İsveçli kimyager ve mühendis Alfred Nobel vasiyetinde, tüm servetinin insanlığa hizmet eden kişileri ödüllendirmek için kullanılmasını istemişti. İşte bugün dünyanın en prestijli ödülleri arasında kabul edilen ve ilk kez 1901 yılında dağıtılan Nobel Ödülleri, bu vasiyetin ardından ortaya çıkmıştı. Her yıl fizik, kimya, tıp, ekonomi, edebiyat ve barış alanlarında verilen ödüller, kazananlarına büyük bir prestij sağlıyor. İlgili alanlarda dikkat çeken ve çığır açıcı çalışmalara imza atan kişilere verilen Nobel Ödülleri, tüm dünyada büyük bir ilgiyle takip ediliyor. İşte bu prestijli ödüller bu yıl da sahiplerini buldu. Gelin, 2023 Nobel Ödülleri hangi sebeplerle, kimlere verildi birlikte bakalım.
İsveçli kimyager ve mühendis Alfred Nobel’in vasiyeti üzerine dağıtılmaya başlayan Nobel Ödülleri, dünyanın en prestijli ödülleri arasında gösteriliyor
Alfred Nobel
Ödüller her yıl fizik, kimya, tıp, ekonomi, edebiyat ve barış alanlarında veriliyor
Ödül alan kişiler İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesinin kararıyla belirleniyor
Kazananlar benzersiz bir Nobel diploması ve madalyasının yanı sıra 11 milyon İsveç kronunun da sahibi oluyor
Ancak Nobel Ödüllerinin kazananlarına sağladığı en önemli şey prestij
İşte bu önemli ödüller bu yıl da sahiplerini buldu. Kazananlar, geride bıraktığımız hafta içerisinde İsveç Kraliyet Bilimler Akademisinde düzenlenen basın toplantıları ile duyuruldu. Gelin, 2023 yılında Nobel Ödülleri’ni kimler kazandı birlikte bakalım.
Nobel Fizik Ödülü Pierre Agostini, Ferenc Krausz ve Anne L’Huillier isimli bilim insanlarına verildi
Bu üç bilim insanı, “maddedeki elektron dinamiklerinin incelenmesi için zamanın en küçük birimi, yani saniyenin bir kentilyonda biri olan attosaniye ışık darbeleri üreten deneysel yöntemler keşfetmelerinden” ötürü Nobel Fizik Ödülü’nün sahibi oldu.
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisinde düzenlenen basın toplantısında Agostini, Krausz ve L’Huillier’in, elektronların hareket ettiği veya enerji değiştirdiği süreçleri ölçmek için kullanılabilecek kısa ışık darbeleri yaratmanın bir yolunu keşfettikleri açıklandı.
2023 Nobel Tıp Ödülü “COVID-19’a karşı etkili mRNA aşılarının geliştirilmesini sağlayan nükleosid baz modifikasyonlarına ilişkin keşiflerinden dolayı” Katalin Karikó ve Drew Weissman’a verildi
Karolinska Enstitüsünden yapılan açıklamada Macar Katalin Karikó ve Amerikalı Drew Weissman’ın Nobel Tıp Ödülü’nün 2023 yılındaki sahipleri olduğu belirtildi.
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi geçtiğimiz hafta içince Nobel Kimya Ödülü’nün Moungi G. Bawendi, Louis E. Brus ve Alexei I. Ekimov isimli bilim insanlarına verildiğini açıkladı
Fransız bilim insanı Moungi G. Bawendi, Rus Alexei I. Ekimov ve Amerikalı Louis E. Brus “kuantum noktalarının keşfi ve sentezi” alanındaki çalışmalarıyla bu prestijli ödülün sahibi oldu.
2023 Nobel Edebiyat Ödülü, Norveçli yazar Jon Fosse’ye verildi
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, dünya çapında tanınan yazarın “söylenemeyenleri dile getiren yenilikçi oyunları ve nesirleri” sebebiyle ödüle layık görüldüğünü açıkladı. Romanları, kısa öyküleri, şiirleri, çocuk kitapları, denemeleri ve oyunları onlarca farklı dile çevrilen yazar, son dönemde oyunları en çok sahnelenen edebiyatçılardan biri olarak da dikkat çekiyor.
2023 Nobel Barış Ödülü’nün sahibi İranlı insan hakları aktivisti Narges Mohammedi oldu
Norveç Nobel Komitesi tarafından yapılan açıklamada Mohammedi’nin “İran’da kadınlara yönelik baskıya karşı mücadelesi ve herkes için insan hakları ve özgürlüğü teşvik etme çabası” nedeniyle ödülün sahibi oldu belirtildi. Komite tarafından kadın, insan hakları savunucusu ve özgürlük savaşçısı olarak nitelendirilen Mohammedi’nin cesur insan hakları mücadelesinde ağır bedeller ödediği, 13 kez tutuklandığı, 5 kez mahkum edildiği ve toplam 31 yıl hapis ve 154 kırbaç cezasına çarptırıldığı dile getirildi.
İnsan Hakları Savunucuları Merkezi Başkan Yardımcısı olan Muhammedi, 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin ölümü üzerine ülke geneline yayılan protestolar sırasında tutuklanmıştı. Halen cezaevinde bulunan aktivist son dönemde İran’daki hapishaneler ve gözaltı merkezlerinin durumu ile mahkum ve tutuklulara yönelik şiddete ilişkin cezaevinden kaleme aldığı mektuplarıyla uluslararası basında adından söz ettirmişti.
Nobel Ekonomi Ödülü’nün kazananı Amerikalı ekonomi tarihçisi ve çalışma ekonomisti Claudia Goldin oldu
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, iktisat ve ekonomi alanında önemli çalışmalar gerçekleştiren bilim insanlarına verilen Nobel Ekonomi Ödülü’nü kazanan ismin 77 yaşındaki Amerikalı bilim insanı Claudia Goldin olduğunu duyurdu. Goldin’in, “kadınların iş gücündeki konumu, eşitsizlik ve kadının istihdamına” odaklanan çalışmaları sebebiyle Nobel Ekonomi Ödülü’nün sahibi olduğu belirtildi.
