Mısır dendiğinde aklınıza ne geliyor? Piramitler mi, firavunlar mı yoksa gizemli hiyeroglifler mi? Peki ya binlerce yıl önce Güneş’i gökyüzünde taşıyan Ra’nın kudretiyle uyanan bir toplumun hikayesini hiç düşündünüz mü? Mısır, yalnızca devasa yapıları ve büyüleyici sanatıyla değil, aynı zamanda renkli mitolojisi ve ilginç inanışlarıyla da tarihin en büyüleyici medeniyetlerinden biri. Hadi gelin, tarihin tozlu sayfalarından çıkıp Mısır’ın büyülü dünyasına dalalım. İşte Mısır hakkında ilginç gerçekler..
1. Antik Mısır’da tanrılar, yaşamın her alanını etkileyen güçlü varlıklardı
Mısır hakkında ilginç gerçekler listemize başlıyoruz. Bu tanrılardan her biri, doğanın bir yönüyle ilişkilendirilir ve farklı sembollerle temsil edilirdi. İşte Mısır mitolojisindeki en bilinen tanrılar ve özellikleri:
Ra: Güneş tanrısı Ra, Mısır’ın en önemli tanrılarından biridir. Güneşi ve yaşamı simgeler. Başında bir güneş diski bulunur ve genellikle bir şahin başıyla betimlenir. Ra, her gün güneşi gökyüzünde taşıyarak dünyaya ışık getirir ve gece olunca yeraltı dünyasına geçer.
Geb: Geb, yeryüzünün tanrısıdır ve toprağın, bitkilerin ve Nil Nehri’nin çamurunun rengiyle betimlenir. Nut’un eşi ve Osiris’in babasıdır.
Osiris: Ölüler dünyasının tanrısı Osiris, ölümden sonra yaşamı ve yeniden doğuşu temsil eder. Beyaz giysiler giyer ve ellerinde bir asa ile sopa tutar. Kardeşi Seth tarafından öldürülmüş ve İsis tarafından yeniden diriltilmiştir.
Seth: Uzun, kavisli burunlu bir yaratık başına sahip olan Seth, kaos, yıkım ve çöle hükmeder. Kardeşi Osiris’i öldürerek tahtı ele geçirmeye çalışmıştır.
Horus: Firavunların koruyucu tanrısı, şahin başlı Horus, Osiris ve İsis’in oğludur. Mısır’ın kraliyet tacını takar ve firavunları korur. Gökyüzü tanrısı olarak da bilinir ve gözleri güneş ve ayı simgeler.
Thoth: İbis kuşunun kafasıyla tasvir edilen Thoth, yazının, ilmin ve bilginin tanrısıdır. Ay’ın döngülerini izler ve ölülerin ruhlarını yargılayan kayıtları tutar.
Anubis: Mumyalama ve ölüm tanrısı, çakal başlı Anubis, ölülerin ruhlarını yeraltı dünyasına götüren rehberdir. Mumyalama sürecini yönetir ve ruhların kalplerini Ma’at’ın tüyüyle tartar.
Amun: Amun, yaratıcı tanrı olarak kabul edilir. Başında iki büyük tüyden oluşan bir taç vardır. Sonradan Ra ile birleşerek Amun-Ra olarak anılmıştır.
2. Benzer şekilde tanrıçaların da sosyal hayatta önemli bir yeri vardı
Hathor: Müzik ve aşk tanrıçası Hathor, aynı zamanda annelik, neşe ve dansla da ilişkilidir. Genellikle bir ineğin boynuzlarıyla tasvir edilir ve boynuzlarının arasında bir güneş diski yer alır. Hathor, doğurganlığı ve anneliği koruyan bir tanrıçadır.
Sekhmet: Aslan başlı yıkım ve savaş tanrıçası, öfkeyi ve gücü temsil eder. Sekhmet, savaş alanlarında öfkesini gösterir ancak aynı zamanda hastalıkları iyileştirebilen bir şifa tanrıçasıdır.
Nut: Nut, mavi renkteki vücuduyla gökyüzünü simgeler. Vücudu, altın yıldızlarla süslenmiştir. Nut, gökyüzünü başının üzerinde tutan tanrı olarak bilinir ve güneşin her sabah doğmasını sağlar.
İsis: Büyü ve annelik tanrıçası İsis, güçlü bir büyücü olarak kabul edilir. Genellikle bir tahtta oturur ve bazen kucağında bebek Horus ile betimlenir. Osiris’in eşidir ve ona hayat veren büyüleriyle tanınır.
