“Kölelik,” insanlık tarihinin yüz kızartıcı uygulamalarından biriydi. İnsan medeniyeti, neredeyse bir bütün halinde ve uzun yıllar boyunca, bu insanlık dışı uygulamayı sürdürdü ve son derece trajik olayların yaşanmasına sebebiyet verdi. Modern zamanlara yaklaştıkça köleliğin yaygın olduğu pek çok toplum, bu uygulamaya son verdi. Hiç değilse resmiyette! Ancak kölelik kavramı ve uygulamaları yeryüzünden silinmiş değil.
Bugün, dünyanın farklı ülkelerinde milyonlarca “modern köle” bulunuyor! Avustralya merkezli uluslararası insan hakları kuruluşu Walk Free tarafından hazırlanan rapora göre tüm dünyada yaklaşık 50 milyon insan, modern kölelik koşullarında yaşıyor. Türkiye ise modern köleliğin en yaygın olduğu 5. ülke konumunda! Detaylara birlikte bakalım.
Avustralya merkezli uluslararası insan hakları kuruluşu Walk Free, kısa süre önce modern köleliğe dair oldukça ilginç bir rapor yayımladı
Küresel Kölelik Endeksi raporunda, 2021 yılında dünya genelinde 49,6 milyon modern kölenin yaşadığı belirtiliyor. Bununla birlikte bu sayının 2016 yılında 10 milyon olduğu ifade ediliyor. Rapora göre dünya genelindeki modern kölelerin sayısı düzenli olarak artıyor.
Öte yandan uluslararası insan hakları kuruluşu tarafından yapılan araştırmada, modern köleliğe dair oldukça çarpıcı başka veriler de yer alıyor. Ancak bu verilere daha yakından bakmadan önce, modern köleliğin ne olduğunu incelemekte fayda var!
Modern kölelik nedir?
Modern kölelik, bir kişinin zorla çalıştırılması, zorla evlendirilmesi, borçlandırılması, cinsel sömürüye maruz kalması veya insan ticaretinin öznesi haline gelmesi olarak tanımlanıyor.
Rapora göre bu kategoride yer alan her 4 kişiden 1’i çocuk!
Öte yandan dünya genelindeki modern kölelerin yüzde 54’ü kadınlardan ve kız çocuklarından oluşuyor.
Dünya genelinde 22 milyon kişi zorla evlendirilerek, 27,6 milyon kişi ise zorla çalıştırılarak modern köle haline getirilmiş durumda
Walk Free isimli uluslararası insan hakları kuruluşunun direktörü Grace Forrest, modern köleliğin “güce tutulan bir ayna” olduğunu dile getiriyor. Ayrıca toplumda kimin güce sahip olduğunu, kimin olmadığını yansıttığını ve temelde toplumdaki eşitsizliğin tezahürü olduğunu ifade ediyor.
Modern köleliğin en yaygın olduğu ülke Kuzey Kore
Rapora göre Kuzey Kore’de yaşayan her 1000 kişiden 104,6’sı modern köle konumunda! Modern kölelerin en kalabalık olduğu diğer ülkeler ise Eritre ve Moritanya. Eritre’de her 1000 kişiden 90,3’ü, Moritanya’da ise her 1000 kişiden 20’si modern köle kategorisinde yer alıyor. Uygulamanın en yaygın olarak görüldüğü dördüncü ülke ise Suudi Arabistan.
Türkiye ise listede 5. sırada yer alıyor!
Raporda, Türkiye’nin özellikle Suriye’den gelen milyonlarca insana ev sahipliği yapması sebebiyle modern kölelik sorunundan olumsuz etkilenen ülkelerden biri haline geldiği ifade ediliyor.
Modern köleliğin en yaygın olduğu 10 ülke ise şu şekilde: Kuzey Kore, Eritre, Moritanya, Suudi Arabistan, Türkiye, Tacikistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Rusya, Afganistan ve Kuveyt. Ayrıca modern kölelik uygulamalarını en az görüldüğü 10 ülke ise: İsviçre, Norveç, Almanya, Hollanda, İsveç, Danimarka, Belçika, İrlanda, Japonya ve Finlandiya.
Modern köleliğe sebep olan başlıca unsurlar arasında sıcak çatışmalar, siyasi dengesizlik ve devlet destekli zorla çalıştırma uygulamaları yer alıyor
Bu nedenle modern kölelik özellikle ekonomik sıkıntıların yaşandığı, düşük gelirli ülkelerde ortaya çıkıyor. Ancak modern kölelerinin sayısının hızla artmasına neden olan başka etkenler de var.
Yüksek gelirli ülkelerdeki “talep,” modern köleliği yaygın hale getiren unsurlardan biri
Rapora göre G20 ülkeleri, üretiminde modern kölelerin yer aldığı milyarlarca dolar tutarında ürün ithal ediyor. Bu ürünlerin başında ise elektronik cihazlar bulunuyor. Kıyafet, palm yağı, güneş paneli ve diğer tekstil ürünleri de yüksek gelirli ülkelerin, modern kölelerden “talep ettiği” diğer ürünler.
İşte gelişmiş ülkelerin, gün geçtikçe artan bu talepleri, dünyanın pek çok ülkesinde, modern kölelik uygulamalarının kurumsal hale gelmesine ve modern kölelerin sayısının artmasına neden oluyor.
