Cadılar Bayramı, her yıl 31 Ekim tarihinde birçok farklı ülkede kutlanan ve çok sevilen bir bayram. Yabancı film-dizi izlemeyi seven herkes bu bayramı görmüştür. İnsanlar bu bayramda korkunç kostümler giyip kapı kapı dolaşır ve şeker toplarlar. 31 Ekim’de bunun yanı sıra birçok etkinlik yapılır. Cadılar Bayramı’nı kutlayan ülkeler, bu günü dolu dolu geçirirler. Ancak Cadılar Bayramı’nın kökeni Keltlere kadar uzanır. Cadılar Bayramının kökenini Samhein festivalidir. Cadılar Bayramı o dönemde bugünkü halinden çok farklıydı. Bu da Cadılar Bayramı ve Samhain gelenekleri arasındaki farklar nelerdir sorusunu gün yüzüne çıkarıyor.
Peki öyleyse, önce Samhain ve Cadılar Bayramı nedir konusunu, daha sonra Cadılar Bayramı ve Samhain gelenekleri arasındaki farkları anlatalım.
Samhain nedir?
Samhain, geleneksel olarak her yıl 31 Ekim’den 1 Kasım’a kadar kutlanan, kış mevsiminin gelmesini işaret eden ve Azizler Günü ile birlikte Cadılar Bayramı’nın kökenini oluşturan bir Kelt dini festivalidir. Samhain’e dair ilk atıflar en eski İrlandaca metinlerde yer alır. Samhain, Imbolc, Bealtaine ve Lughnasadh ile beraber Kelt dünyasının en önemli dört festivalinden biridir.
Samhain festivali, kışın hayvanların kesilmesini, temizleyici ve koruyucu güçlere sahip olduğu söylenen şenlik ateşlerinin yakıldığı ritüelleri ve çok daha fazlasını içeriyordu. Samhain sırasında perilerin veya ruhların dünyamıza daha kolay girebileceğine inanılıyordu. Bu ruhların çoğunun doğa ruhları ve pagan tanrılarının kalıntıları olduğu düşünülüyordu. Samhain döneminde ruhlara yiyecek ve içecek ikram edilirdi ve bu süre zarfında ölülerin ruhlarının evlerine döndüğü düşünülüyordu. Bunlar bile Cadılar Bayramı ve Samhain gelenekleri arasındaki farkları ortaya koyuyor.
Samhain, popüler inancın aksine ölülerin tanrısı için bir kutlama değildir. Samhain’de hasat mevsiminin sonu ve kışın başlangıcı kutlanır
31 Ekim günbatımında törenler ve şenlikler ile festival başlardı. İnsanlar toplanıp ateş yakarlardı ve Kelt tanrılarına kurban olarak hayvanları ve mahsulleri yakarlardı. Böylece Kelt tanrıları ve tanrıçalarına önceki yıla ait ekin ve sürülerden pay verirlerdi. Bu ateşlerin ayrıca eski yılı temizlediğini ve yeni yıla hazırlanmalarına yardım ettiğini düşünürlerdi. Cadılar Bayramı ve Samhain gelenekleri arasındaki farklardan en sevindirici olanı; günümüzde bu özel gün kutlandığında kurban verilmiyor olmasıdır.
Samhain kutlamaları sırasında Keltler, normalde şenlik ateşlerinin etrafında dans ederken kostüm giyerlerdi. Dansların derin bir anlamı vardı, bu danslar yaşam ve ölüm hikayelerini anlatıyordu. Samhain, yeni bir yıla hazırlanmanın yanı sıra ruhların dünyaya özgürce girebileceği bir zaman olarak kabul edildi. Bu ruhların çoğuna saygı duyuldu ve onurlandırıldı, ancak bazılarından da korkuldu. Korkulan kötü ruhların çiftlik hayvanlarını saklayabileceklerine, mahsulleri yok edebileceklerine ve yanlış yaptıklarını düşündükleri canlılara musallat olabileceklerine inanılıyordu. Samhain festivalinde giyilen kostümlerin yaşayanları, korkulan ruhlardan saklayacağına inanılıyordu.
