Siz de bilirsiniz ki; Japonya’da yemek sektörü oldukça çeşitli ve gelişmiştir. Bu sektörde çalışan Japon garsonların sosyal medyada hem ilgi çekmek, hem de takipçi toplamak için bulduğu oldukça kötü bir şaka yöntemi var. İşin kötü tarafı ise; bu şaka trendi çığ gibi büyüyor ve deyim yerindeyse ‘şakalanan’ insanlar sonuçlarıyla baş etmekte bir hayli zorlanıyor.
Japon sosyal medya şakası ne mi?
Bu kötü şakanın ne olduğundan bahsetmeden once, en son Ootaya isimli bir restoranda yaşandığını belirtelim. Olay şu şekilde gelişiyor; yüzüne uzaylı maskesi takmış olan bir garsonun belden aşağısı tamamen çıplak. Bu garson elinde tuttuğu tepsi ile belden aşağısını saklıyor, ardından da tepsiyi çekerek kendini teşhir ediyor. Bütün bunların videosu ile hem Twitter, hem de ülke gündemine adeta bomba gibi düşüyor.
Japonca’da restonlarda ve büyük süpermarketlerde yarı zamanlı olarak çalışan kişiler için Almanca kökenli ‘Arbeit’ kelimesinden türemiş olan ‘Baito’ kelimesi kullanılıyor. Bu ‘Baito’ denen kişilerin son zamanlarda ortaya çıkardığı ve hem sosyal medyaya, hem de ülkeye terör estiren şakalarına ‘Baito Tero’ ya da az once de tasvir ettiğimiz şekilde ‘Yarı Zamanlı Terörizm’ deniyor.
Yakın zamanda sosyal medyada başlamış olan bu kötü akımın ilk defa geçtiğimiz Aralık ayı içinde Big Echo ismindeki karaoke barda çalışan bir kişinin sosyal medyaya yüklediği video ile başladığı düşünülüyor.
Bu videoda, çalışan kişi buzluktan yeni çıkardığı tavuk butlarını mutfağın yerlerine sürüyor. Ardından hiçbir şey yapmamış gibi once tavukları kızartıyor, sonrasında da bu tavuklar hiçbir şeyden haberi olmayan masum müşterilere servis ediliyor
Peki bu şakalar bu kadarla biter mi?
Halkın sağlığını da ciddi bir şekilde tehdit eden bu kötü şakaların dozunun da git gide arttığı görülüyor. Mesela; başka bir videoda haftanın her gününde 24 saat boyunca açık olan bir supermarket 7-Eleven’ın Yoklahoma şubesindeki iki çalışan, genellikle kış aylarında tüketilen ve markette de sıcak olarak servis edilen Oden adındaki bir çeşit sulu yemek tenceresinin başında duruyor. Bu çalışanlardan kadın olan, erkek çalışana Oden’den yediriyor ve erkek çalışan da ağzındaki yemeği tencerenin içine tükürüyor.
Kura Sushi adındaki başka bir restoranda çekilen bir videoya göre; bu restoranda çalışan bir kişi, temizlediği balığı çöpe atıyor ve ardından çöpe attığı balık ile suşi yapıyor. Bu şakaların hiçbiri elbette ki karşılıksız kalmadı; ancak en büyük bedeli de Kura Sushi adındaki bu sushi restoranı ödedi.
Çalışanların çektikten sonra sosyal medyaya yükledileri bu video kısa süre içinde viral oldu. Ne yazık ki çalışanların beklediği şekilde değil… Bu videodan sonar Kura Sushi oldukça büyük bir hisse kaybına uğradı ve tam tamına 24 milyon dolar kaybetmiş oldu. Bu olayın üstüne Kura Sushi halktan büyük bir özür dilemenin yanında, videoda bulunan çalışanlar hakkında da yasal işlem başlattığını açıkladı. Uluslarası bazda oldukça popüler olan restoranın müşterileri de bu açıklamalardan ve restoranın aldığı kararlardan memnun oldu.
İş sosyal medyaya gelince, insanların büyük bir kısmı çalışanların yaptıkları hataların bedelini ödemesi gerektiğini düşünürken; bir kısmı da Kura Sushi’nin yalnızca dezenfekte masraflarını çıkartabileceğini düşünüyor.
Farklı şeyler düşünen kişiler ise tabii ki de bu kadarla kalmıyor. Bir kesim ise; Kura Sushi’nin rakiplerinden bir tanesinin bu tip kişileri bilerek restorana soktuğuna ve restoranın adını lekelemek için böyle bir komplo kurduğuna inanıyor.
Japonya içinde bu şekilde yarı zamanlı olarak çalışan kişilerin sosyal statüleri halk içinde yok denecek kadar az. Bu yüzden çoğunluğu hiçbir şeyi ciddiye almayan ve oldukça rahat olan gençler tarafından yarı zamanlı çalışmak tercih ediliyor.
Bu tarz videoların çıkış noktası özellikle 2013 senesinde yaygınlaşan eydan okuma videoları. Her ne kadar o zamanlar dondurucuların içine girmek ya da çalışanların nispeten yüksek olan yerlere tırmanması gibi oldukça masum fotoğraf ve videolarla sınırlı olsa da, artık hiç de öyle değil. O zamanlarda videodan ziyade fotoğraflar yaygın olsa da; günümüzde git gide yaygınlaşan TikTok gibi kısa video uygulamalar sayesinde, çeşitli videolar çekmek daha fazla tercih ediliyor.
Bu tarz şakalar yapan ve Twitter’a yükleyen kişilere Japonlar ‘Bakatta’ diyor. Bakatta, Japonca’da ‘aptal’ anlamına gelen Baka kelimesi ile Twitter’ın Japonca okuşunun birleşimi.
