ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Tarih » NASA’daki İlk Türk Bilim İnsanı İsmail Akbay ve Mücadelerle Dolu Hayatı

NASA’daki İlk Türk Bilim İnsanı İsmail Akbay ve Mücadelerle Dolu Hayatı

Ay'a inişi gerçekleştiren Apollo 11'in ardındaki emeğin sahiplerinden Prof. Dr. İsmail Akbay'ın gurur yaratan, ders veren öyküsü ve "Uzay Kampı"

Gökhan Bitiren Yazar: Gökhan Bitiren
24 Temmuz 2019
Kategori: Tarih, Teknoloji - Bilim
Google Haberler'de ListeList'e Abone OlGoogle Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
Share on FacebookShare on Twitter

Ay’a atılan ilk adımın hikayesini geçtiğimiz günlerde yazdık, çizdik, dillendirdik. Uydumuzun yüzeyine inen Apollo 11’in de içinde bulunduğu Apollo programının ne kadar önemli olduğunu, gezegenimizin geleceğini nasıl şekillendirdiğini biliyoruz. Peki uzay çalışmalarında kritik rol oynayan İsmail Akbay ve hikayesi hakkında bir fikriniz var mı?

Kendi özelimizde; kahve sohbetlerinde, sosyal medya tartışmalarında toplumsal karamsarlığa itildiğimiz “Bizden bir şey olmaz… Elin oğlu yapıyor…” söylemlerinin esiri olduğumuz da şahit olduğumuz ve bildiğimiz bir başka gerçek. Bilimin milliyeti, “elin oğlu” anlayışı olmaz çünkü bilim, evrenseldir. Tarihten, gündemi takip etmekten uzak kalmayı tercih etmemiz bizi böyle karanlık bir toplumsal karamsarlığa itiyor.

Bu bölüme dahil etmemiz gereken bir başka cümle ise bu toprakların ne değerli güzel insanları doğurduğunu söylemek olmalı. Aslında bunu da biliyor ancak bilmezlikten geliyoruz. Söz gelimi, Aziz Sancar, Oktay Sinanoğlu, Hüseyin Yılmaz gibi birçok isim sayabiliriz.

NASA’nın ilk Türk bilim insanını biliyor muyuz? Ve karşınızda Bursalı İsmail Akbay…

Bursa’nın köyünden NASA’ya uzanan yol

Biyografi yazılarının klasik girizgah cümleleri arasında yer alan doğum ve nüfus bilgileri bu noktada Akbay gibi değerli isimleri tanıtmaya yeter mi bilinmez ama biz de uyum sağlayalım ve kendisinin 1930 Mudanya doğumlu olduğunu, orta gelirli bir ailede büyüdüğünü belirtelim.

Bursa Erkek Lisesi ve Haydarpaşa Lisesinde geçirdiği ortaöğretimin ardından yüksek öğrenim için 9 bin küsur km yol aldığı ABD’ye gitti. Kendi cebinde para yokken, etrafındakilerin topladığı parayla…

Ay’a gitmenin hayal olduğu dönemlerde onun gözü yükseklerdeydi

Daha küçücük yaşında okumaya düşkün olan Akbay, Jules Verne’nin Ay’a Seyahatin’i okurken çiftçi babasına soruyor: “Bugüne kadar Ay’a giden oldu mu?”

Anne ve babasının “leylek” sorularıyla eşdeğer bu tip sorular korkulara yol açıyor, küçük İsmail’in aklının havada olduğu algısını güçlendiriyor. Yanlış da sayılmaz; kendisinin aklı havada, gözü gökyüzünün ötesindeydi.

İsmail Akbay Cookeville’de

Tennessee Üniversitesinde eğitim görmek üzere ABD’nin Cookeville şehrine giden Akbay, tıpkı önceki öğretim hayatında olduğu gibi burada aldığı fizik eğitiminde de fark yarattı ve gözleri üstüne çekmeyi başardı.

Dört senede üstün başarıyla bitirdiği yüksek öğrenimini taçlandırması gerekiyordu. Öyle de yaptı, cemiyete daldı.

Braun’la kesişen hayatı ve Apollo Projesi

Ünlü roket bilimci Dr. Wernher Von Braun, İkinci Dünya Savaşı sırasında ABD’ye gitmiş ve ilmini burada evrensel değerlere yükseltmeye çalışmıştı. İşte o Braun, İsmail Akbay’daki ışığı fark etti ve onu Marshall Uzay Merkezi’nde yürütülen Apollo Saturn V-S1C roketinin F1 motoru entegrasyon çalışmalarını gerçekleştirecek mühendis ekibine seçti… Akbay aynı zamanda Apollo – Soyuz Test Projesi’nde Saturn 1B/H-1 motor entegrasyon çalışmalarında da öncülük ederek kendisine olan güveni boşa çıkarmamayı bildi.

