Kabul edelim, herkes bazı durumlarda küçük de olsa yalan söyler. Ancak patolojik bir yalancıyla küçük yalanlar söyleyenler arasında büyük farklar vardır. Yalan sadece sözle değil yazı, jest ya da susmayla da olabilir. Burada “niyet” kavramı büyük önem taşır. “Aldatma niyeti” taşıyarak ön görülen bir amaç uğruna yalan söylemenin sosyal ilişkiler üzerinde kötü etkileri vardır. Peki neden yalan söyleriz? Uzmanlar bunun birçok nedeni olduğunu söylüyor. İşte insanların yalan söylemesinin 8 nedeni…
1. Cezadan kaçınmak
İnsanların yalan söylemesinin belki de en büyük nedenlerinden biri cezalandırılmaktan kaçınmaktır. Partnerini aldatan bir eş, ödevini yapamayan bir öğrenci, projesini geç teslim eden bir mühendis… İnsanların çoğu davranışları nedeniyle ceza almamak için yalan söyler.
2. Manipüle etmek
Manipülasyon ve yalan her zaman iç içedir. Manipülatörler, istediklerini elde etmek için gerçeği daima çarpıtır. Çoğu zaman da büyük yalan ağları örerler. Ne yazık ki bu yalanlar diğerlerine kıyasla çok daha zararlıdır.
3. Utanma duygusundan kaçmak
Kimse utanmaktan hoşlanmaz. Sosyal varlıklar olarak daima topluma uyum sağlamak isteriz. Biri bizim hakkımızda utanç verici bir şey söylediğinde içgüdüsel olarak yalan söyler ve durumdan kaçınmak isteriz. Tek sorun, işin sonunda yalan söylediğimizin ortaya çıkması ve tekrar utanmamızdır…
4. Başkasını etkilemek için
Ego hayatın en önemli motivasyon kaynaklarından biridir. Kaç yaşında olursak olalım, insanların bizden etkilenmesini isteriz. Daha iyi bir işe, arabaya ya da eve sahipmiş gibi davranmak, büyük olasılıkla sizi pek ileriye götürmez. Yine de insanların çoğu başkasını etkilemek için yalan söylemeyi tercih eder.
5. Birini üzmekten kaçınmak
Bazen karşımızdaki insanları üzmemek için küçük yalanlar söyleriz. Uzmanlara göre, bu durum yalan söylemenin en yaygın nedeni. Öte yandan bu neden, sosyal olarak da kabul ediliyor. Birisini üzmemek için yalan söylediğinizde muhtemelen kimse sizi yargılamayacaktır. Ancak kendiniz için yalan söylerseniz çok büyük tepkilerle karşılaşabilirsiniz.
6. Üstün hissetmek için
İşte yine egonun teşvik ettiği bir neden… Bazı insanlar kendilerini diğerlerinden daha üstün hissetmek için yalan söyler. Herkesi yargılayan, kendisini ise mükemmel bir insan olarak gösteren o kişiyi düşünün…
7. Merak
Her şey hakkında yalan söyleyen birine mutlaka rastlamışsınızdır. Askerde komutanına karşı gelen, iş yerinde çok sevilen, günlük hayatla ilgili gerçek dışı hikayeler anlatan o kişi sürekli bir senaryo yazar. Bu hikayeler genelde başkalarının ona nasıl tepki vereceğini görmek için rastgele uydurulur.
8. Tehlikeden korunmak
Korunma içgüdüsü yalan söylemenin diğer önemli nedenlerinden biridir. Gerçek ya da algılanan bir tehdit kapımızı çaldığında, çoğu insan kendini ya da sevdiklerini korumak için yalan söyler.
