Popun kralı dedik ama adam bildiğiniz pop ilahı, kral lafı az kalır.
2009 yılında ölene dek bir dönemin istisnasız tüm çocuk, genç ve yaşlıları tarafından bilinen bir kişidir Michael Jackson. Herkes TV’de yarım yamalak da olsa görmüştür, kulağının ucuyla da olsa Black or White’ın -Slash’in ellerinden çıkma- gitar riff’lerini duymuştur.
O kadar çok hayatımızın içindeydi ki, öleceğini hiç düşünmedik, hiç aklımıza gelmedi onun da bir “dünyalı” olduğu. Fan’larını, hastalarını saymazsak MJ’in varlığı pek çoğumuz için çok derin bir anlam içermiyordu. Azımsanamayacak bir kısmımız için MJ “Lan herif yine deli bir klip çekmiş, yine yüzünü beyazlatmış, oksijen çadırında uyuyormuş arkadaş” şarkıcısıydı. Meğerse yokluğu öyle değilmiş.
Daha doğrusu, artık yeryüzünde var olmadığını öğrendiğimiz o 25 Haziran günü, meğerse varlığı ne kadar değerliymiş onu anladık. Bu büyük adamın hayatını şöyle bir hatırlatalım istedik. Anısına, yaptıklarına, dansına ve bestelerine en derin saygılarımızla huzurlarınızda Michael Jackson efsanesi…
Jackson Ailesi
29 Ağustos 1958’de Indiana eyaletinin Gary şehrinde, ailenin 7. çocuğu olarak dünyaya geldi. Tam adı Michael Joseph Jackson’dı.
Müzik aşkının temeli
Baba Joseph Jackson’ın müziğe karşı büyük bir ilgisi vardı, gitar çalıyordu. Bu ilgiyi çocuklarına da aşıladı. Babasıyla ilgili pembe bir tablo çizmemiz yanlış olur. Babasının Michael’ı eşek gibi çalıştırdığı, dövdüğü, sabahın erken saatlerinde uyandırdığı, zorla sahneye çıkardığı söylenir. Kısaca hem fakirlik hem de şiddetle iç içe bir yaşama doğmuş Michael.
İlk müzik deneyimi
Müzik yaşamına 1964 yılında henüz 6 yaşındayken, babasının kurduğu “The Jackson 5” adlı grupla atıldı.
Yıldızları parlamaya başlıyor
Grup 1968’e kadar amatör olarak çalışmalarına devam etti. Harlem’de bulunan Apollo Tiyatrosu’nda düzenlenen bir yarışmada birinci oldular. Bu durum o zamanın en büyük plak şirketlerinden birisi olan Motown’ın kurucusu Berry Gordy’nin dikkatini çekti. 1968’de de Motown’la sözleşme imzaladılar ve Kaliforniya’ya taşındılar. Bu Michael’ın önünü açacak ilk büyük gelişmeydi.
Solo albümler
MJ, The Jackson 5 içinde -özellikle dansıyla- gittikçe öne çıkmaya başladı. The Jackson 5’a bağlı olarak, -tabii ki Motown şirketinden- “Got To Be There”, “Ben”, “Music and Me” ve “Forever Michael” adlı ilk solo albümlerini çıkardı.
Kırılma noktası: Destiny
1973’ten itibaren grubun albüm satışları düşmeye başladı. Grup 1976’da Motown’dan ayrılıp Epic Records’la sözleşme imzaladı. Kardeşlerden birinin Motown’da kalmasından dolayı isimlerini The Jacksons olarak değiştirdiler. The Jacksons’ın 1978’de piyasaya sürdüğü Destiny albümü patlama yaptı ve grubun en başarılı albümlerinden biri oldu. Bu albümün çıkışı için “kırılma noktası” dememizin ayrı bir sebebi var ama! MJ’in kendi bestelerini de barındıran bu albüm 2 milyondan fazla satarak onu besteci olarak da ünlendirdi.
