Olaylar çoğu zaman bizim dışımızda gelişiyor. Bazen çok zor durumlarla karşılaşabiliyoruz. Ancak bunları düzeltebileceğimizi de düşünüyoruz. Nitekim bazen kötü giden bir şeyi düzeltmek için attığımız adımlar faydalı olabiliyor. Ancak bazen de bizim müdahalemiz tam tersi bir etki yaratıyor ve işler daha karmaşık hale gelebiliyor. Bu durumun ise bir ismi bulunuyor; kobra etkisi. Kobra etkisi nedir, bu terim nasıl ortaya çıktı? Gelin birlikte bakalım.
Kobra etkisi; kötü giden bir şeyi düzeltmek için yapılan bir eylem sonucunda durumun daha da içinden çıkılamaz bir hale gelmesine deniyor
Bu terim genellikle; ekonomi ve siyasetteki yanlış uyarımın nedenlerini göstermek için kullanılıyor. İlk ortaya çıkışı da yine siyasi bir meseleye dayanıyor.
Kobra etkisi teriminin ortaya çıkışının hikayesi bir hayli ilginç. Bir dönem İngiltere’nin sömürgesi altında olan Hindistan’in başkentinde zehirli kobraların sayısı artmıştı
Bu kobralar insan hayatını tehdit ediyordu ve pek çok İngiliz askerinin de ölümüne neden olmuştu. Çünkü İngilizler yılanlar hakkında bilgiye sahip değillerdi ve nasıl korunacaklarını bilmiyorlardı
Özellikle kral kobralar dünyadaki en zehirli hayvanlar arasında yer alıyor.
İngiliz hükümeti ise daha fazla kayıp vermemek için bu soruna bir çözüm aramaya başladı ve yılanları öldürüp getiren Hintlilere para vereceklerini söylediler
Hintliler yılanlara aşina olduğundan bu onlar için zor değildi. Böylece yılanları öldürüp İngilizlere getirip onlardan para almaya başladılar. Hatta öyle çok yılan öldürdüler ki neredeyse yılanların nesli tükenecekti
Ancak bunu fark eden Hintliler neden bunu fırsata çevirmiyoruz ki diye düşünüp; şehirde irili ufaklı onlarca kobra çiftliği kurdu
İnsanlar bunu bir gelir kapısı olarak görüyordu. Yetiştirdikleri yılanları İngilizlere “yakaladık” diye götürüp, onlardan para alıyorlardı.
İngilizler yılan başına 1 sterlin veriyorlardı. Ancak İngiliz hükümeti zaman geçtikçe kasasından çok fazla para çıktığını fark edip bu uygulamadan vazgeçti
Uygulamanın bittiğini duyan Hint halkı ise oldukça kızdı ve yetiştirdikleri kobraları doğaya saldı. Doğal ortamlarında da çoğalmaya devam eden kobraların popülasyonu iyice arttı
İlk etapta İngilizlerin yok etmek istediğinden çok daha fazla yılan ortaya çıktı. O günden beri ise kontrol altına alınması beklenen ancak yapılan müdahale sonucunda daha kötü bir hal alan durumlara kobra etkisi adı veriliyor.
Kaynak: 1
