Madonna, Rihanna, Michael Jackson… Hepsi de senelerdir pop müzik denince aklımıza gelen ilk isimlerdir ancak pop müzik artık bu isimler yerine K-pop türünde müzik yapan BTS, Girls Generation, 2NE1 gibi gruplarla anılır oldu. Işıltılı sahne hayatlarından intihar vakalarına kadar pek çok şekilde medyaya yansıyan K-pop hakkında bilmeniz gereken her şeyi bu yazımızda derledik.
Önce açılımından başlayalım; K-pop, Kore pop’u anlamına gelen bir müzik türü
Bu “k” harfi de nereden geliyor diyenler için en baştan açıklamış olalım. “K” harfi bu müzik türünün Kore menşeili olduğunu temsil ediyor.
K-pop türü müzikler pop, rap, R&B, punk, rock, soul gibi pek çok müzik türünü tek çatıda uyum içinde toplamayı başarıyor
Ayrıca şarkılarda sadece Korece değil İngilizce cümleler de yer alıyor. Hatta çoğu şarkının ve K-pop grubunun ismi de İngilizce. Belki K-pop türü şarkılar bu sebeplerden dolayı geniş kitlelere ulaşmıştır, ne dersiniz?
Ama K-pop için sadece bir müzik türü demek doğru olmaz çünkü sanatçılar dans gösterileriyle neredeyse bir müzikal benzeri işler ortaya çıkarıyorlar. Aslında K-pop başlı başına bir kültür diyebiliriz
Hemen her klipte ve bütün konserlerde prodüksiyona özel bir önem veriliyor, sanatçıların danslarının yanı sıra saçları, makyajları ve kıyafetleri de buna göre tasarlanıyor.
İsmi Kore popu olsa da bu tür müzikleri dünyada Japonya, Endonezya gibi Uzak Doğu ülkelerinin yanı sıra Avustralya gibi ülkeler de takip ediyor
Bütün dünyanın K-pop ile tanışması 2012’de PSY’nin Gangnam Style şarkısıyla oldu
Ne tanışma ama… Bu şarkı, Billboard’un ilk 100 şarkı listesinde 2’nci sıraya yerleşti, 31 hafta boyunca listeden düşmedi ve YouTube’da ilk kez 1 milyon izlenmeye ulaşan video olmayı başardı. Hatırlarsanız o yıllarda YouTube hayatımıza yeni yeni dahil oluyordu. Bu yüzden şarkının 1 milyon kişi tarafından dinlenmesi haberlere konu oldu ve günlerce gündemden düşmedi.
Ardından 2010’lu yıllar boyunca K-pop akımı daha da yükselir oldu ve Uzak Doğu ülkelerinin dışında İngiltere, ABD, Ortadoğu ülkelerine kadar ulaştı
Türkiye de dahil olmak üzere dünya üzerindeki pek çok ülkede özellikle gençler arasında kpop sanatçıları ve şarkıları sıkı bir şekilde takip ediliyor.
K-pop şarkıları o kadar yaygınlaştı ki, bu şarkıları öğrenmek için Korece öğrenmek isteyenler oldu hatta Güney Kore’ye taşınanlar bile oldu
BBC’nin haberine göre Ana okulunda İngilizce öğretmenliği yapan 24 yaşındaki Stephanie isimli bir hayran, BTS grubunu çok sevdiği için Güney Kore’ye taşındı. Öyle ki, bu sevgiyi ileri boyutlara taşıyıp grup üyeleriyle evlenmeyi isteyenler de oldu.
K-pop sanatçılarının bu kadar başarılı olmasının ardında ise pek çok etken var: şirketler, fan grupları ve tabii ki grup üyelerinin yoğun eğitimden geçirilmesi
Grupların adının duyurulmasında etkili olan bu üç faktörün kendi içinde bilinmesi gereken pek çok özelliği var.