Ma’at: Başında tüy bulunan Ma’at, evrendeki düzeni ve adaleti simgeler. Anubis’in terazisinde kullanılan tüy, ruhların hafifliğini ve saflığını ölçer.
Bastet: Kedilerin ve koruyuculuğun tanrıçası Bastet, kedi başlı bir tanrıçadır. Koruyuculuğu ve anneliği simgeler. Avcılık yeteneğiyle de tanınır ve Mısır’da kediler kutsal kabul edilirdi.
3. Mısırlılar, kedilere büyük bir saygı duyuyordu
Mısır hakkında en ilginç gerçeklerden biri de bu! MÖ 600’lü yıllardan itibaren kediler kutsal kabul edilmeye başlandı. 1889 yılında yapılan arkeolojik kazılarda, Mısır’daki kedi mezarlarında çok sayıda mumyalanmış kedi kalıntısı bulundu.
Kediler, özellikle Bastet’e adanmıştı. Bastet, avcılık ve gece görüşü yeteneklerinden dolayı kutsal kabul edilen kedilerin koruyucu tanrıçasıydı. Kediler, Mısır’da soyluların ayaklarının dibinde resmedilirdi. Bu, onların ne kadar değerli olduğunun bir göstergesiydi.
4. Mısır’ın en ünlü anıtlarından biri olan Büyük Sfenks, Giza’da bulunuyor
Aslan gövdesine, insan yüzüne ve kartal kanatlarına sahip olan bu heykel, bilge bir varlık olarak kabul edilirdi. Efsanelere göre Sfenks, insanlara bilmeceler sorardı. Yanlış cevap verenleri ise acımasızca cezalandırırdı.
5. Nil Nehri, 6650 km uzunluğundadır ve Mısır boyunca uzanır
Antik Mısırlılar, yaşamlarını Nil’in sunduğu berekete borçluydu. Nehirden elde edilen su, tarımı mümkün kılar ve taşkınlar sonrası topraklar verimli hale gelirdi.
6. Papirüs kamışları, Nil’in kıyılarında yetişen önemli bitkilerden biriydi. Bu bitkiler, kurutularak kağıt yapımında ve tekne üretiminde kullanılırdı
7. Mısır’ın eski başkenti Teb ve Luksor’du
Luksor, eski başkent Teb’in bulunduğu yer ve kültürel miras arayanların uğrak noktası. Burası, Tutankhamun, Ramses ve Kleopatra gibi ünlü firavunlara ev sahipliği yaptı.
Luksor’un yakınlarında yer alan Krallar Vadisi ve Kraliçeler Vadisi, Yeni Krallık döneminde (MÖ 1550-1070) Mısır’ın yöneticileri için inşa edilen devasa kaya mezarlarını barındırıyor. Bu mezarlarda, firavunların ölümden sonra yaşamı sürdüreceğine inanılırdı.
8. Turizm dendiğinde akla gelen ilk şehirlerden biri olan Şarm el Şeyh’te neredeyse 12 ay denize girilebiliyor
Mısır hakkında ilginç gerçekler listemize devam ediyoruz. Mısır’ın Güney Sina ilinde yer alan bu tatil kentinde, kış ayları ortalama 15 derece, yaz ayları da ortalama 35 derece sıcaklığa sahip. Ancak dalış tutkunları yılın 12 ayı bu bölgeye akın ediyor. Çünkü Kızıldeniz’in tam kalbinde 30 adet tüplü dalış noktası sunuyor.
9. Mısır, 114,5 milyonluk nüfusuyla dünyanın en kalabalık 14. ülkesidir
10. Tıpkı Türkiye gibi Mısır’ın da iki kıtada toprakları vardır. Süveyş Kanalı’nın batısındaki topraklar Afrika’nın parçasıyken, Sina Yarımadası Asya’nın parçası olarak kabul ediliyor
11. Ülkenin neredeyse tamamı çöl olduğu için halkın yaklaşık yüzde 95’i, Nil Nehri çevresindeki 20 kilometrelik şeritte yaşıyor
12. Ülkenin simgesi altın kartal ve beyaz nilüferdir
13. Bin minareli şehir olarak bilinen Kahire, 22.8 milyonluk nüfusuyla Afrika kıtasının en kalabalık kentidir
