Norilsk: Günlük Yaşamın Fazlasıyla Zor Olduğu Dünyanın En Depresif Şehri

Norilsk, Rusya’nın kuzeyinde yer alan ve dünyanın en zorlu yaşam koşullarına sahip şehirlerinden biri. Kuzey Kutup Dairesi’nin hemen altında bulunan bu şehir, aşırı soğuk iklimi, uzun süren karanlık dönemleri ve çevresel kirliliği ile biliniyor. Norilsk, aynı zamanda büyük nikel yataklarına sahip olması nedeniyle önemli bir madencilik merkezi. Bu zorlu koşullar altında yaşamayı seçen 170.000’den fazla insan, Norilsk’in hem tarihi hem de modern zorluklarına göğüs geriyor. İzolasyon, sağlık sorunları ve psikolojik etkiler, Norilsk’te yaşamı zorlaştıran olumsuz etkenlerden sadece birkaçı. Hadi gelin en depresif şehirler listesinde ilk sıralarda yer alan Norilsk’in hikayesine yakından bakalım.

Norilsk, Kuzey Kutup Dairesi’nin yaklaşık 400 km kuzeyinde yer alıyor

Bu konumu nedeniyle, şehir dünyanın en kuzeydeki yerleşim yerlerinden biri. Bu kadar kuzeyde olması, şehrin iklimini ve yaşam koşullarını büyük ölçüde etkiliyor. Norilsk’te kışlar son derece sert geçiyor. Ocak ayında ortalama en yüksek sıcaklık -14,8°C, ancak sıcaklık -55°C’ye kadar düşebiliyor. Şehirde yılın yaklaşık 130 günü kar fırtınaları gerçekleşiyor. Bu aşırı soğuklar, tahmin edeceğiniz gibi günlük yaşamı oldukça zorlaştırıyor.

Şehirde yılın iki ayı tamamen karanlık, iki ayı ise tamamen aydınlık geçiyor. Kasım ayından ocak ayına kadar güneş hiç doğmuyor, haziran ve temmuz aylarında ise gece yaşanmıyor

Elbette bu durum, şehirde yaşayan insanların psikolojik sağlığını olumsuz etkiliyor. Norilsk’te yaşamak, sürekli değişen ışık ve karanlık döngüleri nedeniyle büyük bir zorluk. Bu döngüler, insanların biyolojik saatlerini ve ruh hallerini derinden etkileyecek durumda.

Norilsk, 1935 yılında Sovyet lideri Joseph Stalin tarafından kuruldu. Şehir, zengin metal yatakları nedeniyle kısa sürede önemli bir yerleşim yeri haline geldi

Stalin, bu metalleri çıkarmak için gulag adı verilen zorunlu çalışma kamplarını kurdu. Bu kamplar, politik olarak istenmeyen kişilerin gönderildiği yerlerdi. 1935 ve 1953 yılları arasında yaklaşık 650.000 mahkum bu kamplara gönderildi. Mahkumlar, güvenlik ekipmanı olmadan 14 saate kadar çalışmak zorundaydılar. Koşullar o kadar zordu ki bazı mahkumlar çalışmamak için kendi ellerini kestiler.

Stalin döneminde Norilsk, hızla gelişen bir şehir haline geldi. Şehir, Sovyetler Birliği’nin en önemli sanayi merkezlerinden biri oldu. Norilsk’teki madenler, Sovyetler yönetiminde devlete ait Norilsk Nickel şirketi tarafından kontrol ediliyordu. Bu dönemde şehir, büyük bir sanayi merkezi olarak büyüdü ve gelişti.

1953’te Stalin’in ölümünden sonra gulag kampları kapatıldı ve Norilsk, modern bir şehir olarak gelişmeye başladı

1993 yılında maden ocakları özelleştirildi, şirket Nornickel adını aldı. Nornickel, yaklaşık 80.000 kişiyi istihdam eden büyük bir şirketti. Eritme rafinerileri ve çökmekte olan Sovyet dönemi mimarisiyle dolu bu kasvetli şehirde, benzer şirketlerden nispeten daha yüksek ücretlerle işçileri bugün dahi cezbetmeye devam ediyor.

Norilsk, dünyanın en büyük nikel yataklarından birine ev sahipliği yapıyor

Şehir, nikel üretiminde dünya liderlerinden biri ve aynı zamanda büyük miktarda paladyum ve bakır rezervlerine sahip. Norilsk madenlerindeki metal rezervleri, neredeyse iki milyar tonla dünyanın en büyüğü. Bu zenginlik, şehrin ekonomik olarak ayakta kalmasını sağlıyor.

Madencilik faaliyetleri, Norilsk’in çevresel sorunlarının başlıca kaynağı. Özellikle eritme işlemleri sırasında açığa çıkan yüksek kükürt dioksit miktarı, şehri dünyanın en kirli yerlerinden biri yapıyor

Norilsk’te solunum yolu hastalıklarına bağlı ölümler, Rusya’nın geri kalanına göre daha yüksek. Öyle ki 2016 yılında, nikel tesislerinden kaynaklanan bir sızıntı, Daldykan Nehri’ni kırmızıya çevirmişti. Madencilik şirketi Nornickel, çevreyi temizlemek için bazı adımlar atmış ve 2019 yılına kadar kükürt dioksit emisyonlarını 200.000 ton azaltmıştı. Şirket, madeni modernize etmek ve emisyonları temizlemek için yaklaşık 3,5 milyar dolar harcamayı planlıyor. Ancak yine de burası dünyanın en kirli yerlerinden biri olmaya devam ediyor.

Norilsk’te yaşam, dünyadan neredeyse tamamen izole bir şekilde devam ediyor. Şehre ulaşım sadece havayolu ile mümkün oluyor ancak hava şartları nedeniyle uçak seferleri sık sık iptal ediliyor

Bu durum, şehirde yaşayanların dış dünyayla bağlantısını sürekli koparıyor.

Kasım ayından ocak ayına kadar 7 hafta boyunca hiç güneş görmeyen Norilsk’te, insanlar kaygı bozukluğu ve uyku düzensizlikleriyle mücadele ediyor

Şehirdeki uzun ve karanlık kış ayları, depresyon oranlarını da artırıyor. Norilsk’te yaşayanlar, genellikle şehirlerini bir “ada” ve Rusya’nın geri kalanını ise “anakara” olarak adlandırıyor. Bu izolasyon hissi, psikolojik sorunları daha da derinleştiriyor.

Burada yaşayan halkın büyük bir kısmı şehirden ayrılmak istiyor. Ancak, mülk fiyatlarının düşük olması nedeniyle bu pek mümkün olmuyor

Ancak, bu şehirde toplumsal dayanışma oldukça güçlü. İnsanlar, zorlu yaşam koşullarına rağmen birbirlerine destek oluyorlar. Bu dayanışma, Norilsk’in soğuk ve karanlık günlerinde hayatta kalmayı kolaylaştırıyor. Şehirde, yerel festivaller ve etkinlikler düzenleniyor, bu da toplumsal bağları güçlendiriyor.

Norilsk, zorlu yaşam koşulları, aşırı soğuk iklimi ve yüksek çevre kirliliği ile dünyanın en depresif şehirlerinden biri olarak biliniyor

Şehirde yaşayan insanlar, bu olumsuz şartlara rağmen hayatlarını sürdürmeye çalışıyorlar. Norilsk’in madencilik faaliyetleri, şehrin ekonomisine katkı sağlasa da, çevresel sorunları da beraberinde getiriyor. Tüm bu zorluklara rağmen, Norilsk halkı dayanıklılığı ve direnci ile dikkat çekiyor. Bu şehir, bize doğanın ve insanın sınırlarını zorlayan bir yaşamın nasıl olabileceğini gösteriyor. Norilsk hakkında öğrendiklerimiz, dünyanın farklı köşelerinde ne tür zorluklarla karşılaşıldığını anlamamıza yardımcı oluyor.

Norilsk hakkında sıkça sorulan sorular

Kaynak: 1