Bilim yapmak yeterli değildi ve o bunu gayet iyi biliyordu

İnsanlık 1969’da Ay’ın yüzeyine indi. Bu tarihi çalışmanın gerçekleşmesini sağlayan isimlerden biri de katkılarıyla saygı duyulan, NASA’nın unutulmayacaklar listesinde bulunan İsmail Akbay’dı. Akbay, NASA’daki ilk Türk olmakla övündüğü gibi mütevazı kişiliğiyle de hayranlık uyandıran biriydi. Ancak onu İsmail Akbay yapan bir başka özellik daha vardı; ülkesi için, ülkesinin fırsat verilmeyen gençleri için neler yapılması gerektiğine kafasını yoruyordu. Çünkü bilim yapmak yetmezdi, bilim için süreklilik şarttı. Süreklilik için de fırsat verilmeyenlere o fırsatı yaratmak gerekiyordu.

Akbay Apollo 11 fırlatıldıktan bir sene sonra ana vatanını ziyaret etti

Profesör. Dr. İsmail Akbay, Apollo 11’in başarılı geçen operasyonu sonrası ideallerini gerçekleştirme yolunda ümitlendi ve hemen bir sene sonra, 1970’te ülkesini ziyaret etti.

Mudanya’ya yaklaşan vapurda bir bilim kahramanının olduğunu bilen hemşehrileri onu bağrına bastı.

Akbay’ın nahif sitemi

Akbay, Mudanya’ya ulaşmak için tam 4 saat vapur yolculuğu yapmak zorunda kalmıştı. Bu vakit kaybı onun bir siteminin tarihe not olarak düşmüştü; “Mudanya’ya ulaşmak için 4 saat vapur yolculuğu yapmak yerine Apollo 11 ile Dünya’yı 4-5 kez dolaşırdık…”

Sıra geldi Uzay Kampı’na

Ziyareti sonrası çalışmaları için ABD’ye dönen Akbay burada uzun yıllar vazgeçilmez bir ilim insanı olarak bilimin çıtasını yükseltmeye devam etti. Ülkesi ve gençler için neler yapabileceğini düşünen Akbay’ın aklına iş insanı arkadaşı Kaya Tuncer geldi. Kendisine böyle bir teklif yapan Akbay umutlu ancak Tuncer düşünceliydi. Öyle ya, böyle bir oluşumun bırak Türkiye’de olmamasını dünyada bile birkaç tane vardı. Tuncer ise bunu yalnızca iki saat kadar düşündü ve kararını verdi… Kararını nasıl verdiğini bakın eşi Mary TUNCER nasıl anlatıyor: “Kaya ve İsmail Akbay ile birlikteydim. İsmail, Kaya’ya Uzay Kampı’nı anlatıyordu. İki saat sonra Kaya ‘Sanırım yapacağım’ dedi.”

Tarihler 1996 yılını gösterdiğinde Uzay Kampı’nın temelleri atılıyor ve günümüz için konuşulması gerektiğinde on binlercesi yabancı uyruklu 100 binden fazla 7-16 yaş grubu öğrencinin yolu bu kamptan geçiyordu.

Ülkesini unutmayan bilim insanı İsmail Akbay

İsmail Akbay’ın teklifi ve arkadaşı Kaya Tuncer’in katkılarıyla kurulan Uzay Kampı ülkemizin çarpık eğitim sisteminde nefes alınmasını sağlayan bir durak oldu. Akbay ise çalışmalarına devam etmek üzere sürecin başında vatandaşlığına geçtiği ABD’ye döndü. Ancak “Ben yaptım, gerisi sizde…” demek yerine iki ülke arasında mekik dokudu ve sürecin etkin takipçilerinden olmayı başardı.

Akbay’a göre bilim askeri ya da tekel olmaması gereken bir alan

NASA’dan ayrıldıktan sonra NASA’da 1963-1975 yılları arasındaki yöneticilik pozisyonunun yanında kuruma ve dolayısıyla uzay araştırmalarına 31 yılını aktif olarak ayıran Akbay, NASA deneyiminin ardından uzay teknolojilerinin Amerikan uzay sektörüne transferi ve diğer federal bütçeli teknolojilerin ticarileştirilmesi alanında çalıştı. Onun sayesinde bilimin tekelleşmemesi bir kez daha hatırlara kazındı.

Ölümü ve suikast soruları

İsmail Akbay, Alabama’nın Huntsville kentinde bulunan evinde çıkan yangında önce eşini alevlerin arasından alarak dışarı çıkardı. Köpeğinin de evin içinde olduğunu anlayan 73 yaşındaki Profesör, içeri tekrar girdi ancak bu kez çıkamadı. Dumandan zehirlenerek hayatını kaybeden Akbay’ın ölüm raporunda dumandan zehirlendiği belirtiliyordu. İçeri giren görevliler onu bulduğunda köpeği kucağındaydı.