Bu arada az önce sanatçı dedik ama onlara aslında “idol” deniyor, burası çok önemli 😀
Belki K-pop sanatçılarını diğer dünya yıldızlarından ayıran özellik de budur.
K-pop idolleri aslında seçilmiş kişiler. Şaka yapmıyoruz, onları gerçekten de bazı şirketlerin yetkilileri seçip özel ve yoğun bir eğitimden geçiriyor
Big Hit, JYP Entertainment, SMTown Entertainment gibi şirketler yetenek yarışmaları düzenliyor ve kriterlerine uygun gördüklerini seçip yoğun bir eğitime tabi tutuyor. En erken 8 yaşındayken bu sisteme dahil olan idoller yıllar boyunca dil dersleri, vokal ve dans dersleri alarak kendilerini geliştiriyorlar. Ayrıca cinsel eğitim dersleri ve görgü-nezaket kuralları da eğitimlerinin bir parçasını oluşturuyor.
Şirketler, idolleri eğitebilmek için milyonlarca dolar para döküyor
Ama idollerin de şirkete girmeden önce para ödediği konuşulan detaylar arasında.
Şirketler, idollerle anlaşma imzalıyor ve bu anlaşma tabii ki katı kurallara sahip
Romantik ilişkisiyle öne çıkmamak, daha çok yaptığı işle ekranlarda görünmek, şirketin ayarladığı evde diğer grup üyeleriyle birlikte kalmak (bunun sebebi olarak yoğun çalışma saatleri gösteriliyor), “gerekirse güzel görünmek için” estetik operasyon geçirmek, sıkı bir çalışma hayatına tabi tutulmak gibi kriterlerin hepsi idollerin imzaladıkları kontratta yer alıyor.
Şirketler kontratı imzalayan kişilerin basın danışmanlığını ve grupların kurulmasını ya da dağıtılmasını yönetiyor. Ayrıca şirketler, sanatçıların kliplerinde ve günlük hayatlarında neleri yapmamaları gerektiğini de kontrol ediyor
Sadece basın danışmanlığı değil, hangi konsepte göre klip çekileceği ve idollerin günlük yaşamlarında yapmamaları gereken şeyler konusunda şirket devreye giriyor.
İdoller eğitimle değiştikleri gibi görünüş olarak da bambaşka birine dönüşüyorlar. Gerekirse estetik operasyonlar geçirmeleri, diyet yapmaları ve yediklerine özel bir önem vermeleri gerekiyor
O kusursuz görüntülere işte böyle ulaşıyorlar. Çoğu kişi bu durumun onların üzerinde bir baskı oluşturabileceğini düşünüyor.
Örneğin Blackpink grubunun üyesi Jennie’nin eski ve yeni hali arasında dağlar kadar fark var
Sadece geçen yıllar değil, içinde bulunduğu sistem ve yaşam tarzı da onu değiştirmiş belli ki.
Giyim, K-pop idolleri için her şey diyebiliriz. Öyle ki literatüre K-pop havaalanı stili diye bir kavram bile dahil oldu 😀
K-pop sanatçıları nereye giderlerse gitsinler tarz ve güzel görünmek zorundadırlar. Normalde Rihanna’yı, Beyoncé’yi bile salaş bir şekilde gördüğümüz havaalanları, K-pop sanatçılarının alımlı görüntülerine sahne oluyor.
Bütün bunlar ise onların kliplerinde ya da şarkılarında mükemmel bir performans göstermesi için. Hemen her klipte onları farklı bir konseptte görüyoruz
Grupları korku, cool/bad boy, sevimli (cute) gibi çeşitli konseptlerde görebiliyoruz ve bu konseptlere göre farklı danslar, farklı kıyafet, saç ve makyaj tarzlarıyla karşımıza çıkabiliyorlar. Üstelik bu konseptler, her yıl değiştirilebiliyor.