İlk solo: Off the Wall
Jackson, küçük bir rol aldığı “The Wiz” adlı müzikalde Quincy Jones’la tanıştı. Film yapım aşamasındayken, Jackson’la Jones, Michael’in ilk bağımsız solo albümünü birlikte yapmaya karar verdiler. Böylece 1979’da, ünlü şarkıcının ilk bağımsız solo albümü olan “Off the Wall”, Jones’un yapımcılığında Epic Records’tan çıktı. Bu albüm çok büyük satış rakamlarına ulaştı ve MJ’i pop müzik dünyasının idolü haline getirdi. Albüm 1980 yılında, American Music Awards tarafından “En İyi Soul / R&B Albümü”, “En İyi Soul / R&B Erkek Şarkıcı” ve “En İyi Soul / R&B Şarkı” (Don’t Stop ‘Til You Get Enough) dallarında ödüle layık görüldü. Michael yine aynı yıl “Don’t Stop ‘Til You Get Enough” şarkısıyla “En İyi R&B Erkek Vokal” dalında ilk Grammy ödülünü aldı. “Pop idolü” denmeye de yine bu dönemde başlandı.
E.T. (Ne alâka demeyin)
Yeteneği abartısız herkes tarafından tescillenmiş bu büyük dansçı 1982’de “En İyi Çocuk Albümü” dalında Grammy ödülü kazandı. Ona bu ödülü kazandıran da, E.T. (Extra-Terrestrial) filminin orijinal soundrack’i olan “Someone in the Dark” şarkısıydı.
Veeeeeeeeee Thriller
MJ’i “pop müziğin idolü” basamağından “pop müziğin tanrısı” basamağına getiren albüm Thriller oldu. 1982 yılında Epic Records’tan çıkan bu muhteşem albüm, dünyada 55 milyondan fazla satıldı. Bu albüm hâlâ “dünyanın en çok satılan albümleri” sıralamasında 1 numaradaki yerini koruyor. Albüm, 37 hafta zirvede, 122 hafta boyunca da Billboard’da kaldı. MJ, 1984 yılında 8 Grammy aldı ve bir gecede en çok ödül alan sanatçı unvanını da kazandı (2000 yılında Carlos Santana bu rekoru egale etti). Albüm aynı yıl, 8 Amerikan Müzik Ödülü, 4 Amerikan Video Ödülü, 3 MTV Video Müzik Ödülü ve Üstün Başarı Ödülü almaya hak kazandı. (MTV, Billie Jean’in klibini yayınlayarak ilk kez siyahi bir şarkıcıya yer vermiş oldu.)
Klip mi, kısa film mi?
Bu “soru başlık”la neyi ima ettiğimizi anlamışsınızdır. Bu albümle birlikte çok farklı ve izleyeni ekrana bağlayan bir “film klip” efsanesi ortaya çıktı. Sağlam bir bütçe gerektiren bu kliplerden özellikle Thriller’ın klibi -bir senaryosu olan ilk klip- zirve yaptı ve gelen talepler neticesinde VHS olarak satışa sunuldu. Peki sonuç; milyonlarca satış.
MJ’in imzası: Moonwalk
Evet, o ünlü böyle geriye doğru kayarak yürüme hareketi işte. Jackson kardeşler Motown’ın 25. kuruluş yıldönümü kutlamalarına The Jacksons olarak katıldı. MJ, Billie Jean’i seslendirirken moonwalk denilen bu ayak kaydırma hareketini yaptı ve bu hareket Michael Jackson’ın alametifarikası olarak o gün tarihe geçti.
Kaza geliyorum dememiş
Michael Jackson’lı Pepsi reklamlarını 1980-1990 arası çocuk olan herkes hatırlayacaktır. Sözünü ettiğimiz kaza da böyle bir reklamda olmuş. Pepsi Cola’nın reklam çekiminde, havai fişek gösterisi esnasında MJ’in saçları alev almış, cildinde ciddi hasarlar meydana gelmiş, kafasının bir kısmında saç çıkmaz olmuş ve ömür boyu peruk kullanmak zorunda kalmış. Jackson da, bu fiziksel zararlardan şirketi sorumlu tutmuş ve tazminat davası açmış. Dava lehine sonuçlanmış ve MJ davadan kazandığı parayı tedavisini yürüten hastaneye bağışlamış.