Bunun şüpheli bir yangın ve dolayısıyla ölümün bir suikast sonrası gerçekleştiğini iddia eden teorilere rağmen herhangi bir bulgunun olmadığının resmi makamlarca ifade edilmesi konunun kapanmasına sebep oldu. Akbay, 2003 yılında 73 yaşındayken bu dünyadan ayrıldı ancak gerisinde tarihi değiştiren çalışmalardaki katkısını kanıtlayan birçok ödül ve gurur kaldı.

Kaynak: 1 2 3 4 5 6 7

 

PaylaşTweetleGönder
Gökhan Bitiren

Gökhan Bitiren

Yaklaşık 8 yıl boyunca çeşitli dijital reklam ajanslarının bünyesinde pek çok markanın projelerinde metin yazarlığı yapmamın yanı sıra hala akademik öğretim danışmanlığı ve iletişim danışmanlığı alanlarında hizmet veriyorum. İstanbul Üniversitesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümünün "okulu uzatan kıdemli öğrencilerinden biri" olarak; 2016 yılındaki mezuniyetimi takiben yeniden metin yazarlığı, eğitmenlik gibi görevlerinde bulunmaya başladım. Bununla birlikte 2017 yılında Nayn.co internet haber sitesinde baş editörlük görevini üstlendim. 2019 Şubat itibariyle, Listelist.com’da okuyucularımızın keyif almasını, yeni bilgiler edinmesini umduğum tarihi ve güncel içerikli yazılar üretme gayretinde olan bir editörüm. Bu bağlamda sıklıkla tarihi ve güncel konularla birlikte bilimsel araştırmalara yönelik içerikleri, kağıtlarım kalemim ve klavyemin ortaklığında beğeninize sunuyorum.

İleri
Romantik İlişkilerde Uzak Durulması Gereken 10 Erkek Tipi

Romantik İlişkilerde Uzak Durulması Gereken 10 Erkek Tipi

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

Lütfen tartışmaya katılmak için giriş yapın

İlgili İçerikler

Dune ve Yüzüklerin Efendisi Gibi Unutulmaz Filmlerin Çekildiği UNESCO Dünya Mirası Alanları
Seyahat

Dune ve Yüzüklerin Efendisi Gibi Unutulmaz Filmlerin Çekildiği UNESCO Dünya Mirası Alanları

Fidye İçin Diri Diri Mezara Gömülen Barbara Mackle’ın Kan Donduran Kurtuluş Hikayesi
ListeList Özel

Fidye İçin Diri Diri Mezara Gömülen Barbara Mackle’ın Kan Donduran Kurtuluş Hikayesi

İdeal Toplumda Yaşama Niyetiyle Kurulsalar da Sonunda Başarısız Olan 10 Ütopya
Tarih

İdeal Toplumda Yaşama Niyetiyle Kurulsalar da Sonunda Başarısız Olan 10 Ütopya

Toplanın Açıklıyoruz! Çoğu İnsanın Kurtarıcısı Olan Kafeinsiz Kahve Nedir, Nasıl Üretilir?
Yeme - İçme

Toplanın Açıklıyoruz! Çoğu İnsanın Kurtarıcısı Olan Kafeinsiz Kahve Nedir, Nasıl Üretilir?

Haftalık Burç Yorumları: 16-22 Haziran Haftasında Sizi Neler Bekliyor?
Astroloji

Haftalık Burç Yorumları: 16-22 Haziran Haftasında Sizi Neler Bekliyor?

Kilerinizde Mutlaka Olması Gerekiyor! Asya Lezzetlerini Evinize Taşıyacak 8 Muhteşem Sos
Yeme - İçme

Kilerinizde Mutlaka Olması Gerekiyor! Asya Lezzetlerini Evinize Taşıyacak 8 Muhteşem Sos

Yeni Başlayanlar İçin En Etkili Core (Merkez) Bölgesi Egzersizleri
Spor

Yeni Başlayanlar İçin En Etkili Core (Merkez) Bölgesi Egzersizleri

Aman Dikkat! Farklı Kültürlerde Kötü Şans Getirdiğine İnanılan 13 Şey
ListeList Özel

Aman Dikkat! Farklı Kültürlerde Kötü Şans Getirdiğine İnanılan 13 Şey

Tokyo’dan Paris’e: Popüler Video Oyunlarına İlham Veren Gerçek Yerler
Oyun

Tokyo’dan Paris’e: Popüler Video Oyunlarına İlham Veren Gerçek Yerler

Toplanın Açıklıyoruz! Sabun Mikropları Ve Kirleri Nasıl Temizler?
Teknoloji - Bilim

Toplanın Açıklıyoruz! Sabun Mikropları Ve Kirleri Nasıl Temizler?