İdoller gerçek isimleriyle değil takma isimlerle kendilerini gösteriyorlar. Bu isimleri de onlara şirket veriyor çoğunlukla
İdoller V, G-Dragon, Qri-T-ara gibi takma isimler kullanıyorlar. Bu durum K-pop hayranlarının idoller hakkında daha fazla bilgiye ulaşma isteğini tetikliyor. Örneğin bunun için forum sayfalarında hayranı oldukları idolle ilgili öğrendikleri bilgileri paylaşıyorlar.
İdoller sadece şarkılarıyla var oluyorlar ve romantik ilişkilerinin ortaya çıkması yasak; bunun için en baştan şirketle anlaşma imzalıyorlar. Belki onları diğer dünya yıldızlarından ayıran da budur
K-pop idolleri her yaptıklarında olduğu gibi romantik ilişkilerini duyurmadıkları için de diğer dünya yıldızlarından farklı olduklarını gösteriyorlar. Zaten kliplerinde de seksi görüntüler hemen hemen yok diyebiliriz. Bundaki amacın idollerle hayran kitlesi arasındaki ilişkiyi bozmamak olduğu söyleniyor. Zaten idollerle fanlar arasında ne kadar sağlam bir ilişki olduğunu söylemeye gerek yok. Birbirlerini canlı canlı görmedikleri halde bile bayağı benimsemişler.
Her şey kusursuz bir şekilde yerine getirildiği takdirde K-pop sanatçıları sahneye çıkıp şarkı söyleyebiliyor ya da klip çekimine katılabiliyor
Zaten şirketler de her şeyin mükemmel olması için küçük yaştan başlayıp yıllarca bu kişileri eğitiyor.
Her ne kadar ışıltılı ve renkli bir sahne hayatına sahiplermiş gibi görünseler de bazı K-pop sanatçıları zor günler yaşamış ya da yaşıyor
Örneğin Super Junior grubunun lideri Leeteuk, babasının büyükannesi ve büyükbabasını öldürmesi üzerine çok zor bir zamandan geçmiş, ağır depresyon geçirmiş.
Hatta durum o kadar kötü boyutlara varıyor ki, son zamanlarda bazı K-pop sanatçıları evlerinde ölü bulunuyorlar ve günlerce gündemden düşmüyorlar
Kim Jonghyun, Sulli ve Goo Hara gibi isimler bu yöndeki haberlerle gündeme gelmişlerdi. Bu kişilerin ölüm iddiası olarak ise yaşadıkları depresif ruh halinin onları intihara sürüklemesi gösterildi. Hatta bu yüzden kpop sektörünün de olumsuz etkilenip düşüşe geçeceği şeklinde söylentiler ortaya çıktı.
K-pop sanatçıları grup ya da solo şekilde performans sergileyebiliyor ama daha çok gruplar öne çıkıyor
Solo performans sergileyenler arasında PSY, BoA ve CL gibi kişileri gösterebiliriz. Gruplar ise kadın (Wonder Girls, SISTAR, 2NE1 gibi…), erkek (GOT7, BIGBANG, BTS gibi…) ve karma (örneğin; KARD) şeklinde sınıflandırılıyor.
Her grup, sayıları 3 ile 13 arasında değişen üyelerden oluşuyor ve her üyenin grupta ayrı bir görevi var
Gruplarda genel olarak üyelerin görevleri şu şekilde: ana vokalist, yan vokalist, liderlik eden vokalist ve dansçılar. Ana vokalistler, şarkı söyleme konusunda en yetenekli olan kişiler arasından seçiliyor. Örneğin Twice grubundaki Jihyo buna örnek. Yan vokalistler, şarkının küçük kısmını üstlenirken (bkz. Blackping grununun Playing With Fire şarkısında Lisa’nın performansı) liderlik eden vokalistler ise ana vokalden önceki kısmı seslendirirler (bkz. Seventeen grubu üyesi Hoshi).
Grupların başında herkesten yaşça büyük olan bir lider var ve liderler grup üyelerinin bir arada olmasını sağlıyor
Liderler, gruptaki üyelere cesaret ve motivasyon vermekle görevli. Mesela BTS grubunun lideri olan Rap Monster’ı buna örnek gösterebiliriz.
K-pop gruplarının fanları ise kendi içinde ayrı bir evren oluşturmuş: sadece bu kültüre aşina olanların bileceği kelimeler, fancafeler, fan grupları ve daha fazlası…
K-pop fanları, takip ettikleri gruplara sıkı sıkıya bağlı. Hatta bazı idollerin evinde ölü bulunmasında fanların idollerden üst düzey performans sergilemesini bekleyip onlara siber zorbalık yapmasının etkili olduğu söyleniyor. Yani anlayacağınız, bazı hayranlar sevgilerini dozunda göstermemiş.
Fandomlar yani hayran kitleleri de tıpkı idoller gibi kendilerine ayrı bir isim verip özel bir renk seçiyorlar. Belki grup aidiyetleri bu şekilde daha da artıyor olabilir
İşte birkaç örnek K-pop idolleri fan isimleri:
Golden Child grubu fanları: Goldenness
BTS grubu fanları: Army
Chakra grubu fanları: Goddess (kulüp rengi mor)
EXID grubu fanları: L.E.G.O
DBSK/TVXQ grubu fanları: Cassiopeia (Kore’de) ve Big East (Japonya’da) (kulüp rengi kırmızı)
Bu isimlerin yanı sıra Love Room, I Am, Latte gibi kulüp adları da kullanılıyor.
Fan gruplarının sadece kendi aralarında anlayabilecekleri bazı kelimeler var
İşte sadece K-pop hayranlarının, fanlarının anlayacağı kelimeler:
Oppa- hayranı olduğu K-pop idolüyle sevgili olmayı isteyenler
Shipper- takip ettiği K-pop grupları arasından bazı üyelerin birbiriyle sevgili olmasını isteyip kendisini hiç karıştırmayanlar
Fandom: hayran kitlesi
Omo: aman tanrım! (İngilizce’deki OMG’nin Korece’deki karşılığı)
Daebak: güzel şeyleri övmek için kullanılır
Fan gruplarına dahil olmak ise idol olmak gibi ücretli. Örneğin BTS’nin Army adlı fan kulübünün üyeleri internet sitesi üzerinden pasaport, kimlik vb bilgilerini girip 30 dolar karşılığında üye olabiliyor
Üyelik 1 yıllık oluyor. Ama 5 yıl boyunca üyeliğini bozmayan kişiler “special” yani özel üye konumuna geliyor ve özel fan olmanın da pek çok ayrıcalığı var. Bu sistemi siz de ülkemizdeki 5 yıl boyunca ücretli öğretmen olanların sözleşmeli kadrosuna alınmasına benzettiniz mi 😀
Fanların fan olmasının pek çok ayrıcalığı var: idollerin katıldığı etkinliklere gidebilmek, anında tükenen konser biletlerini herkesten önce alabilmek gibi…
Daha ne olsun!
Fanlar sevdikleri gruplara o kadar bağlılık hissediyorlar ki, grupların kendi ülkelerine gelmesi için imza kampanyaları bile düzenliyorlar
Tam da sosyal psikoloji araştırma konusu olacak türden değil mi 😀
Bu kadar konuşulan bir şeyin parodisi yapılmasa olmazdı. Mesela Endonezya’nın yaptığı bu parodi klip YouTube’da 7 milyon kez izlenmiş
Neredeyse bir K-pop grubunun izlenme sayısına ulaşmışlar, alkışlıyoruz!
Bir şeyin esprisi, dalgası yapılır da Türk halkı geri durur mu? Asla!
Türkler 7 milyon olmasa da binlerce izlenmeye ulaşmışlar hatta sırf bu tip videolar için K-pop Parody Turkey (İşsiz Babyler) adlı ayrı bir YouTube hesabı bile açmışlar. Belki ilerleyen senelerde bu sayı daha da artar, kim bilir.