MJ’e Hollywood’dan jest
Thriller deliler gibi satılmaya devam ederken, MJ kardeşleriyle birlikte Victory adlı albümü çıkardı ve bu albüm için 5 aylık bir turne düzenlendi. MJ’in Hollywood yıldızlar geçidine eklenmesi, turnenin tüm gelirini bağışlayacaklarını açıklamaları üzerine gerçekleşti.
Lucas ve Coppola
1986’da, yapımcılığını George Lucas’ın, yönetmenliğini Francis Ford Coppola’nın yaptığı Captain EO adlı kısa (ama pahalı) filmde oynadı. Jackson’ın Kaptan EO rolüyle tat kattığı film 17 milyon dolara mâl oldu ve Disneyland’te gösterime girdi.
Yine albüm yine Quincy Jones
https://vimeo.com/25470496
Quincy Jones’un yapımcılığıyla 1987’de Bad albümünü çıkardı. Amerika’da bu albümden beş şarkı birden müzik listelerinin zirvesine yerleşti ve 2008 yılı verilerine göre albüm 30 milyon adet sattı. Albüm çıktıktan sonra 16 aylık/123 konserlik bir turne düzenlendi. Turne dönüşü ne oldu dersiniz? Bad şarkısına bir “film klip” çekildi. Yönetmen kim peki? Martin Scorsese.
Dangerous
1991’de, Jackson, müzik şirketini değiştirdi ve Sony’le sözleşme imzaladı. Yine 1991’de sanatçının yeni albümü Dangerous piyasaya çıktı. Albümün bomba parçası -o dönemde çocuk olanların bile rahatlıkla hatırlayacağı üzere- Black Or White’tı. Bu şarkıya John Landis yönetmenliğinde çekilen klip olay yarattı. Yarattığı tartışmalar nedeniyle MJ üzüntüsünü ifade ettiği bir basın bülteni yayınladı ve tartışma yaratan bölümleri kaldırttı. Yine bu albümden Remember The Time, In The Closet, Jam gibi çok sağlam parçalar çıktı ve albümden 22 milyon kopya satıldı.
Devre arası konser
MJ, 1993’te 27. Super Bowl maçının devre arasında mini bir konser verdi. Bu konserle 100 milyon kişiyi ekran başına topladı ve apayrı bir rekora daha imza attı. 35. Grammy ödül töreninde Jackson’a “Yaşayan Efsane” ödülü, bundan bir ay sonra da Soul Train tarafından “Yılın Hümanisti” ödülü verildi.
HIStory: Past, Present and Future
Bu albüm 1995 yılında çift disk halinde dinleyiciyle buluştu. HIStory Begins, cover’lanmış 15 eski hit parçadan oluşuyor; HIStory Continues ise 15 yeni parça içeriyordu. Bu albümden büyük bir liste başarısı sağlayan parça ise Scream oldu. Kızkardeşi Janet Jackson’la birlikte seslendirdiği bu parçaya bir de klip çekildi. Ve çekilen bu klip tüm zamanların en pahalı klibi olarak tarihteki yerini aldı. Jackson kardeşler “Scream” ile MTV Video Müzik Ödülleri gecesinde, farklı kategorilerde üç ayrı ödül aldı.
Invincible
Bu albüm 2001’de çıktı ve birçok ülkede listelerde bir numara oldu. Diğer albümleri kadar sükse yapamadı, dolayısıyla “MJ’in en kötü albümü” olarak nitelendirildi. Ama belki de bunun temeli, MJ’in Sony Music’le yaşadığı bitmek bilmeyen sorunlar yüzünden albümün -video çekimleri de dahil- tüm promosyonlarının durdurulmuş olmasıdır. Buna rağmen satış rakamları çok iyi bir albüm oldu bu.
