Vahşi doğa, hepsi birbirinden hayret verici onlarca canlıya ev sahipliği yapıyor. Doğanın kimi zaman gizemli, kim zaman korkunç, kimi zamansa akıl almaz canlıları, uzun zamandır insanları şaşırtmayı ve etkilemeyi sürdürüyor. Ancak ne yazık ki bu canlılardan bazıları giderek artan, pek çok zorlukla karşı karşıya. Bazı canlı türleri, tahrip edilen doğal yaşam alanları nedeniyle yaşadıkları bölgeleri terk ediyor ve yeni bir yaşama adapte olmaya çalışıyor. Bazı türler, acımasız avcılardan saklanmak ve hayatta kalabilmek için mücadele ediyor. Bazıları ise iklim krizinin yıkıcı etkilerinden kurtulabilmek için çabalıyor. Fakat bazı hayvanlar, çeşitli faktörler karşısında verdikleri hayatta kalma mücadelesinde, ne yazık ki başarılı olamıyor. Bu nedenle her geçen gün daha fazla tür, “nesli tükenmek üzere olan hayvanlar” listesine ekleniyor.
Çeşitli yardım kuruluşları nesli tükenmek üzere olan bu canlıların yaşamaya devam edebilmeleri için çeşitli çalışmalar yürütse de sürekli daha yıkıcı hale gelen insan etkisi, yok olma tehlikesini de gün geçtikçe daha ciddi bir soruna dönüştürüyor. İşte, Sumatra kaplanından Afrika orman filine, nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan 10 canlı.
1. Amur leoparı
Nesli tükenmek üzere olan hayvanlar listesinde yer alan canlılardan biri, Amur leoparı. Rusya’nın doğu kesimlerinde yaşayan bu türün ne yazık ki yalnızca 120 üyesi kaldı. Bu nedenle Amur leoparları, “dünya üzerindeki en nadir kediler” arasında gösteriliyor. Bu canlıların nesli tükenmek üzere olan hayvanlar listesinde yer almasının temel sebebi ise kaçak avlanma ve orman tahribatı.
2. Siyah gergedan
Ne yazık ki siyah gergedanlar, nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan tek gergedan türü değil. Siyah gergedanlar gibi, Sumatra ve Javan gergedanları da yok olma tehlikesi altında. Ancak siyah gergedanların, varlıklarını devam ettirme mücadelelerinde diğer türlere kıyasla bir adım önde olduğu söylenebilir. Uluslararası Gergedan Federasyonu öncülüğünde yürütülen çalışmalar sonunda, siyah gergedanların nüfusu 2015 yılından bu yana yüzde 12 artmış durumda. Ancak Afrika’nın güney ve doğu bölgelerinde yaşayan bu canlılar için tehlike henüz ortadan kalkmış değil.
3. Borneo orangutanı
Endonezya ile Malezya yakınlarındaki Borneo Adası, Borneo orangutanlarının doğal ve tek yaşam alanı. Borneo orangutanları ise nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan çok sayıda orangutan türünden biri. Ağaçlarda yaşayan en büyük primat türlerinden biri olduğu bilinen Borneo orangutanlarının nüfusu geçtiğimiz 60 yılda yüzde 50 oranına azaldı. Bu keskin nüfus azalmasının birinci sebebi ise yasa dışı avlanma faaliyetleri.
4. Afrika orman fili
Batı Afrika’daki ormanlık bölgelerde yaşayan bu canlılar, yaşayan fil türleri arasında en küçük olanı. Ayrıca Afrika’daki iki fil türünden biri. Ancak ormansızlaşma ve yasa dışı avlanma yüzünden nesilleri tükenme tehlikesiyle karşı karşıya. Bugün, kaç Afrika orman filinin hayatta olduğu bilinmiyor. Ancak 2002’den bu yana nüfuslarının yüzde 60’tan fazla azaldığı tahmin ediliyor.