İngiliz Heykeltıraş Robin Wight’ın Masal Kitaplarından Fırlamış Gibi Görünen Peri Heykelleri
Tasarım

İngiliz Heykeltıraş Robin Wight’ın Masal Kitaplarından Fırlamış Gibi Görünen Peri Heykelleri

Çiçek Desenlerinden Matcha Yeşiline: Yaz Aylarına Damgasını Vuracak 9 Pedikür Trendi
Kadın

Çiçek Desenlerinden Matcha Yeşiline: Yaz Aylarına Damgasını Vuracak 9 Pedikür Trendi

Saraylardan Köşklere: Dünya Liderlerinin Yaşadığı 15 Ünlü Başkanlık ve Kraliyet Konutu
ListeList Özel

Saraylardan Köşklere: Dünya Liderlerinin Yaşadığı 15 Ünlü Başkanlık ve Kraliyet Konutu

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri

Zihin Körlüğü Olarak da Tanımlanan Afantazya Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Sağlıklı Yaşam

Zihin Körlüğü Olarak da Tanımlanan Afantazya Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Bilim Dünyası Açıklıyor! İnsan DNA’sının %60’ı Muzla Aynı Mı?
Teknoloji - Bilim

Bilim Dünyası Açıklıyor! İnsan DNA’sının %60’ı Muzla Aynı Mı?

Peru Hakkında Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız 20 İlginç Bilgi
Seyahat

Peru Hakkında Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız 20 İlginç Bilgi

Nörobilimciler Açıklıyor! İnsan Zihni Bilgisayara Yüklenebilir mi?
Teknoloji - Bilim

Nörobilimciler Açıklıyor! İnsan Zihni Bilgisayara Yüklenebilir mi?

Ekran Süresini Azaltmak İsteyenlerin Bilmesi Gereken 8 İpucu
Yaşam

Ekran Süresini Azaltmak İsteyenlerin Bilmesi Gereken 8 İpucu

Tükettikten Sonra Vücut Kokunuzun Değişmesine Neden Olabilecek 7 Besin
Yaşam

Tükettikten Sonra Vücut Kokunuzun Değişmesine Neden Olabilecek 7 Besin

İçinizi Isıtacak Resimler: Sanat Tarihinin Mutluluk Temalı En Ünlü 11 Tablosu
Tasarım

İçinizi Isıtacak Resimler: Sanat Tarihinin Mutluluk Temalı En Ünlü 11 Tablosu

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları
Teknoloji - Bilim

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları

22 Mart 2024
Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi
Teknoloji - Bilim

Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi

29 Mart 2024
İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller
Sponsorlu İçerik

İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller

6 Mart 2021
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Dune ve Yüzüklerin Efendisi Gibi Unutulmaz Filmlerin Çekildiği UNESCO Dünya Mirası Alanları
Seyahat

Dune ve Yüzüklerin Efendisi Gibi Unutulmaz Filmlerin Çekildiği UNESCO Dünya Mirası Alanları

16 Haziran 2025
Fidye İçin Diri Diri Mezara Gömülen Barbara Mackle’ın Kan Donduran Kurtuluş Hikayesi
ListeList Özel

Fidye İçin Diri Diri Mezara Gömülen Barbara Mackle’ın Kan Donduran Kurtuluş Hikayesi

16 Haziran 2025
İdeal Toplumda Yaşama Niyetiyle Kurulsalar da Sonunda Başarısız Olan 10 Ütopya
Tarih

İdeal Toplumda Yaşama Niyetiyle Kurulsalar da Sonunda Başarısız Olan 10 Ütopya

16 Haziran 2025
Toplanın Açıklıyoruz! Çoğu İnsanın Kurtarıcısı Olan Kafeinsiz Kahve Nedir, Nasıl Üretilir?
Yeme - İçme

Toplanın Açıklıyoruz! Çoğu İnsanın Kurtarıcısı Olan Kafeinsiz Kahve Nedir, Nasıl Üretilir?

16 Haziran 2025
Haftalık Burç Yorumları: 16-22 Haziran Haftasında Sizi Neler Bekliyor?
Astroloji

Haftalık Burç Yorumları: 16-22 Haziran Haftasında Sizi Neler Bekliyor?

15 Haziran 2025
Kilerinizde Mutlaka Olması Gerekiyor! Asya Lezzetlerini Evinize Taşıyacak 8 Muhteşem Sos
Yeme - İçme

Kilerinizde Mutlaka Olması Gerekiyor! Asya Lezzetlerini Evinize Taşıyacak 8 Muhteşem Sos

15 Haziran 2025
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi

10 Şubat 2024
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu
ListeList Özel

Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu

16 Mart 2020

Sosyal Medya'da ListeList

  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu