Herkes onu ‘genç dahi’ olarak tanıdı. Çünkü Matematiğin Nobeli olarak da bilinen Fields ödülünü kazanan ilk kadın olarak tarih yazmıştı. İranlı matematikçi Meryem Mirzahani, geçtiğimiz günlerde 40 yaşında hayatını kaybetti. Kısa ömrüne başarılar ve ilham verici olaylar sığdırdı…
Meryem Mirzahani 1977 yılında İran’da doğdu, ilkokulu, ortaokulu, liseyi ve üniversiteyi İran’da okudu.
Bir gün “genç dahi” olarak anılacağından habersiz olan Mirzahani, ilkokuldan sonra matematik öğretmeninin motivasyonunu kıran tepkileri nedeniyle matematikten uzaklaştı, okuma ve yazmaya yöneldi.
Ancak bir sonraki yıl matematik öğretmeni değişti ve yeni öğretmeni Mirzahani’yi teşvik etti…
Meryem Mirzahani, tabuları yıkmaya henüz genç bir kızken başladı. 1994’te arkadaşıyla birlikte okul müdürünün kapısına dayanarak, “Biz Uluslararası Matematik Olimpiyatları’na (UMO) katılmak istiyoruz” dedi.
Mirzahani, 1994’te katıldığı olimpiyatlarda 6 testten 5’inden tam puan aldı ve 41 puanla altın madalyayı hak etti.
Meryem bu başarısından sonra matematikle daha çok haşır neşir oldu ve 1995 UMO’da testlerin tamamını hatasız yaparak 42 puan topladı ve yine altın madalyayı İran’a götürdü.
Üniversite sonrasında ABD’ye giden Meryem, Harvard, Princeton ve Stanford gibi en önemli üniversitelerde çalıştı.
Ancak hayatını değiştiren, tarihe geçmesini sağlayan olay 2014’te yaşandı. O tarihte 37 yaşında olan Meryem, dört yılda bir toplanan Uluslararası Matematikçiler Birliği’nin ‘Fields Madalyası’ ile ödüllendirildi.
40 yaş altındaki matematikçilere verilen ödülü alan 54’üncü bilim insanı olan Meryem, daha önceki 53 kişinin aksine bu ödülü alan ilk kadın oldu.
Bir süredir meme kanseriyle mücadele eden Meryem Mirzahani hastalığının kemiklerine kadar yayılması sonucu 40 yaşında hayata gözlerini yumdu.
Mirzakhani’nin ölümü İran basınında da ezber bozdu. 1979’daki devrimden sonra başörtülü olmayan kadınların gazetelerde yer alamaması kuralı 40 yaşındaki Mirzakhani’nin ölümüyle rafa kaldırıldı.
Birçok gazete Mirzakhani’nin başı açık fotoğraflarını birinci sayfadan basarak bir yasağı daha ortadan kaldırdı.
Meryem Mirzahani kısa ömründe iz bırakacak işlere imza attı. Özellikle de genç kızlar için ilham veren bir isim olarak anılacak…
Kaynak:1