30. yıl partisi
MJ, Eylül 2001’de solo kariyerinin 30. yılını doldurması şerefine, Madison Square Garden’da bir kutlama partisi düzenledi. Partiye Elizabeth Taylor, Macaulay Culkin, Whitney Houston gibi isimler katıldı. Michael kardeşleriyle birlikte sahneye çıktığı bu partide “King of Pop” lakabını hak ettiğini bir kez daha gözler önüne serdi.
Number Ones
2003 yılının sonlarında, Jackson’ın zirveye çıkıp hit olmuş tüm parçalarını içeren “Number Ones”, CD ve DVD formatında piyasaya sürüldü ve 8 milyondan fazla bir satış rakamına ulaştı. Oysa ki MJ 2003’te “Resurrection” adında bir albüm çıkaracağını duyurmuş ve bu albümün promosyonunu kısa bir filmle yapmıştı. Fakat sonradan ne olduysa bu albüm iptal edildi.
Tebdil-i mekân
Çocuk istismarıyla ilgili hakkında açılan davaların hepsinden beraat eden MJ, 2005 yılında Neverland’teki malikanesini satarak Bahreyn’e yerleşti (Neverland malikanesinin harcamalarından dolayı borç batağında olduğu söylenirdi, hatta öldüğünde de geride 400 milyon dolar borç bırakmış). Burada da boş durmadı, Katrina kasırgası kurbanlarına ithafen “I Have This Dream” parçasını yaptı.
Yaşayan Efsane
Mayıs 2006’da Tokyo’da, MTV’nin düzenlediği Video Müzik Ödülleri’nde “Yaşayan Efsane” ödülünü aldı. Bu gecenin bir özelliği de MJ’in uzun bir aradan sonra ilk kez ekranlarda görünmesiydi.
Visionary: The Video Singles
Michael Jackson’ın, “Visionary: The Video Singles” adlı 20’den fazla hit şarkısını içeren çalışması ABD’de Kasım 2006’da yayınlandı. Bu albümün en önemli özelliği, “dual disc” teknolojisinin kullanıldığı ilk albüm olmasıydı. Albümün bir tarafı DVD, diğer tarafı CD idi.
Sona doğru: Thriller 25
MJ, 2008 yılının şubat ayında Thriller albümünün 25. yılı şerefine Thriller 25’i yayınladı. Bu albüm, asıl albüme ek olarak sekiz bonus şarkı içeriğiyle piyasaya sunuldu. Ayrıca Michael Jackson’ın efsane olmuş videoları Thriller, Beat It ve Billie Jean de albümle birlikte bir DVD ile sunuldu.
Yıllar sonra yeniden: This Is It
Michael Jackson 8 Temmuz 2009 itibarıyla Londra’da 50 yeni konser vereceğini açıkladı. Önce 10 tane olması planlanan bu konserlerin sayısı talep doğrultusunda 50’ye çıkarıldı… Son 30 yılın en büyük olayı olarak yorumlanan konserler öncesinde ön sipariş alındı. Süre 2 saat, ön sipariş adedi 190 bin!
25 Haziran 2009 / 14:26
Akşam saatlerinde Londra’da vereceği konserler için prova yapıyormuş. Yanında doktoru ve yardımcıları da varmış. Fakat sabah saatlerinde ani bir şekilde fenalaşmış ve UCLA Tıp Merkezi’ne kaldırılmış. Bilinci kapanan MJ bir süre sonra komaya girmiş. Yapılan tüm müdahalelere karşın yaşama döndürülememiş ve hayata gözlerini yummuş. Otopsi raporuna göre Jackson’ın ölümüne sebep güçlü bir anastetik ilaç olan propofol ve sakinleştirici lorazepam olduğu açıklandı. Ölümüyle ilgili açılan davada doktoru Conrad Murray gerekli önlemleri almadığı, ilacı verdikten sonra takip etmediği gerekçesiyle suçlu bulundu, doktorluk lisansı elinden alındı ve hapis cezasına çarptırıldı. (Görüntülerdeki kişinin MJ olup olmadığı çok tartışıldı.)
