Son dönemde teknoloji, insan yaşamının daha önce hiç olmadığı kadar önemli bir parçası haline geldi. Bununla birlikte uzun bir süredir gündelik yaşamın en temel unsurları arasında yer alan başka şeyler de var, cep telefonları ve sosyal medya. İşte son dönemde insan yaşamında belirleyici rol oynayan bu unsurlar, yeni bir davranış biçiminin ortaya çıkmasına neden oldu Phubbing! Farkında olsun veya olmasın milyonlarca insan phubbing ismi verilen bu yeni davranış biçimini sergiliyor, hem de sıklıkla!
Ancak phubbing, günümüz romantik ilişkileri için oldukça önemli bir tehdit. İngilizce telefon (phone) ve küçümseme (snubbing) kelimelerinin birleşmesiyle oluşan phubbing, temel olarak “bir kişinin başka insanların yanındayken dahi telefona gömülmesi” anlamına geliyor. Bu yeni davranış biçimi, kulağa son derece masum gelebilir. Ancak yapılan bilimsel çalışmalara göre insan ilişkilerini, özellikle de romantik ilişkileri oldukça olumsuz bir şekilde etkiliyor. Gelin günümüz romantik ilişkilerinin en tehlikeli düşmanını yakından tanıyalım…
Phubbing nedir?
İngilizce telefon ve küçümseme kelimelerinin birleşiminden türetilen phubbing, diğer insanların yanında sürekli telefonla uğraşma davranışı için kullanılan bir kavram. Aynı zamanda, sıklıkla bu davranışı gerçekleştiren kişilerin çevrelerini önemsemediği veya küçük gördüğü anlamına da geliyor.
Phubbing kavramı ilk olarak 2012 yılında Avustralya’daki önemli bir sözlüğün halka ilişkiler kampanyası sırasında ortaya çıktı
Kampanya sırasında “Phubbing’i Durdurun” temalı bir internet sitesi açılmış ve böylece phubbing kelimesi kullanıma sokulmuştu. Kampanyanın amacı ise bu yeni ve tehlikeli davranış biçimine karşı farkındalık oluşturmaktı.
Yapılan bazı bilimsel çalışmalar, ortalama bir insanın günde 3 saat 23 dakikasını telefon başında geçirdiğini ortaya koyuyor
Yine bazı bilimsel çalışmalara göre pek çok insan günde en az 58 kere telefonunu kontrol ediyor. Uzmanlar, telefon başında geçirilen uzun sürelerin göz sağlığı için oldukça önemli bir tehdit olduğunu ifade ediyor. Ancak phubbing nedeniyle tehlikeye giren başka şeyler de var.
Phubbing Psikolojisi (The Psychology Of Phubbing) isimli kitabın yazarı Yeslam El-Saggaf’a göre phubbing, romantik ilişkiler için son derece önemli bir tehdit
Avustralya’daki Charles Sturt Üniversitesinde Bilgi Teknolojisi Doçenti olan El-Saggaf tarafından gerçekleştirilen çalışmalara göre phubbing en çok eşleri etkiliyor. Phubbing, romantik ilişkide bu davranışa maruz kalan tarafın kendisini dışlanmış hissetmesine neden oluyor. Öte yandan phubbing’in olağan hale geldiği ilişkilerde taraflardan birisi aldatıldığı şüphesine kapılıyor. Bütün bunlar phubbing’i günümüz ilişkilerinin en tehlikeli düşmanlarından biri haline getiriyor.
Sık sık telefonuyla ilgilenen kişiler, farkında olmadan çevresindeki insanlara olumsuz mesajlar veriyor
Yapılan çalışmalar, bu davranıştan eşlerden sonra en çok yakın arkadaşların, kardeşlerin, çocukların ve ebeveynlerin etkilendiğini ortaya koyuyor. Yani telefon bağımlıları bu olumsuz davranışlarıyla en çok yakın çevrelerini etkiliyor. Örneğin çocuklar, sıklıkla bu davranışa maruz kaldıklarında ebeveynlerinin kendileriyle ilgilenmediğini düşünüyor, reddedilme hissine kapılıyor. Yani phubbing’in zarar verdiği tek şey romantik ilişkiler değil. Bu ilginç davranış genel olarak bütün ilişkileri olumsuz şekilde etkiliyor.
Phubbing, “gözden kaçırma korkusu” ile yakından alakalı
Uzmanlara göre sosyal medyaya ayak uydurma ihtiyacı ve sosyal medyada olup bitenleri gözden kaçırma korkusu, telefon bağımlılığına ve phubbing’e neden olan etkenlerin başında geliyor. Bununla birlikte bazı deneyler, telefonlarından mahrum bırakılan insanların herhangi bir şeye konsantre olmakta zorlandığını ortaya koyuyor. Bu nedenle bazı bilim insanları cep telefonlarının erişilebilir konumda olmasının, bazı insanlar için önemli bir psikolojik rahatlama sağladığını ve odaklanma becerilerini artırdığını düşünüyor.
Phubbing davranışından kurtulmak için ne yapılabilir?
Yaşamınızda sık sık telefonuna gömülen ve çevresiyle olan ilişkisini minimum düzeyde tutan, yani sizi “phub’layan” biri varsa yapabileceğiniz en iyi şey bu konuyu uygun şekilde gündeme getirmek. Bazı durumlarda, “lütfen dikkatini verebilir misin?” gibi basit bir uyarı bile, ilişkinizin büyük bir tehditten kurtulmasına olanak sağlayabilir.
Ancak phubbing davranışının devam etmesi halinde, karşı tarafa daha detaylı açıklamalar yapmak ve hatta telefon kullanımı hakkında bazı temel kurallar belirlemek gerekebilir. Örneğin akşam yemeğinde telefon kullanmamak veya uykudan birkaç saat öncesinden itibaren telefon kullanımını bırakmak gibi. Öte yandan ilişkinizde karşı tarafı phub’layan kişi sizseniz yani ilişkinin “phubber” olarak isimlendirilen kişisiyseniz, telefon kullanımınız hakkında detaylıca düşünmeniz, partnerinizle daha büyük problemler yaşamadan önce sorunu çözmenize yardımcı olabilir.
Kaynak: 1