Hristiyanlaşan İrlanda’da festival 19. yüzyıla kadar bazı bölgelerde devam etti. Samhain’de kostüm ve maske giyerek evleri dolaşmak ise 16. yüzyıla kadar dayanıyordu. Kostüm giyen insanlar gittikleri evlerin önünde şarkı söylerler ve karşılığında yiyecek alırlardı. Cadılar Bayramı ve Samhain gelenekleri birçok benzer özellik taşır.
Cadılar Bayramı nedir?
Cadılar Bayramı, her yıl 31 Ekim’de kostümlerin giyildiği, evlerin balkabakları ile süslendiği ve çocukların kapı kapı dolaşıp şekerlemeler topladığı bir bayramdır. Günümüzde başta Kuzey Amerika, Avrupa ve Britanya Adası ülkeleri olmak üzere birçok farklı yerde kutlanır. Cadılar Bayramı, “Halloween” olarak adlandırılır. Bu sözcük, All Hallow’s Eve (Azizler Günü’nün arifesi) kavramının kısaltmasıdır.
Cadılar Bayramı’nın kökeni, pagan Keltlerin kutladığı Samhain’dir. Bu Cadılar Bayramı ve Samhain gelenekleri arasında neden bu kadar benzerlik olduğunu açıklıyor. Keltler, 1 Kasım’ı yazın bitişi, kışın başlangıcı kabul ediyorlardı. Bu tarihte sürüler yaylalardan dönüyor, toprak ağaları ile çiftçiler arasındaki arazi kira sözleşmeleri yenileniyordu. Yaz sonu Keltlerde aynı zamanda evliliklerin gerçekleştiği, ölülerin kutsandığı ilahi bir dönemdi. Keltlerin Samhain festivali, Romalıların gelişiyle değişime uğradı. Romalılar, 1. yüzyılda Kelt topraklarını fethettikler ve kendi ölüm festivalleri Feralia ve hasat festivalleri Pomona’yı Samhain ile harmanladılar. Ayrıca 7. yüzyılda Papa IV. Boniface, pagan festivalinin yerine geçmesi için 13 Mayıs’ta kutlanan Azizler Günü’nü 1 Kasım’a taşıdı. Orta Çağ’ın sonlarında seküler kutlamalar ile Hristiyan bayramı kaynaştı. Ancak günümüzde muhafazakar Hristiyanlar, özellikle de tutucu Protestanlar, genelde Cadılar Bayramı’nı kutlamazlar ve yanlış bulurlar.
Cadılar Bayramı ve Samhain gelenekleri arasındaki farklar nelerdir?
Cadılar Bayramı ve Samhain gelenekleri arasında göze çarpan ilk fark, tarihinin seçilme şeklidir. Cadılar Bayramı, takvimde sabit bir tarihe dayanır. Samhain ise geleneksel anlamda bakıldığında doğanın döngüsüne dayanır. Az öncede bahsettiğimiz gibi Cadılar Bayramı, çoğunlukla Samhain’den etkilenen bir bayramdır. Bu, Cadılar Bayramı ve Samhain gelenekleri arasındaki birçok benzerliği açıklar. Mesela ikisinin ortak noktası, kutlanıldığı sırada kostüm ve maske takılmasıdır. Ancak Samhain birçok açıdan Cadılar Bayramı’ndan farklıdır. En basiti Samhain kutsal bir festivalken, Cadılar Bayramı insanların eğlendiği bir bayramdır.
Samhain bugün hala Wiccans dahil çeşitli gruplar tarafından kutlanmaktadır ve dini festivalin kutlanmasının birçok yolu vardır. Sadece grup ritüelleri ile değil, tekil ritüellerle de kutlanabilmektedir.
