Tarih boyunca nice uygarlıklar, nice kahramanlar ve nice icatlar gelip geçti. Ancak hepsi küçük veya büyük tarihte bir iz bıraktı. Bu uygarlıkların en çok bilinenleri Mezopotamya’da yaşadı. Bu yüzden Mezopotamya, tarih açısından en değerli coğrafyalardan biri oldu. Tarihi anlamak için önce Mezopotamya’yı anlamak lazım. İşte Mezopotamya uygarlıkları, gelenekleri ve hakkında bilmeniz gereken her şey.
1. Mezopotamya’nın coğrafi konumu
Mezopotamya, Dicle ve Fırat nehirleri arasında yer alır. Toprakları ise günümüz devletlerinin isimleriyle Suriye, Irak, İran ve Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ne kadar uzanır. Mezopotamya toprakları, Dicle ve Fırat nehirleri sayesinde çok bereketlidir. Coğrafi şartların uygun olması birçok uygarlığın savaşmasına neden olmuştur.
2. Mezopotamya’da yaşayan uygarlıklar
Mezopotamya hakkında bilmeniz gerekenler listemizde yer alan en önemli bilgilerden birisi bu bölgede hüküm süren uygarlıklardır. Mezopotamya, göç yollarını kapsaması, iklim şartlarının iyi ve toprağın bereketli olması nedeniyle birçok kez istilaya uğradı. Bu da sürekli hüküm süren uygarlıkların değişmesine neden oldu. Bu uygarlıklardan en çok bilinenleri;
– M. Ö. 4000-2350 yılları arasında hüküm süren Sümerler (ilk uygarlık),
– M. Ö. 2350-2150 yılları arasında hüküm süren Akadlar,
– M. Ö. 2000-609 yılları arasında hüküm süren Assur Krallığı,
– M. Ö. 1894-1595 yılları arasında hüküm süren Babiller,
– M. Ö. 1595-1347 yılları arasında hüküm süren Kassitler,
– M. Ö. 1500-1274 yılları arasında hüküm süren Hurriler,
– M. Ö. 609-539 yılları arasında hüküm süren Yeni Babil İmparatorluğu,
– M. Ö. 538-330 yılları arasında hüküm süren Ahameniş İmparatorluğu’dur.
3. Mezopotamya’da halk; özgür olanlar, korunanlar ve köleler olmak üzere 3’e ayrılırdı
Özgür olanlar, her türlü hakka sahip olan insanlardan oluşuyordu. Bunlar askerler, asiller ve tüccarlardı. Korunanlar, özgür olanların bazı haklarına sahip olan kişilerdi. Köleler ise hiçbir hakka sahip olmayan ve bir obje olarak görülüp kullanılan insanlardı.
4. İlk yazıyı, ilk uygarlık olan Sümerler buldu
Sümerler, tarihte ilk defa yazı kullanan uygarlıktır. İlk yazı, M. Ö. 3000’li yıllarda Uruk şehri civarlarında bulundu. Bu yazı, ucu sivri nesneler ile taş üstüne yazıldığı için adına “çivi yazısı” dendi.
5. Modern hukuku oluşturan yasalardan bazılarının temeli Mezopotamya’da atıldı
Araştırmalar gösteriyor ki, günümüz yasalarının bazılarına Mezopotamya’da rastlamak mümkün. 282 tane kanundan oluşan Hammurabi Kanunları, bunun en büyük kanıtı olarak gösteriliyor.
6. Mezopotamya’da ilaç tedavisi vardı
Mezopotamya’da yaşayan hekimler, hastalarını kendi yaptıkları ilaçlar ile tedavi ediyorlardı. Hatta öyle ki, tabletlerin üzerine çivi yazısı ile ilaç reçeteleri yazdılar.
7. Evlilik yüzüğü gibi bazı geleneklerin çıkış yeri Mezopotamya’dır
Günümüzde hala varlığını sürdüren evlilik yüzüğü, nazar boncuğu ve yılbaşı ağacı süsleme gibi gelenekler ve batıl inançların anavatanı Mezopotamya’dır.
8. Dünyanın ilk sulama sistemi ve su kanalları Mezopotomya sınırlarında yapıldı
Mezopotamya için tarım ve hayvancılık çok önemliydi. Bu yüzden suyun iyi yönetilmesi şarttı. Uzun yıllar boyunca farklı yöntemler denense de istenilen sonuçlar alınamadı. İlerleyen yıllarda kazılan su kanalları ile birçok sorun çözüldü.
9. İlk tuğla yapılar Mezopotamya’da inşa edildi
Pişmiş tuğla, ilk olarak M. Ö. 4. yüzyılda Babiller tarafından Babil Kulesi’nin inşasında kullanıldı.
10. Tarihteki ilk edebi eserler bu coğrafyada yazıldı
Bu edebi eserler ise Gılgamış Destanı ve Yaratılış Destanı’dır. Gılgamış Destanı, tarihteki ilk yazılı edebi eser olma özelliğini taşır.
11. Burçlar ilk olarak Mezopotamya’da bulundu
Mezopotamya hakkında bilmeniz gerekenler listemizdeki en şaşırtıcı bilgi bu olsa gerek. Sümerler, Ay ve Güneş tutulmasını hesapladılar. Aritmetik ve geometrinin temellerini attılar. Çarpma ve bölme cetvellerini buldular ve daireyi 360 dereceye böldüler. Bunlara ek olarak burçları buldular.
12. Ay takvimi ilk kez burada kullanıldı
Sümerler, bir ayda 30 gün ve bir yılda 360 gün olan ay takvimini kullandı. Buna göre gece 12, gündüz 12 saatti.
13. İlk düzenli ordu Mezopotamya’da oluşturuldu
İlk düzenli ordu, Akadlar tarafından Mezopotamya’da kuruldu.
14. Dünyadaki ilk harita Mezopotamya haritasıdır
İlk harita, Akadlar tarafından çizildi. Bu harita ise Mezopotamya haritasıydı.
15. Mezopotamya uygarlıklarının dini inançlarında ölümden sonra yaşam yoktur
Mezopotamya uygarlıkları, çok tanrılı dinlere inanırlardı. Ancak öldükten sonra yaşam olduğuna inanmıyorlardı.
