Türkiye’de Son Yıllarda Yaşanan Orman Yangınlarının İçimizi Acıtan Bilançosu: Felaketlerin Önüne Geçilebilir Mi?

Türkiye son 5 gündür orman yangınları ile sarsılıyor. Birçok bölgede eş zamanlı çıkan yangınlar nedeniyle 9 kişi ve yüzlerce hayvan yaşamını yitirdi. Ekolojik tahribat ise tarif edilemeyecek büyüklükte. Türkiye’nin ciğerleri yanarken, pek çok canlı ve insan evini kaybederken yangına yapılan müdahalelerin yeterli olup olmadığı da tartışıldı. Sosyal medyada yürütülen kampanyalarla birlikte birçok ülkeden Türkiye’ye yangın söndürme uçağı yardımı geldi. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, ”Sosyal medyada herkes elinden geleni ardına koymuyor. Sosyal medyada yazılanların yüzde 90’ı yalandır” ifadelerini kullanırken, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, Yangın Koordinasyon Merkezi’nde basın açıklaması yaparak yangınlarla ilgili son bilgileri paylaştı. Bakan, “Son 5 günde 132 yangından 125’ini kontrol atına aldık, 7’si devam ediyor. Ayrıca 78 de kırsal yangına teşkilatımız müdahale etti” dedi. Öte yandan Pakdemirli, şu anda sahada çalışan 16 uçak, 51 helikopter olduğunu ve İHA’lar ve diğer teknolojilerin de kullanıldığını belirterek, “Yardım teklif eden ülkelerde 5 ton su atabilen uçakları tercih ettik” ifadelerini kullandı. Yangınları söndürme çalışmaları devam ediyor. Ancak ne yazık ki bu yangınlar ne ilk, ne de son olacak. Her yıl farklı sebeplerle çeşitli bölgelerde yangın çıkıyor. Küresel ısınma, artan sıcaklıklar ve beşeri faktörler yangınları tetikliyor. Peki bu felaketlerin önüne geçilebilir mi, yangınlar engellenebilir mi? Türkiye’de son yıllarda yaşanan orman yangınlarının ağır bilançosunu ve alınabilecek önlemleri sizler için derledik.

Son yıllarda küresel ısınmanın artması, diğer ülkeleri olduğu gibi Türkiye’yi de etkiliyor. Orman yangınları çoğunlukla doğal etkenlerle çıksa da bazen beşeri faktörler de yangınlara sebep olabiliyor

Özellikle geçen birkaç yılda Türkiye’de yaşanan orman yangınlarının bilançosu bir hayli ağır

Her yıl 3 bine yakın orman yangını meydana geliyor

Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı Orman Genel Müdürlüğü verilerine göre Türkiye’de 2020 yılında 3 bin 399 orman yangını çıktı, 20 bin 971 hektar alan zarar gördü. Bu, son 13 yılın zirvesi olarak kayıtlara geçti. 2018 -2019 yılları arasında ise tam bin 345 orman yangını çıkmıştı. 2019 yılının ilk 8 ayında ise çıkan yangınlarda 2 bin 987 hektarlık ormanlık alan yok olmuştu.

2018-2019 yılı orman yangını verilerine buradan ulaşabilirsiniz.

Son 5 yılda ise toplam 13 bin 592 adet orman yangını meydana geldi

Bu yangınlarda toplam 50 bin 322 hektar alan yandı. Binlerce hayvan yaşamını yitirdi. Yangınların yüzde 38’i ihmalden, yüzde 5’i kasten, yüzde 14’ü doğal nedenlerden çıktı. Yangınların yüzde 50’sinin ise çıkış nedeni bilinmiyor. Yani, ortalama her yıl 3 bine yakına orman yangını meydana geliyor. Ve son yıllardaki yangınlar şunu da gösterdi ki, orman yangınları artık yerleşim yerlerini tehdit ediyor. Nitekim geçen hafta 21 ilde çıkan 71 yangında 2 bin 300 yapı etkilendi, 126 konut oturulamaz hale geldi, çiftlikler hasar gördü, bazı çiftlikler neredeyse tamamen yandı, araçlar da kullanılamaz hale geldi. Hasar tespit çalışmaları halen devam ediyor.

Orman yangınlarının yaşanması, canlı çeşitliliğinin azalmasına sebep oluyor dolayısıyla ekolojik denge zarar görüyor

Orman yangınları sebebiyle ekolojik denge zarar görüyor. Yangın ekolojisi uzmanı İsmail Bekar, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada; “Ülkede yaz mevsiminde pek çok bölgede yangınların çıktığını ancak bunların büyümeden ve kamuoyunun haberi olmadan söndürüldüğünü” belirtiyor.

Yangınları önlemek mümkün mü?

Peki, yangınların hiç çıkmamasını sağlamak mümkün müydü?

İsmail Bekar bunun mümkün olsa bile doğru olmayacağını söyledi. Bekar iklimde bulunan canlıların yangınlarla adaptasyon geçirdiğini, örneğin bazı bitkilerin sıcaklık şoku yemeden tohumlarının yeşermediğini anlattı. Yüz binlerce yıldır yangınların çıktığını ve bunun süreceğini aktaran Bekar, “Biz tedbir alarak bir, iki, belki beş sene yangınları önleriz. Ancak beş senenin sonunda öyle bir yangın çıkar ki aylarca söndüremeyiz” dedi. Bu yüzden yangınları önlemekten ziyade kontrol altına alma gerekliliğinin altını çizdi.

Kaynak: 1