Peter Bergmann’ın Hikayesi

Gökyüzünü Seyretmeyi Sevenler Buraya! 2025 Perseid Meteor Yağmuru Ne Zaman, Türkiye’den İzlenebilecek Mi?
Teknoloji - Bilim

Gökyüzünü Seyretmeyi Sevenler Buraya! 2025 Perseid Meteor Yağmuru Ne Zaman, Türkiye’den İzlenebilecek Mi?

İlişkinizde Sorun Olduğunu Gösterebilecek 10 Beden Dili İşareti
Yaşam

İlişkinizde Sorun Olduğunu Gösterebilecek 10 Beden Dili İşareti

Görkemli Tarihiyle Büyüleyen Persepolis Antik Kenti Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Seyahat

Görkemli Tarihiyle Büyüleyen Persepolis Antik Kenti Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Binlerce Yıl Önce Duvarlara Kazınmış Antik Çağ’ın En Dikkat Çekici Grafiti Örnekleri
Tarih

Binlerce Yıl Önce Duvarlara Kazınmış Antik Çağ’ın En Dikkat Çekici Grafiti Örnekleri

Toplanın Açıklıyoruz! Burcunuza Göre Hangi Klasik Tablosunuz?
Astroloji

Toplanın Açıklıyoruz! Burcunuza Göre Hangi Klasik Tablosunuz?

1 Temmuz 2025
Sivilcelere Elveda! Daha Sağlıklı Bir Cilt Görünümü İçin 6 Doğal Yöntem
Sağlıklı Yaşam

Sivilcelere Elveda! Daha Sağlıklı Bir Cilt Görünümü İçin 6 Doğal Yöntem

16 Kasım 2021
Evde İngilizce öğrenmek
ListeList Özel

Evde İngilizcenizi Geliştirmek İçin Yapabileceğiniz 12 Şey

2 Ocak 2021
Eski Türkçe Kelimeler: Kulağa Hoş Gelen ve Az Bilinen 53 Kelime
Edebiyat

Eski Türkçe Kelimeler: Kulağa Hoş Gelen ve Az Bilinen 53 Kelime

25 Şubat 2021
Zamana Meydan Okuyorlar! Uzun Yaşam Süreleriyle Rekor Kıran 10 Hayvan
Hayvansever

Zamana Meydan Okuyorlar! Uzun Yaşam Süreleriyle Rekor Kıran 10 Hayvan

2 Ağustos 2025
Depresyona Elveda! Sağlık Uzmanlarına Göre Gerçekten Etkili Olan 14 Doğal Antidepresan
Sağlıklı Yaşam

Depresyona Elveda! Sağlık Uzmanlarına Göre Gerçekten Etkili Olan 14 Doğal Antidepresan

2 Ağustos 2025
Ayrıntılı El Falı Rehberi: Elinizin Farklı Yerlerindeki Benler Ne Anlama Geliyor?
Yaşam

Ayrıntılı El Falı Rehberi: Elinizin Farklı Yerlerindeki Benler Ne Anlama Geliyor?

2 Ağustos 2025
Ağustos Ayında Kaçırmamanız Gereken Gökyüzü Olayları
Teknoloji - Bilim

Ağustos Ayında Kaçırmamanız Gereken Gökyüzü Olayları

1 Ağustos 2025
Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri

1 Ağustos 2025
Bilim İnsanları Şaşkın! Kanada’da Keşfedilen Gözleri Ağzında Olan Kurbağa Hakkında Ne Biliniyor?
Hayvansever

Bilim İnsanları Şaşkın! Kanada’da Keşfedilen Gözleri Ağzında Olan Kurbağa Hakkında Ne Biliniyor?

1 Ağustos 2025
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi

10 Şubat 2024
Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite
Alışveriş

Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite

25 Mart 2020
Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler
Alışveriş

Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler

10 Nisan 2020

Sosyal Medya'da ListeList

  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu