Kadınla erkek arasındaki fiziksel güçteki ayrılığın ortaya çıkardığı cinsiyetler arası fark, küresel anlamda toplum yapısının dinamosu olarak belirlenmiş ve kalıcı bir halde hüküm süren ataerkil düzeni meydana getirdi. Bu düzen günümüzde ciddi sayılabilecek ölçüde yumuşatılmış gibi gözükse de eleştirilen birçok özellik, varlığını hissettirmeye devam ediyor.
Ataerkilliğin getirisi olarak meslekleşme süreçlerinde de kadın erkek arasında uzun süren eşitsizlik askerlik mesleğinde de oldukça uzun bir süre devam etti. Ancak Osmanlı Devleti’nin son dönemindeki “Neler oluyor bize?” sorusuyla gelişen Batılı görüşlerin ağırlık kazanması mevcut durumların farklı pencerelerden sorgulanmasını sağlasa da yeterli olabilecek köklü çalışmalar yapılamadı. Ta ki Cumhuriyete kadar. Atatürk’ün devrimsel anlayışı ve kadınlara önem vermesi birçok anlamda köklü değişikliğe zemin yarattı. O zeminin üzerinde nice sağlam kadınlarımız da isimlerini yaşatmaya devam ediyor. O güzel isimlerden biri Leman Bozkurt Altınçekiç.
Altınçekiç’in pilot olmasını sağlayan ve imkansızı başaran kadınlar
“Askerlik erkek mesleğidir.”
En azından bu anlayışın hüküm sürdüğü o eski zamanlarda (şu anda o kadar katı olmaya cesaret edebilen sayısı az olduğundan) durum böyle gözüküyordu ancak Türk kadının buna bir itirazı vardı. Orduda ataerkil, iptidai zihniyetin engellerinden sıyrılarak daha ön plandaki görevlere talip olan bazı isimler oldu. İnci Arsan bunların başında gelir. Dönem, Demokrat Parti’nin iktidarına denk düşüyor ve o dönemin siyasi kadrolarıyla paralel hareket eden ordunun yönetim zihniyeti kadınlarla aynı fikirde değildi.
Çetrefilli bir “hak isteme” sürecinin sonunda dönemin Milli Savunma Bakanı Ethem Menderes bir şekilde ikna olur ve sürece dahil olmaya karar verir. Sonuç bir zaferdir: Kadınlar orduda aktif görev alabilecektir. Bu mücadeleyi başlatanların başında gelen Arsan da ordunun ilk kadın subayı olur.
O doğduğunda Cumhuriyet henüz 9 yaşındaydı
Leman Hanım’a dönersek… Biyografinin vazgeçilmez girizgah cümlelerinden farklı olarak Türk toplumunun tanıması, bilmesi gereken çok önemli bir başka isim Altınçekiç. Kendisi, Cumhuriyet’in dokuzuncu yılında Kars’ın Sarıkamış ilçesinde doğdu.
Küçük yaştan beri gözü “yükseklerde” olan Altınçekiç, liseyi bitirdiği sene hayallerine doğru uçmak için büyük bir adım attı, Türkkuşu İnönü Tesisleri’nde planör eğitimi aldı. Buraya kadar güzel ama Leman’ın istediği bununla sınırlı değildi. Aldığı planör eğitimiyle yetinmeyen genç kız, hayallerine ulaşmak için önündeki engebeli ve uzun yoldan korkmadı.
NATO henüz emeklerken Altınçekiç uçmak için gün sayıyordu
Leman Bozkurt Altınçekiç, Türk Silahlı Kuvvetlerine kadınların da alınmasına olanak veren 1954 tarihli karar sayesinde İzmir Hava Harp Okuluna başvurdu ve Ekim 1955’te burada eğitime başladı. Pervaneli uçaklarla sürdürdüğü eğitimini 30 Ağustos 1957 tarihinde tamamlayarak mezun oldu. O, mezuniyetini kutlarken dünyanın en büyük askeri ittifakı olan NATO henüz 5 yaşındaydı.
NATO’nun ilk kadın jet pilotu Leman Bozkurt Altınçekiç
Altınçekiç, görev aşkıyla yanıp tutuşurken daha da yükseklere uçmak istediğini fark etti. Bunu sağlayabilmek için jet pilotu eğitimi almak için başvuruda bulundu. Başvurusu kabul edilen Altınçekiç, 1958 yılında Eskişehir’deki jet eğitim filosuna katıldı ve kısa sürede eğitimini başarıyla tamamladı. Aldığı jet pilotu brövesiyle dokuz yıl boyunca F-84 ve T-33 tipi jet uçaklarında uçtu. Sonraki yıllarda Hava Kuvvetleri’nin karargâh hizmetlerinde çalıştı.
Altınçekiç, Türkiye’nin ve NATO’nun ilk kadın jet pilotu olmasının yanında uzun yıllar bu anlamda “tek” kaldı.
Uçması engellendi
Altınçekiç, Jet Eğitim Filosuna öğretmen tayin edilince durumdan rahatsız oldu. En büyük tutkusu olan uçma isteğini defalarca dile getirdi ve gerekli başvuruları yapmaktan geri kalmadı.
Uçarak vazife görmek istedi
Arzusu dışında kalan filo öğretmenliğini kabullenmeyen Altınçekiç, 1958 yılındaki açıklamasında “Ömrümün sonuna kadar uçarak vazife görmek niyetindeyim. Bu imkanlardan mahrum etmemesi için Tanrı’ya dua ediyorum.
Albay rütbesiyle ordudan emekli oldu
Sondaki yıllarda ordunun çeşitli kademelerinde görev alan ülkemizin ve Nato’nun ilk kadın jet pilotu, Personel Plan Şube Müdürü ve Merkez Şube Müdürü olarak görev yaptı. Altınçekiç, kıdemli albay olarak Hava Kuvvetleri’nden emekli oldu.
Leman Bozkurt Altınçekiç’i 4 Mayıs 2001 tarihinde kaybettik.