MJ is not dead!
Ölümünden sonra hayranı olan ya da olmayan çok sayıda kişi MJ’in ölmediğini iddia etti. Bu konu 25 Haziran’dan sonra uzun bir süre tartışıldı, hatta polisin ciddi ciddi harekete geçtiği iddia edildi.
Hasta ve ilaç bağımlısı
Ciltte beyazlamalara sebep olan vitiligo, bağışıklık sistemini çökerten ve cillte yara oluşumuna sebep olan lupus, üstüne bir de saçlarının yanması (Bu olaydan sonra sürekli ağrı kesici kullanmaya başlıyor, her gün 30-40 arası ağrı kesici aldığı söyleniyor), alpha-1 Antitrypsin Deficiency denilen ağır bir akciğer hastalığı ve aynı yıllarda teşhisi konan cilt kanseri. 90’ların ortalarından itibaren de aşırı yorgunluk ve halsizlik gibi nedenlerden dolayı enerji artırıcı haplar kullanmaya başlamış. Tüm bunlara üzerindeki baskı, psikolojik çöküntü ve peşini bırakmayan davalar dahil değil. Ünlü ve zengin bir şarkıcı olmanın bir bedeli varsa da, bunu en ağır şekilde ödedi Michael.
Fiziksel değişim
Hepimiz Michael Jackson’ın siyahi halini ve beyaz halini net olarak hatırlarız. 80’li yıllardan itibaren bir takım fiziksel değişiklikler görülmeye başlanır MJ’de. Siyah olan teni açılarak beyazlaşmaya başlamış ve 1987’ye kadar beyaz bölgeler siyah makyaj ile kapatılmıştır. 1987’den sonra tenindeki beyaz bölge miktarı artınca siyah bölgeler beyaz makyajla kapatılmaya başlanmıştır. İşte bu ten rengi açılmasının sebebi “vitiligo” hastalığıdır. Kendi ifadelerine göre ne olduysa Thriller albümünden sonra olmuştur. Vitiligo’nun nasıl bir hastalık olduğunu şuradan öğrenebilirsiniz.
Evlilikleri
Michael iki evlilik yaptı. İlk olarak Elvis Presley’in kızı Lisa Marie Presley ile evlendi. Bu evlilik 18 ay sürdü. İkinci evliliğini Deborah Jeanne Rowe ile yapan MJ’in bu evliliği de uzun sürmedi ve 1999 yılında olaylı bir şekilde boşanmayla sonuçlandı. Jackson’ın 3 çocuğu var. Hatta kızı Paris, MJ’in ölümünden sonra düzenlenen törende samimi bir konuşma yapmıştı.
Dahil olduğu sosyal sorumluluk projeleri
Jackson’ın bu yönü tartışmaya açık elbette ama ne olursa olsun yaptıklarını -ya da yapmaya çalıştıklarını- yadsımamak gerekir. 300 milyon dolardan fazla bağış yapan MJ, pek çok insani yardım projesinde yer aldı. Bunlardan en önemlisi, “USA for Africa” kampanyasıydı. Kampanyanın hedefi, Afrika’da açlık sınırında yaşayan insanlara yardım toplamaktı. Bu kampanya için Lionel Richie ile birlikte “We Are the World” şarkısını besteledi. Richie ve Jackson bu şarkıyla “Yılın Şarkısı” dalında Grammy Ödülü kazandı. Bunun dışında çocukların daha iyi koşullarda büyümesini sağlamak amacıyla “Heal the World Foundation” adlı bir fon kurdu. Yardıma muhtaç olduğu belirlenen çocuklar, MJ’in Neverland’deki çiftliğinin oyun alanlarından yararlanıyorlardı. Michael Jackson bu fona gelir sağlamak için onlarca konser verdi.
