Jean Paul Sartre, yarattığı düşünce dünyasından insanlığa sağladığı fikirlerle birlikte zamanı yorumlamanın gayreti üzerinden hareket eder. Dünya ve insan özelinde ilerleyen yaşam, çağın getirdiği yüklerle bükülür ya da kendine nefes alacak uygun alanlar açar. Buna bağlı olarak ortaya çıkan her düşünce, Sartre için önemli bir ifade alanıdır.
Sartre tarafından kaleme alınanEdebiyat Nedir kitabı, yaratım sürecindeki yazar kişisinin iç dünyasını önemli ölçüde irdeler ve şekil verir. Kitabın en önemli noktası ise, Sartre’ın edebiyat yaratımını üreten yazarları özne olarak merkeze alıyor olmasıdır.
Hazırladığımız liste hem edebiyat nedir sorusuna cevap veriyor, hem de yazar kimliği üzerinden bir tür düşünsel sorgulama geliştiriyor.
1. “Yazmayı düşünen bütün gençlere şu ilke sorusunu sormaz mıyız hep; ‘Söylenecek bir şeyiniz var mı?’ Bunun anlamı şudur; Başkalarına aktarılacak kadar değerli bir şeyiniz var mı?…”
2. “İnsan, bazı şeyler söylemeyi seçtiği için değil, onları belli bir biçimde söylemeyi seçtiği için yazardır…”
3. “Yazma işinde, gerçek okumayı olanaksız kılan, gizli bir yarı-okuma vardır. Sözcükler kalemin ucunda biçimlendiğinde yazar da onları görür elbet…”
4. “Yazınsal nesnede okuyucunun öznelliğinden başka bir şey yoktur. Raskolnikov’un bekleyişi, ona ödünç verdiğim, kendi bekleyişimdir…”
5. “Yazar, kalemiyle toplumun çıkarlarına hizmet etmeyi seçmiş olsa bile , üretmez, tüketir…”
“…Yapıtları bedelsiz, yani saygıya değmez olarak kalır; piyasadaki değerleri keyfidir. Bazı çağlarda yazara bakılır, kimi çağlarda da kitaplarının satışından belli bir yüzde alır yazar….”
6. “Sanatsal yaratışın belli başlı dürtülerinden biri, hiç kuşkusuz, dünyaya oranla daha önemli olduğumuzu duyma gereksinimidir…”
7. “Yazınsal nesne, ancak devinim içinde var olan garip bir topaçtır. Bu nesneyi ortaya çıkarabilmek için okuma adını verdiğimiz somut bir edim gereklidir ve topaç, bu okuma sürdüğünce vardır…”
8. “İnsan kendini, başkalarını beklediği gibi beklemez; yazar, geleceğin daha oluşmadığını, bu geleceği kendisinin kurması gerektiğini bildiği için duraksar…”
9. “Demek ki insanın kendisi için yazması diye bir şey yoktur; böyle bir şey tam bir bozgun olurdu; insan duygulanımlarını kağıt üstüne dökmekle onlara güçlükle cansız bir uzantı sağlayabilir belki…”
10. “Yaratıcı edim, bir yapıtın ortaya çıkışındaki eksik ve soyut bir andan başka bir şey değildir…”
11. “Yazarın asıl ereği sessizlik olsa da kendisi bunu hiçbir zaman tadamamıştır; onun sessizliği özneldir ve dilden sonra gelir…”
12. “Hiç kuşkusuz yazar ona yol gösterir; ama yalnızca yol gösterir, koyduğu işaret kazıklarının arası boştur, bu boşlukları doldurmak gerekir…”