5. Sumatra kaplanı
Endonezya’ya ait Sumatra Adası’nda yaşayan Sumatra kaplanı, ada üzerinde varlığını devam ettirmeyi başarabilen son kaplan türü. Fakat bu canlı türü de tamamen yok olmanın eşiğinde. Çünkü Sumatra kaplanın yaşamak için ihtiyaç duyduğu ormanlık alanlar büyük bir hızla tarım arazisi haline getiriliyor. Bu nedenle canlılar, ihtiyaç duydukları besinlere ulaşmakta büyük bir zorluk yaşıyor. Bunun yan sıra Sumatra kaplanlarının dünyanın farklı bölgelerine gönderilmek üzere yasa dışı bir şekilde avlandığı ve bunun da canlıların yaşamı üzerinde son derece olumsuz bir etkisi olduğu biliniyor.
6. Çin pangolini
Çin pangolini Asya’da yaşayan dört pangolin türünden biri. Bu gizemli canlılar da listemizdeki diğer canlılar gibi zorlu bir hayatta kalma mücadelesi veriyor. Çin pangolinlerinin en büyük düşmanı ise insanlar. Pangolin etinin Çin’de yoğun bir şekilde tüketilmesi, canlıların sayısının giderek azalmasına neden oluyor. Öte yandan pangolin pulları, geleneksel Çin tıbbı için son derece önemli ve yaygın olarak kullanılan bir madde. Bu nedenle pangolinler özellikle Çin’de pek çok avcının birincil hedefi konumunda.
7. Kaliforniya akbabası
Kuzey Amerika’nın en büyük kara kuşu olan Kaliforniya akbabası, yaşama sıkı sıkı tutunan bir canlı türü! Çünkü 1987 yılında bu türün neslinin tükendiği açıklanmıştı! Ancak bugün doğada 336 Kaliforniya akbabası yaşıyor.
Kaliforniya akbabalarının neslinin tükendiği açıklandıktan sonra, 27 kuştan oluşan küçük bir grup yakalandı. Bu küçük grup, daha sonra özel bir üreme ve koruma programına alındı. Bu sayede türün popülasyonunda kayda değer bir artış oldu. Ancak Kaliforniya akbabaları halen zorlu bir var olma mücadelesi veriyor.
8. Mavi sinekkapan
Mavi sinekkapan isimli kuş, bir zamanlar Endonezya’nın Java ve Panaitan adalarındaki baskın kuş türlerinden biriydi. Ancak bu günlerde doğada Mavi sinekkapana rastlamak neredeyse imkânsız. Uzmanlar, tür popülasyonunda yüzde 90’dan fazla düşüş olduğunu tahmin ediyor. Türün vahşi doğadan koparılmasının ardında ise avcılar var. Mavi sinekkapan, özellikle Asya’daki pek çok bölgede “kafes kuşu” olarak esir altında tutuluyor.
9. Tavus kuşu tarantulası
Tavus kuşu tarantulası, göz alıcı renkleriyle, hayranlık uyandıran bir canlı. Ancak bu canlıyı yakından görebilmek için çok ama çok şanslı olmanız gerekiyor. Çünkü Hindistan’ın yaprak döken ormanlarında yaşayan bu canlının yaşam alanı büyük oranda tahrip edildi. Bu nedenle tavus kuşu tarantulası nesli tükenmek üzere olan hayvanlar listesinin üst sıralarında bulunuyor.
10. Yangtze kaplumbağası
Yangtze kaplumbağası, dünyanın en büyük tatlı su kaplumbağaları arasında. Ancak ne yazık ki bu türün yaşayan yalnızca birkaç üyesi kaldı. Çin’de esaret altında yaşayan dişi Yangtze kaplumbağası 2019 yılında ölmüş, bu nedenle türün neslinin sona erdiği düşünülmüştü. Ancak bilim insanları 2020 sonlarında, DNA analizi yoluyla Vietnam’da bir gölde dişi bir Yangtze kaplumbağası yaşadığını tespit etti. İlerleyen dönemde aynı bölgede bir erkek Yangtze kaplumbağası daha yaşadığı ortaya çıktı.
Kaynak: 1
