Saraylar, camiler, kiliseler, hamamlar, anıtlar… İstanbul, geçmiş yüzyılların ve kadim kültürlerin izlerini taşıyan sayısız yapıya ev sahipliği yapıyor. İstanbul’un farklı tarihi dönemlerde inşa edilen bu göz alıcı yapıları, bugün dahi dünyanın dört bir yanından gelen milyonlarca insan tarafından ziyaret ediliyor. Fakat mimari estetik ve sanat söz konusu olduğunda, görkemli imparatorluklara başkentlik yapan bu eşsiz şehirde bakılması gereken başka yapılar da var. Çünkü İstanbul’da mimarisi ve hikayesiyle büyüleyen birçok köşk ve apartman bulunuyor. İşte İstanbul’un Şişli ilçesindeki Arif Paşa Apartmanı da o yapılardan biri. Şehirdeki en güzel sivil mimari örneklerinden biri olan Arif Paşa Apartmanı, günümüzden yalnızca birkaç yüzyıl önce insanların, estetikten yoksun beton yığınlarında değil, adeta bir sanat eserinin içerisinde yaşadığını gözler önüne seriyor. İşte tarihi Arif Paşa Apartmanı hakkında bilmeniz gerekenler.
Yüzlerce yıl boyunca farklı imparatorlukların başkenti olan İstanbul, mimari sanatının en seçkin örneklerinden bazılarına ev sahipliği yapıyor
Görkemli saraylar, göz alıcı camiler veya kiliseler… İstanbul’un eşsiz güzellikteki mimari yapıları, farklı insan topluluklarının, dönemlerin ve kültürlerin izlerini taşıyor. Bununla birlikte İstanbul’da sivil mimarinin en seçkin örneklerinden bazılarına rastlamak da mümkün. İşte onlardan biri de Şişli ilçesindeki Arif Paşa Apartmanı.
Arif Paşa Apartmanı, adını Osmanlı İmparatorluğu’nun son saray doktoru Sarıcazade Arif Paşa’dan alıyor
Apartmanı inşa ettiren Arif Paşa’nın Atina’da tıp eğitimi gördükten sonra İstanbul’a geldiği ve Yıldız Sarayı’nda doktor olarak görev yaptığı biliniyor. Arif Paşa Apartmanı, Osmanlı’nın son saray doktoru tarafından İstanbul’a yaptırılan dört önemli mimari eserden biri olma özelliği taşıyor. Arif Paşa’nın Moda, Caddebostan, Beyoğlu ve Şişli bölgelerinde yaptırdığı köşk ve apartmanlarla İstanbul’un kentsel gelişimine önemli bir katkı sağladığı ifade ediliyor.
Günümüzde Sarıcazade Abdullah & Osman Bey Apartmanı olarak da anılan yapının mimarı ise Constantin P. Pappa
Arif Paşa’nın yaptırdığı diğer yapılarda da aynı mimarın imzası bulunuyor.
Çeşitli kaynaklarda temelleri 1894 yılında atıldığı belirtilen apartmanın inşası 1902 yılında tamamlandı
İstanbul’un Şişli ilçesindeki Arif Paşa Apartmanı, 818 metrekarelik taban alanına sahip. Yapının yüksekliği ise 32 metre
Cenova mimari tarzında inşa edilen 7 katlı binada toplam 36 daire bulunuyor
Ayrıca apartman da geniş bir avlu ve bugün dükkân olarak kullanılan fakat aslında ahır olarak tasarlanan bölümler de var.
Bu kıymetli yapının İstanbul’daki ilk toplu yaşam alanı projelerinden biri olduğu ifade ediliyor
Ayrıca bu sanat eseri, konak yaşamından apartman yaşamına geçişin de bilhassa Şişli’deki ilk örneklerinden biri olarak kabul ediliyor.
Binanın ne sebeple yapıldığına dair farklı rivayetlere rastlamak mümkün
Bunlardan birine göre Arif Paşa, saraydan ayrılan kişilerin yaşamlarını saraydakine benzer bir şekilde devam ettirebilmelerine olanak sağlamak için böyle bir apartman inşa ettirmiş. Belki de apartmandaki dairelerin şaşırtıcı derecede yüksek tavanlı olmasının sebebi biraz da bu. Elbette çatı katında yer alan ve birbirine bağlantılı olan hizmetli odaları da aynı amaç doğrultusunda yapıya eklenmiş olabilir. Bir başka rivayet ise apartmanın zengin Venedikli tacirlerin konaklamaları için inşa edildiğini belirtiyor.
Ortadaki avluyu çevreleyen bloklardan oluşan apartmanın dört ana girişi bulunuyor
İstanbul’daki sivil mimarinin en önemli örnekleri arasında yer alan Arif Paşa Apartmanı hakkında dikkat çekici bazı detaylar var
Çeşitli kaynaklarda Arif Paşa Apartmanı’nın İstanbul’daki asansörlü ilk yapı olduğu ileri sürülüyor
İddianın doğruluğu şüpheli fakat yapının İstanbul’daki asansörlü ilk binalar arasında yer aldığına şüphe yok. Üstelik asansör, günümüzde de çalışır vaziyette.
Bugüne kadar, özellikle sanat alanında faaliyet gösteren çok sayıda ünlü ismin bu binada yaşadığı biliniyor
Ülkemizin ilk kadın seramik sanatçısı Füreya Koral’ın atölyesine ev sahipliği yapan apartmanın ünlü sakinlerinden bir diğeri ise yazar Pınar Kür. Hatta bir dönem bu apartmanda yaşayan yazarın “Bir Deli Ağaç” isimli kitabına avludaki ikonik ıhlamur ağacının ilham kaynağı olduğu belirtiliyor.
