Dünyanın her yerinde yaşanan ve hayatımıza sık sık karşılaştığımız mizojini, birçok insanın daha iyi bildiği tanımıyla kadın düşmanlığı anlamına geliyor. Bu terim o kadar geniş bir ifadeye sahip ki, günlük hayatta edilen bazı küfürler ve yapılan birtakım eylemler bile kadın düşmanlığının göstergesi olabiliyor. Bu nedenle daha dikkatli ve duyarlı olabilmek adına mizojini nedir, nasıl ortaya çıktı ve kimler mizojinisttir gibi soruları cevapladık.
Ayrıca bu içeriğe bakmaz isteyebilirsiniz: “Erkek Düşmanlığından Eş Cinselliğe: Feminizme Dair Doğru Bilinen Yanlışlar”
Mizojini nedir?
Kadın düşmanlığı (mizojini), kadınlara karşı duyulan soğukluk, antipati veya abartılı düşmanlıktır. İngilizcedeki “misogyny” terimi Yunancadaki kadın (gyne) ve nefret etmek (misein) kelimelerinden türetilmiştir. Kadın karşıtı cinsiyetçilik ile karşılaştırıldığında kadın düşmanlığı, genelde erkeklerde görülse de, bazı kadınlarda kadına karşı düşmanlık besleyebilir. Kadın düşmanlığı günlük hayatta edilen bir küfürde veya eylemde bile ortaya çıkabilir.
Bu terim nasıl ortaya çıktı?
Mizojinin ilk izleri Yunan mitolojisinde ortaya çıkıyor. Zeus ateşi gökyüzünden çalarak yeryüzüne indiren Prometheus’u cezalandırmak için ona bir hediye hazırlar. Bu hediye ise örneği görülmemiş bir kötülük olarak tasarlanan bir kadındır. Zeus, emrindeki Olympos tanrılarına bir kutu hazırlamalarını emreder. Sonra da kutuyu Prometheus’un kardeşi Epimetheus’a armağan olarak yollar. Epimetheus, Pandora’nın çekiciliğine dayanamayarak onu kendisine eş yapar. Yunan söylencesine göre Pandora’ya yanında çeyiz olarak verilen kutu açıldığında insanlar üzüntüye, zamanından önce yaşlanmaya, hastalığa ve acılar içinde ölüme mahkum edilmişlerdir. Pandora kutuyu açar ve kötülük yeryüzüne böylece bir kadınla birlikte girmiş olur. Fakat burada suçlanan, kötülüğü ve acıyı yaratan erkek tanrı değil, kendisine hediye olarak verilen ve açmaması gerektiği söylenilen kutuyu açan, böylece merakına yenik düşerek zayıflık gösterdiğine inanılan ve Yunan mitolojisine göre ilk kadın olan Pandora olmuştur.
Tek tanrılı dinlerde ise erkeklerin kadınlardan üstün olduğu anlatılmaktadır. Özellikle Tevrat’ta, erkeğin önce yaratıldığı, daha sonra erkeğin kaburga kemiğinden kadının yaratıldığı yazar. Böylece erkeğin, kadından üstün olduğunu düşüncesi ortaya çıkar. Kur’an ve İncil’de böyle bir yaratılıştan bahsedilmemesine rağmen, İslam ve Hristiyanlıkta da aynı düşünce mevcuttur. Bu düşünce, kadınları ikinci planda ve erkeklerin kontrolü altında olduğunu ifade eder. Hristiyanlık ve Yahudilikte kadın bedeni kötülüğün ve günahın cisimleşmiş hali olarak görülür. İslam’da ise kadın bedeni kötülükten ziyade kışkırtıcılığın simgesidir.
Kime mizojinist denir?
Hayatın her alanında tahmin ettiğinizden bile çok fazla mizojenist bulunuyor. Bazı insanlar kadın düşmanlığının farkındayken, diğerleri bunun farkında olmadan yapıyor. Yani çevrenizde, belki de ailenizde bile birçok mizojenist bulunuyor. İnsanların neden mizojenist olduğu geçmişte yaşadıkları olumsuz olaylar veya ruhsal sorunlarla ilgili olabiliyor. Örneğin, kadın düşmanı olan bir bireyin annesi, ablası, öğretmeni veya kız arkadaşı tarafından hayal kırıklığına uğratılmış olması, bireydeki kadın düşmanlığının başlangıcının etkenlerinden biri olarak kabul ediliyor. Ayrıca ruhsal bozukluğun da büyük bir etkisi olabiliyor.
Peki mizojini toplumda kendini nasıl gösteriyor?
Toplumun genelinde mizojiniyi görmek mümkün. Kadına karşı uygulanan şiddet, erkeklerle aynı işi yapmasına karşın daha az maaş alan kadınlar, kadınların cinsel obje olarak görülmesi ve aldatılması, kadın düşmanlığı için verebileceğimiz örneklerden sadece birazı. Ayrıca kadınların sadece çocuk büyütmesi ve ev işleri ile uğraşması gerektiği düşüncesi de kadın düşmanlığına verilebilecek en iyi örneklerden biridir. Bunların dışında, günlük hayatta ettiğiniz bazı küfürler kadını aşağılamaya yönelik olduğu için bu küfürler farkında olmadan sizleri birer mizojenist yapabilir. Bu nedenle her zaman dikkatli ve duyarlı olmaya özen göstermeliyiz.