Sembolik kol bandı
Dikkat ederseniz Michael Jackson’ın tüm giysilerinde bir kol bandı vardır. O kol bandı dünyadaki tüm acı çeken, sömürülen, aç bırakılan çocuklara ithafen takılan bir aksesuardı.
MJ özlemini dindirmenin yolu: This Is It
Elbette hiçbir görsel malzeme onun yaşadığını bilmenin huzurunu ve rahatlığını vermeyecek. Ama yine de onu canlı görme ihtimali olmayan biz faniler için bu filmler/belgeseller, bir nebze de olsa özlemimizi dindirebilir. Bu “ağrı kesicilerin” ilki This Is It. Bu belgesel, aynı adlı turnenin provaları sırasında kaydedilmiş görüntülerden oluşuyor. 27 Ekim 2009 tarihinden itibaren sadece 2 haftalığına sinemalarda gösterildiğini de dip not olarak düşelim.
Moonwalker
1988 yılında çekilen filmde MJ başrolleri Joe Pesci ve Sean Lennon ile paylaştı.
The Jacksons: An American Dream
Karen Arthur tarafından 1992 yılında çekilen film Jackson’ların hayatını anlatıyordu. Film, izleyicilerin büyük beğenisini kazandı.
Man in the Mirror: The Michael Jackson Story
Michael Jackson’ın biyografisini anlatan film 2004 yılında çekildi. Michael Jackson’ı Flex Alexander canlandırdığı film adını MJ’in hit şarkılarından Man in the Mirror’dan aldı.
Michael’ın ıcığı cıcığı: Living With Michael Jackson
Michael Jackson’ın tüm özel yaşamını gözler önüne seren bir belgesel bu. Filmin full versiyonları Youtube’da bulunuyor. Ufak bir hatırlatma; filmin sadece bazı bölümlerinin Türkçe altyazısı bulunuyor.
Bonus 1: MJ’in ardından Stockholm
Ölümünden sonra müzik dünyasına kattıklarına ithafen -belli ki bu işi bilen bir ekip tarafından-yapılmış bir MJ anması bu. Bize sorarsanız tüyler ürpertici, tek kelimeyle muhteşem… Ha diyeceksiniz ki bizde bu anma işleri nasıl yürüyor? İşte böyle yürüyor.
Bonus 2: MJ’in ardından İstanbul
Bu da İstiklal’deki flashmob anması.
Bonus 3: İlk moonwalk
Bu da tarihteki ilk moonwalk. İzleyin, karşılaştırmayı siz yapın. Şu da bir sürü moonwalker görebileceğiniz bir site: eternalmoonwalker.com
Bonus 4: Arkadaşım Michael
Bir zamanlar CNNTürk’te de yayınlanan My Friend Michael Jackson adlı belgesel.
Bonus 5: O nasıl imza!
Valla görüp görebileceğimiz en (bu boşluğu en güzel şekilde dolduracak sözcüğü biliyoruz ama yazamayız) artistik imzalardan birisidir sanırım.
Bonus 6: Gülebildiği zamanlar
Güldüğü, eğlendiği görüntülerden oluşan bir video izletelim. Melankoliyi alır hem.
Bonus 7: Çok sağlam bir MJ acapella’sı
Gerçekten çok başarılı bir performans…
Bonus 8: MJ’in patentli ayakkabıları
Bu sözünü ettiğimiz ayakkabılar Smooth Criminal’ın o ünlü 45 derece öne eğilme hareketini yapmasını sağlayan ayakkabıların ta kendisi.
Bonus 9: Michael Jackson bir kadını öptüğünde
MJ tarafından öpülen arkadaşa dikkat!
Bonus 10: Mahkumların MJ’le imtihanı
Bir hapishanede yapılan They Don’t Care About Us gösterisi…
Bonus 11: Efsaneler asla ölmez
Kanye’nin parmağı olan şu işi dinlerken bir yandan da MJ’le ilgili bilinmeyen (!) 100 bilgi içeren şu listeyle anma programımızı bitirelim.
