Elif Şafak ” Kayıp Ağaçların Adası” eserinde bizi altın kumsallar, turkuaz sular, berrak gökyüzü ve çatışmalar diyarı olan Kıbrıs’a götürüyor. 1974’te Kostas adında bir Rum erkek ve Defne adında bir Türk kızı geceleri gizlice buluşarak yasak bir aşk yaşamaktadır. Dedikoducu komşularının meraklı gözlerinden kaçmak için çaresiz kalan Kostas ve Defne, bir tavernaya sığınırlar. Kıbrıs’ın kendisi gibi “Kayıp Ağaçlar Adası” da 1974 yılında ikiye bölünür. Kostas hayatını kurtarmak umuduyla İngiltere’ye gönderilirken Defne, vatanı yanarken geride kalır. Kitap zamanda bir ileri bir geri giderek bize hem Defne ve Kostas’ın hem de onların kızı Ada’nın hikayesini anlatır. Şimdi vakit kaybetmeden analize geçelim?
Kayıp Ağaçlar Adası konusu
İki genç, biri Kıbrıslı Rum biri ise Kıbrıs Türkü, Kıbrıs’ta bir tavernada gizli gizli buluşurlar. Tavernanın içinde, sarımsak salkımları, acı biberler ve sarmaşıkların gizlediği yerde, Kostas ve Defne birbirlerine duydukları yasak aşkla büyürler. Tavernanın içinde bir de incir ağacı vardır ve bu ağaç savaş başladığında, başkent küle dönüştüğünde ve gençler ülkeyi terk ettiğinde bile orada kalır. Yıllar sonra, Kostas eski aşkını aramak için Kıbrıs’a döner.
Bir incir ağacı, 16 yaşındaki Ada Kazantzakis’in Londra’daki arka bahçesinde büyümektedir. Bu ağaç, hiç ziyaret etmediği bir ada ile olan tek bağlantısıdır. Aşk, ayrılık, tarih ve çevre bilincinin zarifçe inşa edilmiş duygusal bir hikayesi “Kayıp Ağaçlar Adası” Elif Şafak’ın bugüne kadarki en iyi eserleri arasında. Kitabı detaylı incelemek ve satın almak için buraya tıklayabilirsiniz.
Elif Şafak’ın “Kayıp Ağaçlar Adası” adlı eseri, nesiller boyu süregelen bir travmayı anlatıyor. Günümüzde Londra’da yaşayan 16 yaşındaki Ada Kazancakis, bir gün okulda verilen tarih ödevi ile hiç bilmediği bir dünyaya sürüklenir. Genç kızın kafasında, ailesine ve geçmişine dair birçok cevaplanmamış soru bulunmaktadır ve bunlara cevap ararken kendini 1974’te Kıbrıs’ın başkenti Lefkoşa’da bulur.
Kayıp Ağaçlar Adası’nın hikayesi doğrusal olarak anlatılmaz, tam tersine parçalar farklı anlarda gelir ve sonunda birleşir. Kitapta boyunca Kostas ve Defne’nin sıcak aşkı, etnik çatışma ve sömürgecilik tarafından nesiller boyunca insanlara ve dünya ekosistemlerine verilen zararı okuyoruz. Kostas ve Defne ikisi de Kıbrıslıdır, ancak biri Türk diğeri Yunandır. Yasak aşklarının aileleri ve diğer adalılar tarafından öğrenilmesi durumunda ortaya çıkacak şiddetin farkındadırlar, bu nedenle yerel bir tavernada gizlice buluşmaktadırlar. Gençlik tutkuları burada, meyhanenin ortasındaki bir incir ağacının gölgesinde büyür. Aşkları filizlenirken, 1974 Kıbrıs Barış Harekatı başlar. Bu süreç boyunca incir ağacı, etrafındaki olaylara tanıklık eder. Küçük adalarının zor durumundan kaçan Kostas ve Defne, Londra’ya göç ederler. Kızları Ada’ya geçmişlerine dair hiçbir şey anlatmazlar. Bu gizlilik, Ada’nın merakını daha da ateşler.
“Kayıp Ağaçlar Adası” kitabında Elif Şafak aile bakımından ‘kök’ kavramını ve bu köklerin atalarına, kültürlerine ve hayatlarını şekillendiren tarihsel olaylara olan ilişkisinden bahsediyor. Kitap boyunca, Şafak, incir ağacının sembolizmini ve Kıbrıs’ta ona bağlanan bazı batıl inançlardan bahsediyor.
Elif Şafak 2014’te verdiği bir röportajda, ‘arada kalmış’ hissetmek yazarlar için iyidir” demişti. Bu arada kalmışlığı biri Yunan ve Hristiyan, diğeri Türk ve Müslüman Kostas ve Defne’nin dokunaklı hikayesinde sonuna kadar hissediyoruz. Roman, zaman ve mekanda ileri geri hareket ediyor. 2010’lu yıllarda Londra’da, Kostas ve yakın zamanda ölen Defne’nin kızı olan 16 yaşındaki Ada ile tanışıyoruz. Ailesi onu Kıbrıs’taki geçmişlerinden korumuştur, bu yüzden de Defne anne ve babasının geçmişi hakkında neredeyse hiçbir şey bilmemektedir.
Kitapta özellikle 1974 yılında Kıbrıs’ta yaşanan ve hem Türk hem Yunan olmak üzere herkesi etkileyen iç savaşın etkileri de anlatılıyor. Ada’nın geçmişi hakkında hiçbir şey bilmemesinin nedenlerinden biri de bu. Kayıp Ağaçlar Adası bize evden kaçmak, kuşaklar arası travma ve sırlar hakkında önemli sorular soruyor. Göçmenlik, savaş ve mübadele; ülkemizin oldukça iyi bildiği şeyler. Kitap göçmenlerin eski hayatlarından kopması ve bu travmanın çocukları nasıl etkilediği konusuna çok güzel değiniyor.
Çok yakın bir zamanda arkadaşım Kıbrıs’a gitti ve Kapalı Maraş’tan ne kadar çok etkilendiğini anlattı. Benim de gidip görmek istediğim yerlerden biri. Kayıp Ağaçlar Adası’nın konusunu hiç bilmiyordum. Kıbrıs’ı okuyacağımı anlayınca bana sürpriz oldu.
Yazan: @goknuradair
Kıbrıs, dört tarafı acılarla kaplı yara parçası. Ne kadar çok acı var dünyada ve neredeyse hepsi insan icadı ve hepsini insan yazıyor insan siliyor. Sonra tekrar yazıyor. Tarih tekerrürden ibaretken acılar da kendini tekrar ediyor.
Yazan: @hernevikitap
Kitaptan alıntılar
“Zaman bir ötücü kuştur ve tıpkı diğer ötücü kuşlar gibi o da esir alınabilir. Ve mümkün olduğunu düşündüğümüzden daha uzun bir süre bir kafese hapsedilebilir. Ama zaman sonsuza dek kontrol altında tutulamaz. Hiçbir esaret sonsuz değildir.”
“Bir lanettir sağlam hafıza.”
“Oraya varmak senin asıl yazgın, ama yolculuğu tez bitirmeye de kalkma sakın…”
“Lefkoşa, dünyanın tel örgülerle bölünmüş tek başkenti.”
Kayıp Ağaçlar Adası ne zaman çıktı?
Kayıp Ağaçlar Adası, Temmuz 2023 tarihinde çıktı.
Kayıp Ağaçlar Adası ne anlatıyor?
Kayıp Ağaçlar Adası yasak aşk, göçmenlik ve kuşaklar arası travma gibi konular üzerine yoğunlaşıyor.
