Neredeyse her yıl değişen eğitim sistemimizi göz önünde bulundurunca, dünyaya açılıp biraz daha farklı ne varmış diye bakmak yararlı olabilir diye düşündük. Daha önce Finlandiya’nın muhteşem eğitim sisteminden bahsetmişliğimiz ve oturup hep beraber kıskanmışlığımız da var.
Japonlar da bildiğiniz gibi son derece zeki, sağlıklı, ve nazik insanlar. Bu güzel özelliklerinin de eğitim sistemleriyle bir ilgisi olduğu aşikar. Onların eğitim yuvalarını tüm dünyadaki okullardan ayıran bir şeylerin olduğu doğru. İlham kaynağı olabileceği umuduyla, o özellikleri şöyle bırakıyoruz.
1. Görgü, bilgiden önce gelir yaklaşımı
Japonya’da öğrenciler 4. sınıfa (10 yaşına) gelene kadar herhangi bir sınava tabi tutulmuyorlar. O zamana kadar çocuklara en fazla küçük testler veriliyor. Çünkü, çocuğun eğitim hayatının ilk 3 yılında, amaç onu bilgisine göre yargılamak, ölçmek değil; karakterinin oturması ve güzel davranışlar geliştirebilmesi. Çocuklara 4. sınıfa gelene kadar, diğer insanlara ve hayvanlara saygılı bir birey olmaları öğretiliyor. Ayrıca, cömert, merhametli ve empati kurabilen insanlar olmayı öğreniyorlar. Bunun yanı sıra, cesaret, otokontrol ve adalet duygularını benimsiyorlar.
2. Okullar sonbaharda değil, ilkbaharda açılıyor
Dünyada birçok okul ve üniversite akademik döneme Eylül-Ekim aylarında başlar. Ama Japonya’da, akademi ve iş hayatının takvimdeki başlangıç dönemi Nisan. Bu sayede, okulun ilk günü dünyadaki en güzel doğa olayının olduğu döneme denk geliyor: Kiraz çiçeği zamanı. Akademik yıl 3 döneme ayrılıyor: 1 Nisan — 20 Temmuz, 1 Eylül — 26 Aralık, ve 7 Ocak — 25 Mart. Böylece Japon öğrenciler yaz döneminde 6 haftalık bir tatile, kış ve bahar ayında 2 haftalık tatile sahip oluyorlar.
3. Birçok Japon okulunda temizlik görevlisi çalışmıyor. Öğrenciler kendi okullarını kendileri temizliyorlar
Japon okullarında öğrenciler sınıfları, kantini ve hatta tuvaletleri tamamen kendileri temizlemek zorundalar. Temizlik için öğrenciler bir yıl boyunca dönüşümlü olarak değişen görevlere sahip küçük gruplara ayrılıyorlar. Japon eğitim sistemi, bu yöntemin öğrencilere takım çalışmasını ve birbirlerine yardım etmeyi öğrettiğini savunuyor. Ayrıca, çocukların kendi zamanlarını süpürme, silme ve temizlemeye harcamaları, hem kendi işlerine hem de başkalarının işine saygı duymalarını öğretiyor.
4. Japon okullarında öğle yemeği standart bir menüden oluşuyor ve sınıfta hep birlikte yeniyor
Japon eğitim sistemi, öğrencilerinin sağlıklı ve dengeli beslendiğinden emin olmak istiyor. Devlet okullarında öğle yemeği standart bir menüye göre pişiriliyor ve sadece kalifiye aşçılar değil, aynı zamanda sağlık profesyonelleri tarafından ortaklaşa planlanıyor. Tüm sınıf, öğretmenleriyle birlikte yemeğe oturuyor ve bu öğrenci-öğretmen arasındaki pozitif ilişkiyi de geliştirmeye yarıyor.
5. Öğrenciler, temel derslerin dışında, Japon yazı sanatı olan Shodo’yu ve Japon şiirlerini öğreniyor
Shodo, bambu fırçayı mürekkebe batırarak pirinç kağıdına yazılan bir yazı tarzı. Japonlar için Shodo, en az geleneksel resim sanatı kadar popüler. Haiku ise, sade sözcüklerle derin duyguları ifade eden bir şiir türü. Bu iki ders de çocuklara kendi kültürlerine saygı duymaları ve yüzlerce yıllık geleneklerini yaşatmaları için.
6. Neredeyse tüm okullarda, tüm öğrenciler üniforma giymek zorundalar
Neredeyse tüm ortaokullarda öğrencilerin üniforma giyme zorunluluğu var. Bazı okulların kendi özel giysileri olsa da, geleneksel Japon okullarının üniformaları erkek çocuklar için askeri, kız çocuklar içinse denizci üniforması tarzında. Üniforma politikası öğrenciler arasındaki sosyal statü farklarını ortadan kaldırmayı amaçlıyor ve çalışma moduna girmelerini sağlıyor. Ayrıca okul üniforması giymek, çocukların bir topluluk içinde olduklarını hissetmelerini sağlıyor.
7. Japon okullarında derse katılım oranı %99.99
Muhtemelen her birimiz hayatında en azından bir kez okulu asan öğrenci olmuşuzdur. Ama Japon öğrenciler derslerini hiç atlatmaya çalışmıyorlar veya geç kalmıyorlar. Üstelik, verilen rapora göre, Japonya’daki öğrencilerin %91’i hiçbir zaman veya sadece bir-iki ders dışında öğretmenin anlattıklarını görmezden gelmiyorlar. Bu istatistikleri kaç ülke verebilir ki?
Bonus: Matematik öğrenmenin özel bir yöntemini arayanlar da, Japonların sistemini şuradan deneyebilir mesela
Kaynak; 1